Đường chở bauxite bất hợp lý

Nhà máy Alumin Nhân Cơ đang được xây dựng

Xem nhẹ an toàn giao thông, môi trường

Ngày 7-7, Bộ GTVT có Quyết định 1406/QĐ-BGTVT giao cho Tổng cục Đường bộ Việt Nam lập dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp các tuyến đường phục vụ vận chuyển ngành công nghiệp nhôm. Theo đó, tại Đắk Nông, Bộ GTVT cho lập dự án nâng cấp Quốc lộ 28, đoạn từ thị xã Gia Nghĩa đến xã Quảng Khê, huyện Đắk G’long và đoạn từ Quảng Khê theo đường thủy điện Đồng Nai 4 đi Lâm Đồng. Như vậy, việc vận chuyển phục vụ Nhà máy Alumin Nhân Cơ và ngành công nghiệp nhôm nói chung phải đi qua trung tâm thị xã Gia Nghĩa khoảng 13 km.

Theo ông Lê Diễn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, phương tiện vận chuyển phục vụ bauxite có mật độ cao, tải trọng lớn, chở hàng nguy hiểm sẽ ảnh hưởng đến môi trường, môi sinh. Điều này sẽ gây nhiều bất lợi cho tỉnh, làm tăng tai nạn giao thông, hư hỏng đường, mất an toàn và mỹ quan đô thị.

Ngay sau khi nhận được quyết định của Bộ GTVT, UBND tỉnh Đắk Nông đã có Công văn 3463/UBND-CNXD đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT điều chỉnh phương án vận chuyển bauxite đi ra ngoài thị xã Gia Nghĩa. Cụ thể, vận chuyển bauxite sẽ đi theo hướng đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê. Đây là con đường vành đai phía Đông Nam của tỉnh Đắk Nông, nối Quốc lộ 14 với Quốc lộ 28. Con đường này đã được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt dự án từ tháng 8-2010. Theo phương án này, điểm đầu Km 0 giao với Quốc lộ 14 tại Km 869+72 và điểm cuối Km 44+460 giao với Quốc lộ 28 tại Km 163+800 (dài 44,46 km), sau đó theo Quốc lộ 28 đi Quảng Khê rồi sang Lâm Đồng.

Để thực hiện dự án nêu trên, UBND tỉnh Đắk Nông đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành bố trí kinh phí, tỉnh sẽ thực hiện đầu tư xây dựng tuyến đường này trong năm 2012. UBND tỉnh Đắk Nông bảo đảm có đường vận chuyển bauxite khi Nhà máy Alumin Nhân Cơ đi vào hoạt động trong năm 2013.

Quy hoạch chưa xứng tầm

Ngoài phản đối việc vận chuyển bauxite qua trung tâm thị xã Gia Nghĩa, ngày 26-9, UBND tỉnh Đắk Nông còn có Công văn 3517/UBND-CNXD gửi Bộ Công Thương với nội dung không đồng ý với dự thảo quy hoạch phân vùng thăm dò khai thác chế biến sử dụng quặng bauxite giai đoạn đến năm 2020, có xét tới 2030.

Theo ông Lê Diễn, Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Nông đã nêu rõ quan điểm của tỉnh là không đồng ý với dự thảo quy hoạch. Để đi đến quan điểm này, tỉnh không phải nhìn nhận một cách phiến diện, thuần túy của lợi ích địa phương mà đó là góc nhìn toàn diện; đồng thời phản ánh đúng lợi ích vùng miền, lợi ích quốc gia và vấn đề chính trị, an ninh, quốc phòng. Quan điểm này phù hợp với nội dung kết luận tại Thông báo số 245/TB/TW, ngày 24-4-2009 của Bộ Chính trị về khai thác bauxite.

Nguồn bauxite Đắk Nông không chỉ chiếm hơn 60% trữ lượng cả nước mà còn chiếm 67% trữ lượng huy động vào quy hoạch. Quy hoạch đô thị Gia Nghĩa đang được tỉnh Đắk Nông chủ trương điều chỉnh, mở rộng theo hướng xứng tầm của một trung tâm điều hành, nghiên cứu phát triển công nghiệp bauxite. Nếu theo dự thảo này (lần 2), đến năm 2030, tỉnh Đắk Nông cũng chỉ dừng lại ở việc đầu tư dự án Nhân Cơ. Như vậy, nguồn lực chính quyết định sự phát triển của Đắk Nông đã bị triệt tiêu, phá vỡ quy hoạch mang tính chiến lược lâu dài của tỉnh.