TÔI LÊN TIẾNG: Phóng sinh và sự "tù túng tính thiện"

Một người đàn ông được cho là vừa thả cá phóng sinh đã dùng đá ném vào xuồng người đàn ông đang dùng điện chích cá. Khi bị ném đến viên đá thứ 2, người chích cá nhảy khỏi xuồng với mái chèo lăm lăm trên tay tấn công lại. Xô xát xảy ra ngay trước đám đông rồi cả hai cùng ngã xuống nước…

Đó là phân đoạn ngắn trong chuỗi kịch tính xảy ra bên hông ngôi chùa ở quận Bình Thạnh, TP HCM hôm 30-8 (15-7 Âm lịch) gây xôn xao mạng xã hội.

Hình ảnh xô xát trong sự việc gây xôn xao mạng xã hội mấy ngày qua

Phật tử bỏ tiền mua cá để thả phóng sinh nhưng lòng nhân ngay lập tức bị người khác trục lợi trước mặt thì cảm giác khó chịu, thậm chí xót xa là điều dễ hiểu.

Người canh me khu vực cá vừa thả để dễ dàng thu được lợi nhuận thông qua việc "tái cầm tù" chúng bỗng bị phê bình, ngăn cản, nạt nộ…  thì thái độ tự ái, bực bội cũng là điều dễ hiểu.

Hai "dễ hiểu" ấy xung đột và tạo ra sự khó hiểu về tính nhẫn nại, tôn trọng suy nghĩ của nhau giữa đôi bên. Và dù lý do miếng cơm manh áo hay lý do được nhẹ nhõm tinh thần thì những cá nhân trong màn ẩu đả trên đã có hành vi tiệm cận, thậm chí vượt ngưỡng đáng lên án.

Sử dụng ngôn ngữ thiếu nghiêm chỉnh, xô xát gây mất trật tự nơi công cộng, dùng đồ nguy hiểm như đá, mái chèo trấn áp nhau, đánh bắt bằng chích điện… là những hành vi không nên có. Vậy mà lại xảy ra! Đáng nói hơn, chúng xuất hiện sau hoạt động phóng sinh đầy ý nghĩa.

Tự do của chim là bầu trời, tự do của cá là dòng nước. Chim và cá khi chịu phận hót trong lồng, bơi đáy chậu thật sự đáng thương trong quan niệm nhiều người. Do vậy, đưa chúng trở lại môi trường là cách làm từ thiện cho chính số phận chúng, tạo sự thanh thản, thoải mái cho những ai giải phóng chúng. Tuy nhiên, cũng từ đây, việc mua/thả/bắt lại/bán tiếp… hình thành như một quy luật và vô tình tạo nên mâu thuẫn coi từ thiện như "thương vụ".

Hành vi phản cảm từ hai phía ở trên là một trong nhiều hệ lụy của quy luật ấy.

Trong hành xử, khi chưa thể kiên nhẫn với nhau thì mục đích phóng sinh hay mối quan tâm cơm áo, thu nhập… dù chính đáng đên đâu cũng vẫn khuyết.

Trách nhiệm đó, bên cạnh sự thẩm thấu văn hóa của mỗi người, công tác đảm bảo trật tự từ cơ quan chức năng địa phương… thì cần sự đồng hành, chia sẻ sâu sắc hơn ý nghĩa của phóng sinh nói riêng, của tính nhẫn nại, đạo lý ứng xử nói chung của nhiều cơ sở tôn giáo.