Chính thức vận hành bộ máy sau tinh gọn

Việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả thực sự là một cuộc cách mạng thay đổi về chất trong hệ thống chính trị.

Theo Nghị quyết 176/2025 của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm 14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ. Từ hôm nay, 1-3, các bộ, cơ quan ngang bộ sẽ hoạt động theo các nghị định của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức.

Không để gián đoạn công việc

Các bộ, cơ quan ngang bộ đều giảm, thu gọn đầu mối so với trước đây. Chẳng hạn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) được thành lập trên cơ sở hợp nhất và cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ đang giao cho 2 bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường. Ngoài ra còn nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về giảm nghèo từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Bộ trưởng Bộ NN-MT Đỗ Đức Duy cho biết bộ mới sẽ có một cơ chế quản lý mạnh mẽ hơn. Cụ thể: giải quyết các vấn đề môi trường trong phát triển nông nghiệp; bảo vệ tài nguyên đất, nước; kiểm soát ô nhiễm và phát triển bền vững ngành nông nghiệp.

Nhấn mạnh quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hết sức khó khăn, nhạy cảm và phức tạp, Bộ trưởng Bộ NN-MT mong muốn các cán bộ, công chức, viên chức của hai bộ đoàn kết, thống nhất và quyết tâm cao, thậm chí hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của ngành và đất nước. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị thuộc bộ khẩn trương triển khai các nhiệm vụ để đi vào hoạt động hiệu quả.

Với Bộ Tài chính sau khi sáp nhập, hợp nhất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư thành Bộ Tài chính, sẽ có 35 đầu mối, giảm 22 đầu mối. Sẽ không còn Tổng cục Hải quan mà thay vào đó là mô hình được tổ chức theo 3 cấp gồm: Cục Hải quan (12 đơn vị), chi cục hải quan khu vực (20 đơn vị) và 165 hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu. Tương tự, sẽ có 12 cục thuế, 20 chi cục thuế khu vực và 350 đội thuế liên huyện.

Để nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả của bộ máy mới, đồng thời không làm gián đoạn công việc, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành đã có văn bản gửi toàn ngành yêu cầu triển khai thực hiện các nhóm nhiệm vụ để đưa bộ máy mới của cơ quan thuế các cấp đi vào hoạt động hiệu lực, hiệu quả, không để khoảng trống thời gian ảnh hưởng đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân, doanh nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ xử lý công việc; rà soát, xử lý dứt điểm các công việc, hồ sơ hành chính về thuế, kiến nghị, phản ánh vướng mắc của người nộp thuế; xem xét trách nhiệm theo quy định với trường hợp để quá hạn không có lý do chính đáng, đúng pháp luật.

Theo ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, mô hình 3 cấp giúp tinh gọn bộ máy, tạo điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng phục vụ người nộp thuế.

Các địa phương triển khai nghiêm túc

Quán triệt các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các địa phương cũng đã quyết liệt tinh gọn, kiện toàn bộ máy để đi vào hoạt động từ ngày 1-3.

TP HCM đã kiện toàn bộ máy cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP HCM sau sắp xếp, theo Nghị quyết của HĐND thành phố khóa X thông qua tại kỳ họp 21 (kỳ họp chuyên đề). Theo đó, bộ máy cơ quan chuyên môn mới của UBND TP HCM gồm 7 sở được thành lập mới; 8 đơn vị tinh gọn đầu mối, tổ chức bên trong hoặc tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ và Sở An toàn thực phẩm thực hiện thí điểm theo Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Tại kỳ họp thứ 21 (kỳ họp chuyên đề), HĐND TP Hà Nội cũng thông qua Nghị quyết về việc thành lập, tổ chức lại 8 cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính thuộc UBND thành phố. Theo đó, các sở, ngành sau khi hợp nhất, sáp nhập đã giảm được đáng kể đầu mối. Chẳng hạn, Sở Tài chính mới sau hợp nhất có 17 đầu mối trực thuộc - giảm 6 đơn vị, tỉ lệ 26%; Sở NN-MT sau hợp nhất có 25 đầu mối trực thuộc - giảm 12 đơn vị, tỉ lệ 32%; Sở Khoa học và Công nghệ mới 12 đầu mối trực thuộc - giảm 9 đơn vị, tỉ lệ 42,86%...

Tổng số cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính thuộc UBND TP Hà Nội trước đây là 23 cơ quan, bao gồm 21 cơ quan chuyên môn và 2 tổ chức hành chính. Sau sắp xếp còn 15 sở (giảm 29%) và 1 tổ chức hành chính khác (giảm 50%).

Ông Trần Đình Cảnh, Giám đốc Sở Nội vụ TP Hà Nội, cho biết việc sắp xếp này không chỉ đơn thuần là giảm đầu mối mà còn tạo ra sự liên kết chặt chẽ hơn giữa các đơn vị, tối ưu hóa quy trình xử lý công việc. Thành phố đã rà soát, điều chỉnh lại toàn bộ quy trình, thủ tục hành chính để bảo đảm sau khi sắp xếp, việc giải quyết công việc cho người dân và doanh nghiệp được thuận lợi, nhanh chóng hơn. Một số thủ tục hành chính được cắt giảm thời gian xử lý từ 30%-50% so với trước đây.

Cũng theo ông Cảnh, sắp tới, TP Hà Nội sẽ xây dựng, ban hành các quy chế phối hợp giữa các sở, ngành; rà soát, điều chỉnh toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị sau sắp xếp; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, công chức trong những lĩnh vực công tác mới...