Đừng chỉ biết phàn nàn nhà vệ sinh công cộng!

Mới đây, Bí thư Thành ủy TP HCM đặt ra yêu cầu từ đây cho đến dịp 30-4 phải tạo ra những chuyển biến căn bản về vấn đề nhà vệ sinh công cộng (NVSCC), trong đó lấy quận 1 làm điểm, sau đó nhân rộng ra toàn thành phố.

UBND quận 1 cũng đề xuất xây dựng mới các NVSCC tạm thời tại 5 vị trí là những khu đất trống của một số dự án chưa được triển khai. Việc này thực hiện trên cơ sở giao Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 đầu tư xây dựng và bảo đảm công tác quản lý, vận hành.

Những nội dung trên được khá đông chuyên gia, bạn đọc quan tâm, chia sẻ nhiều giải pháp.

Phải có ý thức giữ gìn vệ sinh chung

Theo chuyên gia tâm lý Bùi Quang Minh Nhật, giảng viên Trường Cao đẳng FPT Polytechnic, thực tế chứng minh số NVSCC tại TP HCM và Hà Nội là quá ít so với quy mô dân số. Chưa kể, tình trạng sử dụng được còn thấp do xuống cấp, nhếch nhác. Trong khi nhiều dự án xây dựng NVSCC tại 2 thành phố lớn nhất nước này còn nằm trên giấy vì nhiều nguyên nhân.

Cũng vì chưa phổ biến NVSCC nên người dân không có thói quen sử dụng, còn hạn chế trong ý thức sử dụng sao cho văn minh. Bằng chứng là khi bước vào một số NVSCC, cảnh tượng dơ bẩn và mùi hôi thối đã trở thành "đặc sản".

Nhà vệ sinh công cộng cạnh một quán cà phê trên đường Hàm Nghi, quận 1, TP HCM Ảnh: TẤN THẠNH

Ngoài ra, vì công cộng nên người sử dụng dễ có tâm lý "cha chung không ai khóc", nghĩ rằng trách nhiệm làm sạch, giữ sạch NVSCC là của nhân viên, người quản lý nên đã thiếu ý thức giữ vệ sinh chung. Có gặp trường hợp không giữ vệ sinh thì chỉ thấy khó chịu chứ không lên tiếng để khắc phục.

"Mặt khác, một bộ phận người dân cho rằng NVSCC dơ bẩn là lẽ đương nhiên nên dễ dàng tiếp nối một số hành vi kém văn minh như: xả giấy, không dội nước…" - ông Bùi Quang Minh Nhật nói.

Ai cũng mong được bước vào những NVSCC sạch sẽ. Đó không chỉ là nhu cầu tự nhiên mà còn là nhu cầu về sự an toàn khi sử dụng NVSCC. Muốn sạch, đừng chỉ biết phàn nàn, mà từng cá nhân phải tự nâng cao ý thức, có trách nhiệm với cộng đồng. Vì vậy, bên cạnh việc cấp thiết xây dựng nhiều NVSCC hơn, cần tăng cường truyền thông về ý thức của người dân khi sử dụng NVSCC.

Quan tâm đầu tư đúng mức

Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Gia Đình, cũng cho rằng luật đã quy định rõ về mức xử phạt trong lĩnh vực môi trường cho khâu quản lý và cả người sử dụng. Tuy nhiên, việc chấp hành của cá nhân, tổ chức không nằm ở chỗ chế tài đã nghiêm hay pháp luật có quy định cụ thể và tiên liệu hết các tình huống, hành vi xảy ra trong cuộc sống, mà vấn đề quan trọng và mấu chốt là ở ý thức, tinh thần thượng tôn pháp luật của cá nhân, tổ chức.

Về vấn đề thực thi, hằng ngày, hành vi tiểu tiện chưa đúng nơi quy định diễn ra phổ biến, trong khi lực lượng chức năng ở địa phương mỏng, nhiều việc, khó kiểm soát, xử lý. Đây là vướng mắc lớn nhất trong quá trình triển khai thực thi các quy định xử phạt.

Luật sư Trần Minh Hùng nhấn mạnh: Để nâng cao ý thức người dân khi sử dụng NVSCC, phải đẩy mạnh truyền thông, nhằm thay đổi ý thức cộng đồng.

Đồng thời, vấn đề xây mới, lắp đặt và cải thiện chất lượng NVSCC phải được các cấp chính quyền quan tâm thật sự. Chính quyền cần sớm quy hoạch và ban hành các quy chuẩn. Việc xây dựng, hoạt động, quản lý… hãy để các doanh nghiệp tự làm, dĩ nhiên phải bảo đảm hài hòa lợi ích và quyền lợi giữa các bên.

Theo đó, cần kết nối khắp các tỉnh, thành và xin cơ chế để làm NVSCC theo phương thức xã hội hóa trên toàn quốc. Thực tế là quốc gia còn nhiều việc để làm, chờ ngân sách đủ để thực hiện thì không biết đến bao giờ. Ngoài ra, cần chỉ dẫn rõ ràng để người dân và khách du lịch nhận biết nơi đặt NVSCC. Nhiều nước đã sử dụng các trang web, thậm chí tạo ứng dụng riêng cho NVSCC.

Đừng xem NVSCC là công trình phụ mà đó là một phần quan trọng trong đời sống, sinh hoạt của người dân. Từ đó, có sự quan tâm và đầu tư đúng mức.