Bà Trương Thị Mai: Vào Đảng mà động cơ không trong sáng, giữa chừng gãy cánh

Trong ngày làm việc thứ 2 của Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Hội nghị Trung ương 5), sáng nay 22-7, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai đã trình bày chuyên đề về "Tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới".

Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai - Ảnh: Nhật Bắc

664 tổ chức cơ sở Đảng bị thi hành kỷ luật

Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai cho rằng việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên luôn được Đảng coi trọng và xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Công tác xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh được đẩy mạnh; tổ chức cơ sở đảng tiếp tục được củng cố, kiện toàn, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng ở cơ sở, gắn với xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cũng thẳng thắn chỉ ra chất lượng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở đảng còn hạn chế; chậm đổi mới phương thức lãnh đạo; thực hiện chưa nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, một số tổ chức, cơ sở Đảng chưa thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, vừa qua kỷ luật một số tổ chức Đảng cơ bản là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ.

Thực tế, có tình trạng dùng ý chí của người đứng đầu áp đặt chủ quan, không tôn trọng dân chủ và một số nơi thả nổi, người đứng đầu không chịu trách nhiệm, sợ trách nhiệm. Những việc này đều không tốt cho Đảng.

Chất lượng sinh hoạt, tinh thần phê và tự phê bình, đánh giá xếp loại còn hạn chế, chưa thể hiện rõ vai trò lãnh đạo của Đảng trong việc giải quyết những khó khăn, bức xúc của nhân dân. Thậm chí, chỗ này, chỗ khác những khó khăn, khiếu kiện của nhân dân còn nhận phải thái độ chưa đầy đủ trách nhiệm, thờ ơ của cấp ủy địa phương.

Bà Trương Thị Mai cho biết nhiệm kỳ 2016 - 2020 có 664 tổ chức cơ sở Đảng bị thi hành kỷ luật (khiển trách 503 tổ chức, cảnh cáo 161 tổ chức), tăng 114 tổ chức so với nhiệm kỳ 2010 - 2015, trung bình thi hành kỷ luật hơn 100 tổ chức (khoảng 0,2%).

"Nhìn vào con số kỷ luật 0,2% là thấp nhưng trong hơn 50.000 tổ chức cơ sở Đảng không thể xem thường và mỗi nơi, tổ chức cơ sở Đảng bị kỷ luật thì ở đó lòng tin của nhân dân bị giảm sút. Vì thế, sau này, đề nghị ở đâu tổ chức cơ sở Đảng bị kỷ luật phải thay cấp ủy. Không thể để mấy ông cán bộ bị kỷ luật ngồi đó mãi, ảnh hưởng lòng tin của dân với Đảng"- bà Trương Thị Mai nhấn mạnh.

Cũng theo Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, chỉ tính riêng năm 2021, đã thi hành kỷ luật 223 tổ chức đảng (khiển trách 159 tổ chức, cảnh cáo 64 tổ chức), cao hơn nhiều so với bình thường và việc này có thể do làm nghiêm hơn so với trước.

Phân tích thêm hạn chế, bà Trương Thị Mai thẳng thắn nêu rõ một bộ phận đảng viên năng lực, trình độ chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, phai nhạt lý tưởng, sống thực dụng, suy thoái, tự chuyển biển, chuyển hóa, vi phạm quy định, vi phạm pháp luật...

"Ngay từ lúc vào Đảng mà động cơ không đúng, không trong sáng, rồi bước vào Đảng hoạt động cả cuộc đời thì không thể tin tưởng sẽ trong sáng được. Tôi đã nói Đảng mong muốn một người bước chân vào, đi với Đảng suốt đời, một người được đề bạt làm cán bộ phải tiếp tục phát triển, không giữa chừng gãy cánh được. Rất tiếc có một bộ phận giữa đường gãy cánh, gãy cánh nặng chứ không phải nhẹ. Đó là điều rất buồn"- bà Trương Thị Mai bày tỏ.

Tiếp tục làm rõ hạn chế về nguyên tắc tập trung dân chủ trong các bước bổ nhiệm cán bộ, bà Trương Thị Mai đề nghị làm rõ cụ thể bước "dân chủ" và bước "tập trung". Nhưng chỗ nào cần định hướng cũng cần thể hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Đây là nguyên tắc cốt tử cần quan tâm, cụ thể hóa để dễ thực hiện, dễ chấp hành.

Chỗ nào dân chủ để có ý kiến, để có lá phiếu đúng đắn về uy tín cán bộ khi bổ nhiệm. Nhưng chỗ nào cần định hướng, chỗ nào tập trung thì phải thể hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Vừa rồi chúng ta kỷ luật một số tổ chức Đảng, cơ bản là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ. Dùng ý chí của người đứng đầu áp đặt chủ quan, không tôn trọng dân chủ.

"Nhưng ngược lại có nơi thả nổi. Người đứng đầu không chịu trách nhiệm, sợ trách nhiệm. Cả 2 việc này không tốt cho Đảng. Vì vậy đây là nguyên tắc cốt tử cần quan tâm, cụ thể hóa để dễ thực hiện, dễ chấp hành"- bà Trương Thị Mai nói.

Chỉ rõ những nguyên nhân của hạn chế thời gian qua, bà Trương Thị Mai cho rằng, đó là do một số tổ chức cơ sở đảng buông lỏng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, chưa thường xuyên rà soát, kiên quyết sàng lọc đưa đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng.

"Đảng mong muốn phát triển được nhiều đảng viên, nhưng không vì vậy mà không đưa ra khỏi Đảng những người không còn đủ tư cách. Đảng mong muốn phát triển được nhiều đảng viên, nhưng không vì vậy mà không đưa ra khỏi Đảng những người không còn đủ tư cách. Bởi những người không đủ tư cách sẽ làm cho Đảng ngày càng yếu đi. Vì vậy, một mặt coi trọng chất lượng, mặt khác phải thường xuyên sàng lọc đưa người không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng"- Trưởng Ban Tổ chức nhấn mạnh.

100% bí thư cấp huyện không phải là người địa phương

Về những mục tiêu cụ thể, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương yêu cầu từng cấp ủy phải xây dựng mục tiêu phù hợp nhiệm vụ của mình.

"Đối với mục tiêu hàng năm 90% tổ chức cơ sở đảng và đảng viên được đánh giá xếp loại từ hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên. Tỷ lệ này hiện nay đã đạt được, nhưng liệu có thực chất hay không? Do đó sắp tới phải làm sao tỷ lệ này phải thực chất"- bà Trương Thị Mai yêu cầu.

Về nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, đối với củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cho rằng, việc làm đầu tiên là đổi mới, hoàn thiện tổ chức các loại hình tổ chức cơ sở đảng. Trong đó tập trung kiện toàn tổ chức cơ sở đảng đồng bộ với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và công tác cán bộ. Nghiên cứu, xây dựng mô hình tổ chức cơ sở đảng đặc thù. Triển khai thực hiện hiệu quả mô hình "chi bộ bốn tốt", "đảng bộ cơ sở bốn tốt". Sắp xếp mô hình tổ chức cơ sở đảng trong các loại hình doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp theo ngành, lãnh thổ, bảo đảm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị và phối hợp chặt chẽ với cấp ủy địa phương.

Đối với việc đổi mới nội dung, phương thức, phong cách lãnh đạo, lề lối làm việc, nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực của cấp uỷ, bí thư cấp ủy ở cơ sở, bảo đảm vai trò hạt nhân và lãnh đạo toàn diện của Đảng ở cơ sở, đề nghị cấp ủy cấp trên trực tiếp nắm tình hình, phân công cấp ủy viên phụ trách và dự sinh hoạt với tổ chức đảng ở cơ sở. Lấy hiệu quả hoạt động của tổ chức cơ sở đảng là một trong những căn cứ để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cấp ủy cấp trên trực tiếp và cấp ủy viên được phân công phụ trách.

Về giải pháp liên quan đến quy hoạch, tạo nguồn, xây dựng cán bộ cơ sở, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương nhấn mạnh đến mục tiêu phấn đấu 100% bí thư cấp huyện không phải là người địa phương.

"Theo Nghị quyết 26, đến 2025, tất cả 100% bí thư cấp huyện không phải là người địa phương. Bí thư cấp tỉnh cơ bản không phải là người địa phương. Ban Tổ chức Trung ương đang cố gắng tham mưu làm việc này. Hiện nay có khoảng 33, tới đây sẽ có 36 bí thư tỉnh ủy, thành ủy không phải là người địa phương và cố gắng sắp xếp đảm bảo Nghị quyết 26. Còn bí thư cấp huyện đề nghị tiếp tục tính toán để đảm bảo Nghị quyết 26 là 100% không phải là người địa phương"- Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cho hay.

Bà Trương Thị Mai cũng nhấn mạnh giải pháp giáo dục đạo đức cách mạng, nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, "tự soi", "tự sửa", đề cao danh dự, lòng tự trọng của đảng viên. Phát huy vai trò của cơ quan thông tấn, báo chí trong công tác thông tin, tuyên truyền, giới thiệu tấm gương đảng viên tiêu biểu. Cấp uỷ, chi bộ phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên, tạo điều kiện và kiểm tra, giám sát việc thực hiện của đảng viên. Mỗi đảng viên phải xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện để chi uỷ, chi bộ kiểm tra, giám sát, làm cơ sở để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cuối năm.