Bùi Chát "Đang trôi"

20 bức tranh sơn dầu “Đang trôi”: Bùi Chát trả nợ cho thơ

"Đang trôi" gồm 20 bức tranh sơn dầu và chất liệu tổng hợp được sáng tác từ 2020 đến 2025. Bộ sưu tập này ra đời như là cách Bùi Chát trả nợ cho thơ. Bao nhiêu vương vấn, bao nhiêu hệ lụy, cùng những trăn trở mang tính thơ trong suốt bao năm không dứt ra được. Nó ám ảnh, đeo bám và làm cho tác giả phải tìm mọi cách để giải quyết. Bộ tranh này là giải pháp tốt nhất mà Bùi Chát đã tìm thấy được.

Triển lãm "Đang trôi" có thể hiểu là triển lãm đang diễn ra và nghệ thuật đang diễn ra. Nhìn tổng quan thì đời sống cũng đang tiếp diễn một cách tự nhiên theo sự chuyển động của vũ trụ.

Tuy trôi nhưng nếu chúng ta ý thức được rằng chúng ta đang trôi và tham gia vào sự trôi một cách chủ động thì chúng ta có thể làm chủ được sự trôi của mình.

Đó cũng là việc tham gia và đóng góp vào dòng chảy tự nhiên một cách hữu ích nhất.

Nói về tác phẩm trong triển lãm, giám tuyển Phan Trọng Văn nhận định: "Vẫn theo đuổi lối vẽ trừu tượng đậm chất thơ ca và tượng trưng, loạt tranh lần này của Bùi Chát dường như "có vẻ mặn mòi" hơn - một cách nói vừa tếu táo vừa nghiêm túc. Mặn ở sắc độ. Mặn ở tâm trạng. Và cả cái mặn của đời sống đã ngấm lâu vào từng lớp màu, từng vệt quét.

Nếu những bức tranh trước đây của Chát có xu hướng bay bổng, phiêu linh và đôi khi như tan loãng giữa chữ và hình, thì loạt tranh "Đang trôi" cho thấy một chuyển động khác: đậm đà hơn, rõ ràng hơn, có lực đẩy và lực kéo màu sắc quyết liệt hơn…

Độ tương phản màu cao hơn, những cú "đẩy màu" táo bạo hơn, và đặc biệt là biên độ tần sắc – tức dải chuyển động cảm xúc của từng gam màu - cũng trở nên rộng và sâu hơn. Không chỉ là sự trưởng thành về mặt thị giác, điều này còn gợi đến một thứ "ngôn ngữ mới" trong hành trình trừu tượng của Chát: không còn "trôi" một cách vô định, mà là trôi có trọng lực, trôi với ký ức, với chất liệu đời sống đã chín muồi hơn trong chiêm nghiệm…"

Đặt tên tranh

Họa sĩ Bùi Chat đã thực hiện hơn 10 cuộc triển lãm mỹ thuật và thường có chủ ý không đặt tên tranh. Phần lớn các tên tranh đều là Không đề và được đánh số theo thứ tự, hoặc tên tranh được đặt theo tên triển lãm và được đánh số. Nhưng riêng ở triển lãm "Đang trôi" này, lần đầu tiên và có thể là duy nhất Bùi Chát đặt tên cho từng bức tranh của mình một cách cụ thể.

Tên của các bức tranh đều được lấy từ tên của các bài thơ trong tập Chúng ta đang trôi đi đâu?! như một lưu niệm, một sự liên nối và hoán chuyển của các lĩnh vực khác nhau trong cùng một chủ thể.

Cách đặt tên cũng hoàn toàn ngẫu nhiên, tác giả và gallery đánh số các bức tranh từ 1 đến 20 và viết vào các tờ giấy nhỏ rồi gấp lại, tên các bài thơ cũng được làm tương tự, sau đó cho vào hai chiếc hộp nhỏ. Khi đặt tên cho tranh chỉ cần bốc mỗi hộp một tờ giấy và ghép lại là có tên một cách cụ thể, rõ ràng.