Sẽ thêm “cửa” cho Việt kiều mua nhà

Chính sách cho Việt kiều được mua và sở hữu nhà ở trong nước đã được cụ thể hóa tại Nghị định 81 (năm 2000) và sau đó mở rộng hơn tại Nghị định 90/NĐ-CP ngày 6-9-2006 về thi hành Luật Nhà ở. Thế nhưng đến nay, theo Bộ Xây dựng, cả nước chỉ có hơn 100 trường hợp kiều bào được sở hữu nhà ở.

Luật mở, các bộ “cù cưa”

Theo ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc Trung tâm Thông tin Tài nguyên- Môi trường và Đăng ký nhà đất, Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM, lượng Việt kiều mua nhà qua con đường chính thống ít là do quy định hiện hành “bó” những người đủ điều kiện mua. Họ phải chứng minh họ thuộc một trong các nhóm: người về nước đầu tư lâu dài tại VN, người có công với đất nước... Nếu người về định cư luôn thì buộc phải nhập vào hộ khẩu và có người trong nước bảo lãnh. Kế đến là hàng loạt các thủ tục xét duyệt khá chặt chẽ, nhất là thủ tục xác nhận về quốc tịch. Do vậy, tính từ năm 2002 đến hết ngày 11-3-2008, TPHCM chỉ có 89 trường hợp mua nhà được cấp chủ quyền sở hữu nhà ở. Trong khi đó, có nhiều Việt kiều đã mua nhà theo con đường nhờ người thân trong nước đứng tên.

Theo dự báo của Ủy ban về người VN ở nước ngoài, trong 3 triệu kiều bào đang sinh sống trên khắp thế giới có khoảng 100.000 Việt kiều có nhu cầu và có khả năng mua nhà ở VN. Ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục Quản lý nhà- Bộ Xây dựng, khẳng định cản trở lớn nhất là... thủ tục. Bộ Ngoại giao và Bộ Công an chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể các đối tượng người VN định cư ở nước ngoài để xét có đủ điều kiện mua nhà hay không. Chính vì thế nhiều địa phương chần chừ trong thụ lý hồ sơ.

Mở rộng đối tượng

Theo dự thảo vừa trình Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Nghị định 90/NĐ-CP, quan điểm của Bộ Xây dựng là: “Người VN định cư ở nước ngoài là công dân VN được quyền sở hữu nhà ở tại VN như người trong nước”. Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị mở rộng đối tượng được sở hữu nhà ở tại VN và phân ra 2 trường hợp cụ thể. Người VN định cư ở nước ngoài là công dân VN có quốc tịch VN sẽ được sở hữu nhà ở như người VN ở trong nước, không hạn chế số lượng nhà ở được sở hữu. Trường hợp người VN định cư ở nước ngoài là người gốc VN, nếu thuộc các nhóm đối tượng quy định tại khoản 1 điều 126 của Luật Nhà ở thì được sở hữu nhà ở như người VN ở trong nước. Đối tượng không thuộc các nhóm quy định trên sẽ chỉ được sở hữu một nhà ở. Về giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà ở, nếu trước đây Việt kiều chỉ được thực hiện các giao dịch về nhà ở khi có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở của bên bán nhà thì sắp tới Việt kiều có thể mua nhà trong các dự án của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản như công dân trong nước. Trường hợp mua bán này chỉ cần cung cấp “bản sao quyết định phê duyệt dự án hoặc giấy chứng nhận đầu tư” là đủ. Ngoài ra, Luật Nhà ở quy định bất kể người VN định cư ở nước ngoài nào nếu về VN cư trú với thời hạn từ 6 tháng trở lên thì được sở hữu một nhà ở (hoặc căn hộ). Theo đề nghị của Bộ Xây dựng, những người được cấp giấy miễn thị thực cũng đủ điều kiện được sở hữu nhà ở tại VN.