Căn bệnh âm thầm, nguy hiểm

Nằm trên giường bệnh sau 2 ngày phẫu thuật, ông Nguyễn Hoành S. (73 tuổi, ở TP HCM) chưa quên biến cố gãy xương bất ngờ đến với mình. Buổi sáng, sau khi ngồi dậy và đứng lên, đột nhiên ông bị choáng, té ngã và được người nhà đưa đi cấp cứu.

Người mắc ngày càng tăng

Tại Bệnh viện Thống Nhất (TP HCM), bác sĩ xác định ông S. bị gãy cổ xương đùi. Đáng chú ý, ông bị loãng xương và đái tháo đường nhưng không được phát hiện.

"Trước đó, tôi vẫn khám sức khỏe định kỳ, vẫn đi đứng bình thường, không đau đớn nên không biết bị loãng xương cũng như đái tháo đường. Bác sĩ khuyến cáo sau khi xuất viện, tôi phải thăm khám định kỳ để phòng tránh biến cố tái phát" - ông S. cho biết.

Bà Thái Thị Diệu H. (55 tuổi, ngụ tỉnh Ninh Thuận) cũng không ngờ rằng mình mắc bệnh loãng xương khi đột nhiên xuất hiện cơn đau lưng dữ dội, không thể ngồi xuống hay đứng dậy được. Sau khi điều trị tại bệnh viện địa phương mà không bớt, bà đến Bệnh viện Thống Nhất thì được bác sĩ chẩn đoán bị loãng xương. Bà không gặp biến cố gãy xương bất ngờ, bệnh được phát hiện chỉ khi mới xuất hiện triệu chứng đau đớn và khó khăn trong vận động.

"Nghe phải nhập viện, tôi chỉ biết khóc vì vừa lo lắng vừa đau đớn. Tuy nhiên, sau 1 tuần điều trị, uống thuốc, tập vật lý trị liệu, giờ tôi đã hết đau, có thể đi đứng nhẹ nhàng" - bà H. thở phào.

Theo bác sĩ Nguyễn Trọng Sỹ, Khoa Chấn thương Chỉnh hình - Bệnh viện Thống Nhất, người bệnh loãng xương khi phẫu thuật điều trị sẽ gặp không ít khó khăn vì xương giòn và dễ vỡ. Người lớn tuổi thường gặp phải các vấn đề như huyết áp cao, đái tháo đường và loãng xương. Vì vậy, việc chăm sóc và sinh hoạt hợp lý tại nhà là rất quan trọng. Họ cần sự hỗ trợ của người thân để tránh các yếu tố nguy hiểm trong việc đi đứng ở cầu thang hay khu vực trơn trượt.

"Dù bệnh này thường gặp ở người cao tuổi nhưng người trẻ mắc phải cũng không hiếm, nhất là những người có bệnh nền như suy thận hoặc đang điều trị ung thư. Do đó, việc tầm soát loãng xương ở mọi độ tuổi ngày càng trở nên rất quan trọng" - bác sĩ Sỹ khuyến cáo.

ThS-BS Hoàng Quốc Nam, Phó Khoa Nội cơ xương khớp - Bệnh viện Thống Nhất, thông tin số lượng bệnh nhân đến bệnh viện này khám và điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp ngày càng đông, trong đó loãng xương chiếm tỉ lệ khá cao, từ 30% - 40%.

"Loãng xương là tình trạng xương trở nên mỏng và yếu đi nên dễ bị gãy. Nguy hiểm lớn nhất của bệnh này là nguy cơ tử vong cao khi té gãy. Trong trường hợp gãy xương, nguy cơ tử vong có thể tăng lên đến 5 lần so với bình thường" - bác sĩ Nam lo ngại.

Các bác sĩ cảnh báo nếu người cao tuổi ít vận động, nguy cơ loãng xương và các vấn đề liên quan sẽ gia tăng rất nhanh. Nếu người cao tuổi ngồi yên một chỗ trong thời gian dài, nguy cơ loãng xương sẽ ngày càng tăng lên, có thể gấp 7 lần chỉ trong 7 ngày.

Ngược lại, việc vận động nhẹ nhàng như đi bộ hoặc tập thể dục có thể giúp cải thiện mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương. Vì vậy, người cao tuổi không nên ngồi yên một chỗ mà cần duy trì hoạt động thể chất đều đặn để giúp xương chắc khỏe. Điều này không chỉ tốt cho xương mà còn giúp cải thiện sức khỏe toàn diện.

Sai lầm cần tránh

Theo bác sĩ Hoàng Quốc Nam, loãng xương là bệnh lý mạn tính nên bệnh nhân cần được theo dõi, điều trị dài hạn, định kỳ. Trong quá trình điều trị, đòi hỏi bệnh nhân phải kiên trì theo một lộ trình dài với sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa. Việc tái khám đều đặn và điều trị đúng cách sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát tình trạng bệnh một cách hiệu quả.

Một sai lầm phổ biến mà nhiều người hay mắc phải là tự mua thuốc điều trị loãng xương qua quảng cáo khi không hiểu rõ liều lượng và tác dụng. Các sản phẩm bổ sung canxi như sữa không đủ hàm lượng canxi cần thiết để điều trị loãng xương. Bệnh viện Thống Nhất đã tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân loãng xương trong tình trạng nặng do lạm dụng thuốc hoặc điều trị sai cách, chiếm 60% - 70% trong số những bệnh nặng giai đoạn cuối. Điều này gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến chức năng thận, tiêu hóa và nhiễm trùng do giảm sức đề kháng.

"Người dân cần thận trọng với những quảng cáo về các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng điều trị loãng xương. Việc tự điều trị mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ sẽ không mang lại hiệu quả và có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm" - bác sĩ Nam nhấn mạnh.

Giới chuyên môn khuyến cáo để phòng ngừa loãng xương, những người có nguy cơ cao (nữ trên 65 tuổi, nam trên 70 tuổi), người mắc bệnh mạn tính, sử dụng thuốc corticoid dài ngày, người bị gãy xương (dù là chấn thương nhẹ) nên đến cơ sở y tế kiểm tra định kỳ. Người nghiện rượu bia hoặc có chỉ số khối cơ thể (BMI) thấp cũng cần kiểm tra loãng xương vì có nguy cơ cao mắc bệnh.

Bên cạnh đó, việc phòng ngừa loãng xương cần được thực hiện qua chế độ dinh dưỡng hợp lý và luyện tập thể dục đều đặn. Tập luyện giúp cải thiện việc vận chuyển dinh dưỡng, giúp cấu trúc xương chắc khỏe hơn. Tuy nhiên, người cao tuổi cần lựa chọn bài tập phù hợp, vừa phải, không quá sức.

"Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa loãng xương. Người cao tuổi cần bổ sung đủ canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống hằng ngày. Các chế phẩm bổ sung canxi, nhất là sữa, có hàm lượng canxi cao rất hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị loãng xương. Vitamin D cũng cần thiết để tăng cường khả năng hấp thụ canxi, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt hơn" - một chuyên gia y tế phân tích.