Mới đây, 3 học sinh Phan Hầu Mỹ Ngọc, Võ Thảo Vy và Phan Ngọc Linh (lớp 11A2 Trường THPT Trần Khai Nguyên, quận 5 - TPHCM) đã được trao giải A hội thi Học sinh nghiên cứu khoa học 2012-2013 do Sở GD-ĐT TP tổ chức với đề tài “Việc lạm dụng tiếng nước ngoài trong tiếng Việt”. Nhóm đã thực hiện khảo sát xã hội học với đối tượng chính là học sinh, qua đó chỉ ra hiện trạng lạm dụng tiếng nước ngoài (chủ yếu là tiếng Anh) trong giao tiếp và hành văn đến mức báo động, đồng thời cảnh báo: Phải có giải pháp giáo dục phù hợp, kẻo tiếng Việt bị méo mó, lai tạp và về lâu dài sẽ mất gốc.
Thảm họa từ trực quan sinh động
Và cái cách những MC thời nay phát ngôn mới đáng sợ, nhất là ở các chương trình ca nhạc hay trò chơi trên sóng phát thanh và truyền hình. Chúng ta không ít lần nghe: “Hi (xin chào) tất cả các bạn. Hôm nay, idol (thần tượng) của chúng ta là những gương mặt tuổi teen (mới lớn) rất kute (cute - đáng yêu), sẽ biểu diễn phục vụ các fan (người hâm mộ) hết mình. Cổ vũ nồng nhiệt đi nào. Yeah yeah...!”. Thỉnh thoảng, các MC còn gào lên “wow” (ôi chao), “oh yeah” (thế á), “ok” (được), “good, good” (tốt)... để tăng hiệu ứng. Trong khi đó, nhiều người mới đi hát hay đóng phim cũng chọn “nghệ danh” cho mình theo kiểu nửa nạc nửa mỡ, như Nakun Nam Cường, Akira Phan, Nukan Trần Tùng Anh, Reno Bình, Hamlet Trương, Elly Trần, Angela Phương Trinh, Cường Seven, Chan Than San, Chi Pu... Hát hò, diễn xuất thì chưa bằng ai nhưng nghe tên thì cứ tưởng ở Hollywood về!
Khán thính giả trẻ rất dễ dung nạp những điều mới lạ. Từ hiện trạng đó, dễ hiểu vì sao một bộ phận không nhỏ bạn trẻ đã tiêm nhiễm bệnh sính từ ngoại.
Xa lạ, không giống ai
Ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội, biến đổi song hành với sự phát triển của đời sống con người, trong đó có quá trình hội nhập quốc tế. Việc vay mượn nguyên trạng hay hòa kết giữa các ngôn ngữ là không thể tránh khỏi, nhất là giữa những quốc gia có quan hệ/ảnh hưởng văn hóa lẫn nhau.
Có đến hơn 70% từ vựng tiếng Việt là từ Hán Việt cùng một lượng từ không nhỏ vay mượn các tiếng khác, trong đó tiếng Pháp nhiều nhất (như: café - cà phê, savon - xà phòng, contrôleur - lơ (xe), plafond - la phông, la solde - bán xôn...). Đến bây giờ, sự vay mượn ấy vẫn tiếp diễn. Một là, theo sự phát triển tự nhiên của ngôn ngữ. Hai là, vì thói quen vọng ngoại chứ không phải vì tiếng Việt thiếu từ thay thế. GS-TS ngôn ngữ học Nguyễn Đức Dân gọi hiện tượng dùng xen tiếng nước ngoài trong tiếng Việt là “lạ hóa tiếng Việt”, trong đó có kiểu dùng từ ngữ 3T (Ta - Tàu - Tây) lẫn lộn, kiểu như: “Say rượu rồi lại Livơphun (Liverpool) ra đấy hả?” (Say rượu rồi lại phun ra đấy hả?); “Còn nói nữa à, hôm nay tao “phiu chờ” (future) mày “đầu lâu” quá nên đi học vội vàng, bị liptông (Lipton) một phát vẫn chưa hết cay “chim cú” đây này” (Hôm nay tao chờ mày lâu quá nên đi học vội vàng, bị tông một phát vẫn chưa hết cay cú đây này). Một dạng tiếng Việt lai tạp không thể chấp nhận!
|
Sính ngoại mà lại hay sai! Gây hại hơn nữa là tình trạng những người có ảnh hưởng đến công chúng, như các MC, hay sính ngoại nhưng dùng sai từ hoặc phát âm sai, khiến người nghe cũng sai theo. Thường là khi gặp từ tiếng nước ngoài, các phát thanh viên lại đổi cách phiên âm hoặc đọc mỗi người một phách. Ví dụ, WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) - đa số các đài phía Bắc đọc là “vê-kép tê ô”, Đài Truyền hình TPHCM đọc “đúp-liu tê ô”, còn các đài miền Tây Nam Bộ thì đọc “đúp-liu ti âu”. Cách phiên âm vừa Việt vừa Pháp vừa Anh quả chẳng giống ai, thật tội nghiệp cho người nghe! Có dạo, khi ông George W. Bush còn đương chức tổng thống Mỹ, có phát thanh viên đọc tên ông là Bu-sơ, có phát thanh viên nhấn trọng âm vào nguyên âm [u] phía trước, nghe rất phản cảm! |
Kỳ tới: Giàu và phải đẹp
và quét mã QR
Bình luận (0)