Trong vụ Công ty CP Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) "thổi giá" bộ kít xét nghiệm Covid-19, có một số câu hỏi được dư luận rất quan tâm là bộ kít đó được sản xuất ở đâu; có liên quan gì đến đề tài nghiên cứu trị giá hơn 19 tỉ đồng của Học viện Quân y, do Bộ Khoa học công nghệ (KHCN) chủ trì hay không?
Vì sao một công ty có cơ sở sản xuất hơn chục m2 ở Bình Dương lại có thể sản xuất được một số lượng bộ kít lớn như vậy, có doanh thu bán kít xét nghiệm cho các tỉnh thành gần 4.000 tỉ đồng, dám chi khoảng 45% "hoa hồng" cho các đối tác với số tiền lên đến 800 tỉ đồng?
Những câu hỏi này chắc chắn cơ quan điều tra sẽ làm rõ. Việc Bộ Công an đã khởi tố ông Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ KHCN các ngành kinh tế kỹ thuật, thuộc Bộ KHCN, cho thấy có dấu hiệu liên quan.
Tối 20-1, Tổng cục Hải quan cho biết thông tin về hoạt động nhập khẩu của Công ty Việt Á, qua đó cũng đã bắt đầu trả lời cho câu hỏi năng lực sản xuất bộ kít của Công ty Việt Á.
Theo Tổng cục Hải quan, Phan Quốc Việt là Giám đốc điều hành Công ty Việt Á, hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu, kinh doanh mặt hàng máy móc, thiết bị dụng cụ y tế, nhập khẩu chất thử thí nghiệm dùng trong thủy sản, mồi phản ứng PCR, phụ kiện dùng trong phòng thí nghiệm... Đáng lưu ý, các mặt hàng nhập khẩu chính của Công ty Việt Á trong 5 năm (2017 - 2021) gồm bộ thành phẩm que thử test nhanh xét nghiệm định tính kháng nguyên SARS-CoV-2.
Theo Tổng Cục Hải quan, từ tháng 9 đến tháng 12-2021, mặt hàng thành phẩm là que test nhanh xét nghiệm định tính kháng nguyên SARS-CoV-2 chủng loại Novel Coronavirus 2019-nCoV Antigen Test (Colloidal Gold), mới 100% được công ty nhập khẩu từ Trung Quốc là 3 triệu test, giá khai báo 0,955 USD/test (khoảng 21.560 đồng/test), với tổng trị giá là 64,68 tỉ đồng...
Tổng cục Hải quan có thông tin rất đáng chú ý: Tổng kim ngạch nhập khẩu của Công ty Việt Á trong 5 năm 2017 - 2021 là 286 tỉ đồng. Trong đó que test nhanh thành phẩm, hóa chất, chất thử, chất chuẩn dùng trong phòng thí nghiệm là 162 tỉ đồng (gồm 64,68 tỉ đồng que thử thành phẩm, 74 tỉ đồng hóa chất, chất thử, chất chuẩn dùng trong phòng thí nghiệm và 23 tỉ đồng dụng cụ dùng trong phòng thí nghiệm) và 123 tỉ đồng máy móc, thiết bị các loạiphục vụ việc xét nghiệm, phòng thí nghiệm.
Theo các chuyên gia, bộ kít xét nghiệm Covid-19 được bào chế dưới dạng dung dịch, có thể kiểm tra virus Corona chủng mới trong mẫu bệnh phẩm từ dịch mũi họng, súc họng, dịch màng phổi và mẫu máu... Để có thể hoạt động thì bộ kít xét nghiệm phải bảo đảm đủ bộ tách chiết RNA với 5 hóa chất…
Đối chiếu các thông tin trên có thể thấy vấn đề bắt đầu lộ ra. Có thể Công ty Việt Á chỉ nhập khẩu hóa chất và các phụ phẩm khác về pha trộn để sản xuất với bỏ bọc "made in Vietnam".
Vấn đề bắt đầu bộc lộ từ ngày 27-12-2021, khi Bộ KHCN âm thầm rút các thông tin liên quan đến bộ kít của Việt Á được Tổ chức thế giới (WHO) công nhận và nhiều thông tin khẳng định chất lượng "quốc tế" của bộ kít này.
Lúc đó ông Trịnh Thanh Hùng (đã bị bắt), Phó Vụ trưởng Vụ KHCN các khối ngành Kinh tế - Kỹ thuật, Bộ KHCN, thừa nhận: "Đây là sơ suất của Bộ KHCN".
Những thông tin lập lờ như vậy buộc dư luận phải nghi ngờ công trình nghiên cứu về bộ kít của Việt Á của Học viện Quân Y do Bộ KHCN chủ trì.
Các chuyên gia càng nghi ngờ về tài nghiên cứu có tên là: "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng virus Corona mới 2019 (2019-nCoV)", mã số ĐTĐL.CN.29/20, do PGS-TS Hồ Anh Sơn làm chủ nghiệm đề tài, với 16 thành viên, trong đó có ông Phan Quốc Việt - Tổng Giám đốc Công ty Việt Á. Kinh phí cấp cho đề tài nghiên cứu từ ngân sách là 18,98 tỉ đồng (khoảng 900 ngàn USD).
Nói về công trình nghiên cứu này, ngày 25-12-2021, PGS-TS Hồ Anh Sơn trả lời báo chí cho rằng bộ kít của Việt Á là kết quả, kinh nghiệm tích lũy nhiều năm của các nhà khoa học, trong đó có nhiều GS, TS đầu ngành và có gửi Tạp chí Journal of Clinical Laboratory Analysis. Ông Sơn nói "gửi" thôi, còn đã đăng chưa thì không nói rõ.
Về "công trình nghiên cứu cấp quốc gia" bộ kít của Việt Á, GS Nguyễn Văn Tuấn (Đại học New South Wales - Úc) nhận xét rằng ở phương Tây có câu "reinvent the wheel" (tái sáng chế cái bánh xe), hàm ý nói mất thì giờ, tiền bạc và công sức để làm ra cái mà người khác đã sáng chế và đã hoàn thiện.
Các tập đoàn dược trên thế giới và ngay cả Trung Quốc đã hoàn thiện các phương pháp xét nghiệm Covid. Vậy Học viện Quân y nghiên cứu cái đã nghiên cứu để làm gì? Một công trình nghiên cứu khoa học thiếu minh bạch, "bí ẩn" như vậy, làm sao không nghi ngờ về tính "có thực", tính liêm chính trong khoa học về đề tài này. Và nay Tổng cục Hải quan công bố các thông tin nhập khẩu liên quan đến Công ty Việt Á, càng làm cho dư luận nghi ngờ rằng bộ kit của Việt Á tự sản xuất hay nhập khẩu về làm thành phẩm?
và quét mã QR
Bình luận (0)