Câu chuyện tình gắn với tượng gà 9 cựa ít ai biết ở Lâm Đồng

Lâm Đồng là tỉnh có đông đồng bào dân tộc K'Ho sinh sống. Trong đó, ở huyện Đức Trọng, có thôn Đarahoa với 80% trong tổng số 340 hộ dân là người K'Ho. Tại đây vẫn còn lưu giữ phong tục "bắt chồng" của người đồng bào dân tộc gắn với tượng gà 9 cựa.

Ông K'Cu (65 tuổi) cho biết ông có 5 người con, trong đó có 4 con gái. Theo phong tục, khi người con gái đến tuổi dựng vở gả chồng, gia đình sẽ tổ chức lễ "bắt chồng". Người con gái đó khi tìm được người con trai mình yêu thương, gia đình cô gái sẽ chuẩn bị lễ vật, đáp ứng yêu cầu thách cưới của nhà trai. Sau khi bắt chồng thành công, chàng trai sẽ về nhà vợ ở rể, con cái sinh ra lấy theo họ mẹ; đôi vợ chồng mới cưới được cha mẹ vợ chia đất đai, tài sản để làm ăn, sản xuất.

Khi con gái tới tuổi lấy chồng, ông K'Cu cũng tổ chức lễ bắt chồng cho con theo phong tục này, đồng thời cũng chia cho mỗi gia đình các con 5.000 m2 để sản xuất nông nghiệp.

Đi vào thôn Đarahoa, nhiều người sẽ biết thêm nơi này còn có tên là "làng Gà" bởi bức tượng gà 9 cựa lớn được xây dựng ở khu vực trung tâm làng. Tượng được xây bằng bê tông với kích thước lớn, dưới chân gà có 9 chiếc cựa như lễ vật được nhắc đến trong truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh.

Tượng gà trống 9 cựa tại làng Đarahoa được xây dựng vào năm 1978 bởi kiến trúc sư Lữ Trúc Phương, lấy cảm hứng từ chuyện tình đẫm nước mắt từ nàng Hơ Bia và chàng K'Tien của người đồng bào K'Ho.

Chuyện kể rằng nàng Hơ Bia và chàng K'Tien yêu nhau thắm thiết. Thế nhưng, cha K'Tiên vì không muốn con làm rể nhà nghèo nên đưa ra yêu cầu thách cưới gồm nhiều lễ vật, trâu bò. Đặc biệt, lễ vật bắt chồng phải có gà 9 cựa.

Để tìm lễ vật, nàng Hơ Bia phải đi vào rừng sâu tìm gà 9 cựa nhưng mãi tìm không có và chết trong rừng. Đợi mãi không thấy người yêu trở về, K'Tiên cũng lặn lội vào rừng tìm kiếm. Khi thấy được Hơ Bia thì nàng đã chết, K'Tiên đau đớn khóc bên bên cạnh thi thể người tình và sau đó cũng chết theo.

Tượng gà 9 cựa được dựng lên để nhắc nhớ dân làng về 1 chuyện tình đẫm nước mắt và cũng để nhắc dân làng không thách cưới theo kiểu làm khó đôi uyên ương.

Theo chị Ka Hằng, Bí thư chi bộ thôn Đarahoa, tượng gà 9 cựa là nét độc đáo trong đời sống tinh thần của người K'Ho địa phương. Hiện nay bà con vẫn giữ phong tục bắt chồng và theo mẫu hệ nhưng thủ tục thách cưới, sính lễ đã được đơn giản hóa, giảm nhẹ hơn xưa rất nhiều để vừa giữ được nét văn hóa vừa phù hợp với cuộc sống văn minh hiện đại.