Cẩn trọng khi đau "vùng kín" ở nam giới

Mới đây, Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM) tiếp nhận cứu chữa khẩn cấp bệnh nhi P.N.M (15 tuổi, ngụ Đồng Nai) bị xoắn tinh hoàn phải. Do ngại ngùng về vùng nhạy cảm, em đã không nói với cha mẹ ngay khi bị đau bìu, dẫn đến tình trạng sưng to và đau không giảm sau 2 ngày.

Có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi

Khi đến bệnh viện, M. được chẩn đoán xoắn tinh hoàn và phải phẫu thuật cấp cứu. Tuy nhiên, do thời gian xoắn đã lâu, tinh hoàn đã bị hoại tử, các bác sĩ phải phẫu thuật cắt bỏ.

Một trường hợp khác (15 tuổi, ở Bình Phước) được đưa đến Bệnh viện Quân y 175 (TP HCM) cấp cứu trong tình trạng bìu trái đau dữ dội, sưng to, tím đen. Trước đó, trong lúc chơi đá bóng, em bị trái bóng va đập vào "vùng kín". Ban đầu, gia đình nghĩ cơn đau do tác động của bóng và chỉ cho em uống thuốc giảm đau. Sau một đêm, cơn đau của em không thuyên giảm, gia đình mới đưa đến bệnh viện tỉnh để điều trị.

Tại đây, em được chẩn đoán bị xoắn tinh hoàn và yêu cầu phẫu thuật nhưng gia đình không đồng ý. Khi được đưa đến Bệnh viện Quân y 175 để tiếp tục thăm khám, bác sĩ xác định em đã bị hoại tử tinh hoàn trái, buộc phải cắt bỏ.

Đại úy - bác sĩ Vũ Thái Hoàng, Khoa Ngoại tiết niệu - Nam học Bệnh viện Quân y 175, cho biết xoắn tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh bị xoắn lại, ngăn chặn đường vận chuyển máu đến tinh hoàn. Từ đó, làm giảm lưu lượng máu, gây sưng đau đột ngột và dữ dội. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi song thường gặp với trẻ sơ sinh và trong độ tuổi dậy thì (12-18 tuổi).

Xoắn tinh hoàn do 4 nguyên nhân thường gặp, gồm: di truyền; chấn thương sau khi vận động mạnh; chênh lệch nhiệt độ đột ngột khiến bìu co lại nhanh chóng, đẩy tinh hoàn lên trên khiến bị xoắn; sự phát triển nhanh chóng của tinh hoàn trong độ tuổi dậy thì. "Nếu người bị xoắn tinh hoàn được đưa đến bệnh viện sớm thì có thể không cần phẫu thuật. Các bác sĩ chuyên khoa có thể quay lại bằng tay đúng vị trí. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân khi đến bệnh viện đều đã qua thời gian vàng điều trị" - bác sĩ Hoàng nhấn mạnh.

Theo các bác sĩ, xoắn tinh hoàn là tình trạng khẩn cấp, có thể dẫn đến hoại tử nếu không được điều trị kịp thời. Nam giới, đặc biệt trong độ tuổi dậy thì, cần cẩn trọng với cơn đau "vùng kín" để tránh những hậu quả nghiêm trọng.

Coi chừng mất thiên chức làm cha

Bác sĩ Vũ Thái Hoàng cảnh báo những người bị sự cố về tinh hoàn nếu đến bệnh viện càng trễ thì tỉ lệ giữ được tinh hoàn càng thấp.

Theo một nghiên cứu, bệnh nhân bị xoắn tinh hoàn được phát hiện sớm và điều trị trong 6 giờ đầu thì tỉ lệ hồi phục chức năng gần như 100%; nếu phát hiện trong khoảng 6-12 giờ thì tỉ lệ 50%. Nếu đến bệnh viện trong khoảng 12-24 giờ thì chỉ còn 20% được cứu và trên 24 giờ sẽ không cứu được tinh hoàn.

Theo bác sĩ chuyên khoa I Phan Nguyễn Ngọc Tú, Phòng Kế hoạch Tổng hợp - Bệnh viện Nhi Đồng 2, thời gian gần đây, trẻ bị xoắn tinh hoàn đến bệnh viện điều trị thường gặp ở tuổi dậy thì. Ở lứa tuổi này, đây là vùng khá nhạy cảm nên khi khởi phát triệu chứng, các em thường có tâm lý ngại ngùng, che giấu, không nói sớm cho cha mẹ biết để đưa đi khám.

"Cũng có một số trường hợp đã nói cho cha mẹ biết nhưng không chú ý nên đến bệnh viện trong tình trạng trễ, khiến việc điều trị gây đau lòng cho cả bác sĩ và gia đình bệnh nhi" - bác sĩ Tú trăn trở.

Các bác sĩ nhấn mạnh tình trạng xoắn tinh hoàn là khẩn cấp, nếu không điều trị kịp thời có thể phải cắt bỏ tinh hoàn. Điều này có khả năng ảnh hưởng sinh sản trong lương lai do số lượng tinh trùng giảm. Do đó, để tránh biến chứng nghiêm trọng, cha mẹ cần lưu ý những dấu hiệu nghi ngờ trẻ bị xoắn tinh hoàn như: đau bìu một bên đột ngột và dữ dội (thường xuất hiện vào ban đêm hoặc sáng sớm), sưng đỏ bìu, buồn nôn và nôn, có thể kèm đau vùng bụng thấp.

Một số trẻ có triệu chứng không điển hình như: đau bụng hạ vị lệch trái hoặc phải trước, sau đó mới xuất hiện triệu chứng đau bìu. Vì vậy, khi trẻ than đau nửa bụng dưới, cha mẹ nên quan sát hoặc hỏi có đau bìu cùng bên hay không, tránh bỏ sót tình trạng xoắn tinh hoàn ở giai đoạn sớm.

"Xoắn tinh hoàn thường xảy ra đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước. Vì vậy, để phòng ngừa, cần mặc quần lót vừa vặn. Khi vận động thể thao nên mặc quần bảo hộ bảo vệ "vùng kín" khỏi chấn thương không đáng có" - một bác sĩ lưu ý.

Bác sĩ Phan Nguyễn Ngọc Tú lưu ý với những trường hợp đã phẫu thuật một bên tinh hoàn, cha mẹ nên tránh cho trẻ chơi các môn thể thao có tính đối kháng như bóng đá, tập võ để phòng nguy cơ chấn thương, làm giập vỡ tinh hoàn còn lại. Sau phẫu thuật, người đã cắt một bên tinh hoàn cần tái khám thường xuyên để được theo dõi các chức năng của tinh hoàn còn lại, trong đó bao gồm chức năng sinh tinh và nội tiết.

"Trong trường hợp cần thiết, như suy giảm nội tiết tố, người bệnh cần được kịp thời điều trị để tránh các biến chứng và ảnh hưởng tâm lý về sau" - bác sĩ Tú nhấn mạnh.