Khốn khổ với nạn trộm chồi bơ, gốc tiêu

Vài năm gần đây, bơ ghép giống ngoại nhập có giá 80.000- 180.000 đồng/kg, tiêu dao động 135.000-200.000 đồng/kg nên nhu cầu về giống tăng cao, diện tích trồng liên tục mở rộng. Đầu mùa mưa năm 2016 đến nay, người dân ở các huyện Bảo Lâm, Đạ Huoai, Di Linh, Lâm Hà, Đức Trọng, TP Bảo Lộc… (thuộc tỉnh Lâm Đồng) ồ ạt tìm mua các loại giống bơ ghép và tiêu ghép về trồng khiến các loại giống ghép đầu dòng đẩy giá lên cao hơn so với các năm trước, kéo theo đó là nạn trộm cắp.

Mất trắng

Hơn một tuần trước, trang trại bơ Tiến Đạt (thôn 9, xã Hòa Trung, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng) bị kẻ trộm cắt gần 1.000 chồi bơ. Bà Phạm Thị Minh Bạch, quản lý tại trại bơ Tiến Đạt, cho biết: “Trang trại canh tác tổng diện tích 12 ha bơ, trong đó có 3 ha trồng khảo nghiệm các giống bơ nhập từ Mỹ như Hass, Lemb Hass, Pinkatong, Reed, Zutano… Mới đây, các công nhân ra thăm vườn bơ thì phát hiện hàng loạt cây bơ ngoại nhập trong vườn khảo nghiệm bị kẻ gian cắt mất hơn 800 chồi ngọn, thiệt hại hàng chục triệu đồng, chưa kể việc phục hồi lại phải mất hơn một năm”.

Cũng theo bà Bạch, từ khi vườn bơ khảo nghiệm được trồng thí điểm đến nay gần 2 năm, mặc dù được canh giữ cẩn thận nhưng đã có ít nhất 10 lần kẻ gian lẻn vào trộm chồi bơ. Chúng thường lợi dụng sơ hở vào ban đêm để trộm. Vụ việc đã được báo cáo lên chính quyền địa phương nhưng vẫn chưa tìm được thủ phạm.

Gia đình ông Nguyễn Đăng Trung (thôn Tiền Yên, xã Lộc Đức, huyện Bảo Lâm) cũng không ít lần bị kẻ gian đột nhập cắt trộm chồi bơ. Ông Trung bức xúc: “Tôi đang có 10 ha bơ với hơn 2.000 cây các giống 034, 036… vừa thu hoạch quả và lấy chồi ghép giống. Năm nay, tôi đang ươm khoảng 100.000 cây bơ thực sinh. Để bảo đảm nguồn chồi ghép, gia đình tôi phải thuê 5 người chuyên canh giữ vườn bơ nhưng vẫn bị mất trộm chồi thường xuyên. Hiện hầu hết bơ của tôi đang trong thời kỳ sung sức cho trái nhưng với kiểu kẻ trộm cắt ngang cành thế này thì nhiều cây xem như mất trắng”.

Được biết, có rất nhiều vườn bơ ghép trong thời kỳ đơm trái bói tại 2 huyện Bảo Lâm và Di Linh cũng đang chịu chung tình trạng kẻ trộm vặt hết chồi. Hiện trên thị trường, giá chồi bơ được các vườn ươm mua để ghép giống đang dao động mức 3.000-10.000 đồng/chồi.

Ngoài ra, các loại cây nông nghiệp khác như hồ tiêu, sầu riêng, cà phê cũng bị nhiều đối tượng cắt trộm. “Gia đình tôi đầu tư hơn 2.000 gốc tiêu trên diện tích 1,2 ha với kinh phí hơn 1 tỉ đồng; trong đó, gần 700 gốc tiêu đang cho thu hạt. Vừa qua, kẻ trộm lẻn vào vườn tiêu hơn 1 năm tuổi mở dây buộc gần 20 trụ và cắt mất 5 trụ tiêu thì bị gia đình phát hiện, bọn chúng bỏ chạy” - ông Nguyễn Đình Hiệp (thôn Tà Ngào, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm) kể.

Hàng chồi bơ ghép đầu dòng bị kẻ trộm cắt trụi

Tự bảo vệ

Ông Hiệp cũng cho biết hầu hết kẻ trộm canh những vườn tiêu hơn 1 năm tuổi vì đây là thời kỳ cây tiêu phát triển sung nhất, bọn trộm vào nhổ cả gốc về cắt nhỏ ra làm giống. Hiện loại dây tiêu lươn loại tốt có giá xấp xỉ 10.000 đồng/bầu 2 dây, loại dây ác có giá từ 20.000-25.000 đồng/dây. Lợi thế khi trồng tiêu ác sẽ cho hạt sớm hơn 1 năm so với tiêu lươn nên tình trạng thiếu giống tiêu ác và nạn trộm cắp càng tăng cao khiến người dân luôn trong tình trạng “mất ăn mất ngủ”.

Từng bị kẻ trộm đột nhập nhổ sạch gần 100 gốc tiêu hơn 1 năm tuổi trên diện tích 2 ha tiêu ác tại dốc 45 xã Lộc Nam, huyện Bảo Lâm, ông Tạ Hùng Quang cho rằng rất khó để bắt được kẻ trộm bởi chúng thường hoạt động vào đêm khuya. Biện pháp hạn chế trộm cắp là rào lưới B40, xây chòi giữa vườn thay phiên trực canh 24/24 giờ, thường xuyên tuần tra vườn. Ngoài ra, để bảo vệ vườn, nhiều hộ gia đình ở xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm còn nuôi thêm chó.

Thời điểm này đang độ giữa cuối mùa mưa cũng là thời điểm xuống giống tiêu ở Lâm Đồng. Nông dân không chỉ phải bảo vệ vườn bơ và tiêu giống mà còn phải bảo vệ vườn mới trồng. Được biết, bơ ghép đầu dòng và hồ tiêu là 2 loại cây công nghiệp chuyên dùng để lấy chồi sản xuất giống. Việc tuyển chọn cây đầu dòng rất nghiêm ngặt cùng với giá thị trường rất cao. Mức đầu tư khoảng 500-700 triệu đồng/ha đối với trụ bê tông, trụ gỗ và 200 triệu đồng/ha đối với cây sống là rất lớn. Nạn trộm cắp lộng hành đã gây thiệt hại không nhỏ cho người dân khiến họ vô cùng bức xúc.