Căng thẳng gia tăng tại Trung Đông

Các cuộc tấn công leo thang nhằm vào lực lượng Mỹ và hoạt động vận chuyển hàng hóa trên biển đang làm dấy lên lo ngại xung đột ở Dải Gaza lan rộng, dẫn đến hậu quả về chính trị và kinh tế. 

Nguy cơ này càng tăng sau khi Israel lên tiếng cảnh báo chiến dịch quân sự nhằm vào nhóm vũ trang Hamas ở Dải Gaza sẽ kéo dài trong nhiều tháng bất chấp Mỹ kêu gọi giảm cường độ xuộc xung đột.

Theo đài CNN hôm 27-12, tình hình an ninh ngày càng xấu đi tại Ấn Độ Dương, biển Đỏ và khắp Trung Đông trở thành cơn đau đầu mới của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, cũng như đe dọa buộc Washington phải can dự sâu hơn. 

Tổng thống Biden hôm 25-12 ra lệnh không kích các cơ sở do lực lượng Kataib Hezbollah thân Iran sử dụng ở Iraq. Mỹ cáo buộc nhóm này đã sử dụng máy bay không người lái để tấn công Căn cứ Không quân Erbil, khiến một binh sĩ Mỹ bị thương nặng.

Đây là cuộc tấn công mới nhất từ các nhóm ủy nhiệm của Iran nhằm vào lực lượng Mỹ đang tham gia hoạt động chống khủng bố ở Syria hoặc Iraq. 

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nhấn mạnh Washington không tìm cách leo thang xung đột trong khu vực nhưng sẵn sàng thực hiện các biện pháp cần thiết hơn nữa để bảo vệ người dân và các cơ sở của Mỹ. 

Ông Christopher O'Leary, chuyên gia về giải cứu con tin, hôm 26-12 nhận định tình hình tại khu vực luôn có nguy cơ trở nên xấu đi dù kịch bản tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra.

Đối với Mỹ, ranh giới giữa phản ứng tương xứng và răn đe hiệu quả ngày càng mỏng manh. Vấn đề lớn hơn giờ đây là liệu các cuộc không kích mới nhất của Mỹ vốn bị Iraq xem là hành động thù địch có ngăn chặn được các cuộc tấn công tương tự trong thời gian tới hay không. 

Ông Aaron David Miller, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế (Mỹ), lập luận Washington sẽ buộc phải hành động quyết đoán hơn nếu có binh sĩ Mỹ thiệt mạng bởi một nhóm nào đó tại khu vực.

Trong diễn biến mới nhất, lực lượng Houthi tại Yemen được Iran hậu thuẫn hôm 26-12 tuyên bố đã triển khai máy bay không người lái tấn công thành phố cảng Eilat - Israel, bên cạnh mục tiêu tàu thương mại trên biển Đỏ. Theo Houthi, đây là động thái nhằm gây sức ép để Israel chấm dứt chiến dịch quân sự ở Dải Gaza.

Mỹ cho biết Houthi đã tiến hành hơn 100 cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhắm vào 10 tàu vận tải thương mại có liên hệ với hàng chục quốc gia. Động thái này làm gián đoạn đáng kể tuyến đường vận tải biển quan trọng khi khiến một số tàu phải đổi lộ trình và gánh thêm chi phí. Để đối phó, Mỹ gần đây thông báo lập một liên minh quốc tế để tuần tra và bảo vệ tàu hàng khỏi các cuộc tấn công của Houthi.

Iran cho đến giờ vẫn phủ nhận cáo buộc hỗ trợ lực lượng Houthi tấn công tàu thương mại. Dù vậy, nước này cảnh báo Israel sẽ phải trả giá cho cuộc không kích khiến ông Sayyed Razi Mousavi, cố vấn cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, thiệt mạng tại Syria hôm 25-12. 

Đáp lại, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant tuyên bố Israel đang tham gia cuộc xung đột "nhiều mặt trận", gồm Dải Gaza, Bờ Tây, Lebanon, Syria, Iraq, Yemen và Iran. Ông cảnh báo bất kỳ bên nào có hành động chống lại Israel đều sẽ trở thành mục tiêu tiềm tàng.