Biến phế phẩm nông nghiệp thành sản phẩm xuất khẩu

Vỏ cà phê, gốc cà phê già cỗi hay mo cau… vốn là phế phẩm nông nghiệp, không mang nhiều giá trị kinh tế. Tuy nhiên, chúng đang được biến thành các sản phẩm độc đáo, chinh phục thị trường trong nước và vươn ra quốc tế, mở hướng đi mới đầy triển vọng.

Dám nghĩ, dám làm

Ông Lê Văn Vương, giám đốc một doanh nghiệp chuyên sản xuất cà phê tỉnh Đắk Lắk, cho biết trong những lần lên rẫy thu hoạch, ông thường hái vài quả cà phê chín ăn thử. Vị ngọt từ lớp vỏ tan nơi đầu lưỡi khiến ông nảy ra ý tưởng chế biến thành trà. Sau khi phân tích, đánh giá các hàm lượng trong vỏ cà phê, ông Vương bắt tay vào sản xuất trà vỏ cà phê mang tên Cascara.

Để tạo nên hương vị đặc trưng, quả cà phê dùng làm trà phải là những quả chín mọng, thu hái từ vườn sản xuất theo phương pháp hữu cơ. Sau đó, quả được rửa sạch, bóc thủ công để giữ nguyên vỏ, rồi phơi nắng, sao vàng và làm nguội theo quy trình kỹ thuật khắt khe.

Thành công bước đầu từ trà vỏ cà phê, ông Vương tiếp tục cho ra đời sản phẩm trà hoa cà phê. Hoa cà phê dùng để làm trà được thu hái khi đang trong giai đoạn nở rộ, chủ yếu từ 4 giờ đến 8 giờ sáng nhằm giúp giữ trọn hương vị tự nhiên. Mới đây, ông Vương tiếp tục nghiên cứu và thử nghiệm làm rượu từ phần thịt quả cà phê hữu cơ.

Hiện nay, các sản phẩm trà vỏ và hoa cà phê của ông Vương đã có mặt trên nhiều sàn thương mại điện tử và siêu thị lớn. Trong đó, trà vỏ cà phê có giá 1,75 triệu đồng/kg, còn trà hoa cà phê lên tới 7 triệu đồng/kg, rượu cà phê 2,5 triệu đồng/lít, trở thành những sản phẩm độc đáo gắn với đặc sản cà phê Tây Nguyên.

Cũng từ cây cà phê, nghệ nhân Nguyễn Ngọc Duy (phường Thành Nhất, tỉnh Đắk Lắk) "thổi hồn" vào những gốc cà phê già cỗi thành tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Với bàn tay khéo léo, tỉ mỉ, ông Duy đã biến những gốc cà phê sần sùi, già cỗi từ 40 - 50 năm tuổi bị nhổ bỏ thành những sản phẩm nghệ thuật như bàn ghế, khay mứt, giỏ hoa, giỏ trái cây, tranh, tượng, bình hoa, đồng hồ… "Hiện xưởng của tôi mỗi năm cung cấp hàng ngàn sản phẩm thủ công từ gốc cà phê, phục vụ khách du lịch và thị trường" - ông Duy nói.

Khoác "áo mới" cho xơ mướp

Từ những mảnh xơ mướp xù xì, anh Nguyễn Phú Tùng (ngụ phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk) biến thành những sản phẩm thời trang tinh tế, được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng. Đây cũng là hành trình khởi nghiệp xanh đầy táo bạo, mang hơi thở hiện đại từ những nguyên liệu quen thuộc.

Ý tưởng đến với anh Tùng sau một chuyến tham quan mô hình sản xuất ở nước ngoài. Trở về, anh cùng 3 người bạn quyết định khởi nghiệp, chọn cây mướp làm điểm bắt đầu cho hành trình lập nghiệp xanh. Năm 2020, họ trồng 1,8 ha mướp để lấy xơ phục vụ sản xuất.

Đến nay, anh Tùng và các cộng sự đã phát triển danh mục hàng chục sản phẩm: đồ dùng nhà bếp (tấm lót nồi, miếng rửa chén, cây rửa ly), vật dụng phòng tắm (đai kỳ lưng, túi đựng xà phòng, bông tắm), cùng các sản phẩm thời trang như mũ, dép, hàng chục mẫu túi xách, ví cầm tay. Đặc biệt, những tấm xơ mướp đã được biến hóa thành các bức tranh đầy màu sắc, những bộ trang phục mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam.

Để phục vụ nhu cầu sản xuất, anh Tùng đã mở rộng liên kết vùng nguyên liệu với nông dân. Theo đó, anh Tùng đã ký hợp đồng bao tiêu gần 100 ha mướp của nông dân tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, với giá ổn định 4.000 - 5.000 đồng/trái mướp. Từ đó, không chỉ tạo công ăn việc làm mà còn nâng cao thu nhập cho hàng trăm nông dân.

"Nhờ kiên trì quảng bá và không ngừng sáng tạo, các sản phẩm từ xơ mướp của chúng tôi không chỉ được tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu sang các nước, vùng lãnh thổ như Pháp, Hồng Kông (Trung Quốc). Ngoài các hộ nông dân liên kết, công ty cũng tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho 35 lao động địa phương" - anh Tùng chia sẻ.