Lắng nghe người dân hiến kế: Học kinh nghiệm xây đường tàu điện giữa phố

Cách đây 60 năm, Sydney từng sở hữu một hệ thống tramway (đường tàu điện) thuộc hàng lớn nhất thế giới, với tuyến đầu tiên khai trương vào năm 1879. Sau đó, nó bị phá hủy, nhường đường cho... xe hơi (rất giống Hà Nội và TP HCM: hệ thống xe điện bị dỡ bỏ do phương tiện đi lại cá nhân như xe máy ngày càng trở nên dày đặc...). Nghe đâu, chuyện phá các đường tàu điện ở Sydney còn do vận động hành lang của các hãng sản xuất xe hơi.

Xu hướng mới về giao thông công cộng

Vài năm gần đây, dường như lãnh đạo bang New South Wales đã nhận ra sai lầm của những người tiền nhiệm và chắc cũng hết sợ áp lực của ngành sản xuất xe hơi, nên đã cho xây lại đường tàu điện.

Bà Gladys Berejiklian, Thủ hiến bang New South Wales, nơi Sydney là thủ phủ, từng phát biểu về tramway mới: "Khi so sánh nó với những gì chúng ta từng làm trước đây, tôi tin rằng không ai phản đối vì đây là một quyết định sáng suốt. Nó sẽ làm thay đổi Sydney mãi mãi, theo chiều hướng tốt hơn. Tuy rằng việc thực hiện dự án này ở con đường bận rộn nhất đất nước sẽ gặp nhiều thách thức".

Xe điện miễn phí trong khu trung tâm Melbourne

Mở lại đường tàu điện nhẹ dường như là một xu hướng mới về giao thông công cộng ở Úc.

Tháng 2-2019, TP Newcastle (nằm phía Bắc Sydney, cũng thuộc bang New South Wales) đã cho khai trương một tuyến tramway 2,7 km với chi phí xây dựng 290 triệu AUD.

Hai tháng sau đó, Canberra cho khai trương tramway dài 12 km, tốc độ 70 km/giờ, qua 13 trạm dừng, nối một khu ngoại ô phía Bắc với khu trung tâm. Chính quyền Canberra đang xây dựng thêm một tuyến tàu điện với chi phí từ 1,3 tỉ đến 1,6 tỉ AUD, sau thành công của tuyến số 1 mà chi phí xây dựng chỉ có 707 triệu AUD.

Từ cuối năm 2017, Gold Coast đã cho chạy đường tàu điện mới dài 20,3 km với chi phí xây dựng gần 1,6 tỉ AUD. TP du lịch thuộc bang Queensland - Đông Bắc Úc còn dự kiến những năm tới, sẽ xây dựng thêm 20 km đường tàu điện nữa.

Tramway luôn tồn tại ở Melbourne

Trong khi đó, Melbourne vẫn giữ lại những đường tàu điện chạy giữa đường phố hình thành từ cuối thế kỷ XIX. Tính đến năm 2018, hệ thống tramway của một trong những TP được cho là đáng sống nhất thế giới gồm 24 tuyến với 250 km đường tàu và 1.763 trạm dừng. Hiện giờ, hệ thống đó được cho là lớn nhất thế giới.

Kể từ đầu năm 2015, chính quyền Melbourne còn cho mọi người đi tramway miễn phí trong khu trung tâm. Rõ là "thả con săn sắt bắt con cá rô". Bởi kế sách kinh doanh trên đã "dụ dỗ" khách du lịch đi chơi ở khu trung tâm - cũng lắm hàng quán - nhiều hơn và đương nhiên, sẽ mở rộng hầu bao hơn.

Hồi tháng 6-2019, Quốc hội bang Victoria, mà Melbourne là thủ phủ, còn thông qua một kế hoạch nhằm kéo dài tuyến số 35 ra thêm nữa. Họ nhận thấy chi tiêu của du khách năm 2018 tăng lên gần 11%, đạt 18 tỉ AUD, so với năm trước đó, một phần nhờ vào đường tàu điện miễn phí...