Chiều nay 26-7, Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết 54-NQ/TW ngày 14-9-2005 của Bộ Chính trị khóa IX về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 (Ban chỉ đạo 54) và Tỉnh ủy Nam Định đã tổ chức Hội thảo Phát triển kết cấu hạ tầng và kinh tế biển ĐBSH đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, và Bí thư Tỉnh ủy Nam Định Phạm Gia Túc chủ trì hội thảo - Ảnh: Thành Trung
Bí thư Tỉnh ủy Nam Định Phạm Gia Túc nhấn mạnh Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 54 và Kết luận số 13 thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với vùng ĐBSH và là chủ trương có ý nghĩa chiến lược nhằm huy động cao nhất các nguồn lực, khai thác có hiệu quả tiềm năng và lợi thế để vùng ĐBSH phát triển mạnh mẽ, đi đầu cả nước và là cầu nối để hội nhập, hợp tác kinh tế có hiệu quả với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo 54, cho biết về hạ tầng giao thông và kinh tế biển đã vượt rất xa so với Nghị quyết 54. Cụ thể, ĐBSH có 8 tuyến đường cao tốc với 500 km, 25 tuyến quốc lộ, với hơn 2.000 km và 4 cảng biển lớn ở Hải Phòng và Quảng Ninh, có 3 sân bay: Nội Bài (Hà Nội), Cát Bi (Hải Phòng), Vân Đồn (Quảng Ninh).
Tuy nhiên, sự phát triển của vùng ĐBSH chưa phát huy hết tiềm năng lợi thế. Đặc biệt là giao thông vận tải (GTVT) chưa phát triển hài hòa, khi đường bộ, đường không phát triển khá tốt nhưng đường sắt, đường thủy nội địa còn yếu. Vùng ĐBSH chưa tạo được sự đồng bộ, liên hệ hạ tầng giao thông giữa các địa phương trong vùng để tạo tiền đề cho đầu tư, thu hút đầu tư và phát triển.
Góp ý về vấn đề hạ tầng GTVT, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Danh Huy cho rằng còn khó khăn trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực này. Thứ nhất hiện nay là về thể chế.
"Có chuyện nói mãi, rất lâu, rất dài như chênh lệch địa tô, đầu tư một tuyến đường, tạo ra không gian phát triển, hành lang pháp lý đã đủ chưa? Thể chế chưa đủ, chưa tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ"- ông Huy bày tỏ.
Cũng theo ông Huy, nguồn lực tư nhân muốn đầu tư vào lĩnh vực GTVT cũng không đơn giản.
"Tình huống chia sẻ rủi ro của chúng ta với nhà đầu tư còn rất e dè. Có quy hoạch nhà máy 5 triệu tấn thép ở địa bàn cụ thể nào đó thì nhà đầu tư mới đầu tư đường vì có xe chạy mới thu được phí. Nhưng thay đổi quy hoạch thì có chia sẻ rủi ro không. Hiện nay là không. Đặc biệt các nhà đầu tư quốc tế. Từ năm 2007 tới giờ, họ quay lại nói với tôi là bài toán chúng tôi đặt ra đến giờ vẫn còn nguyên. Vẫn nguyên như thế và họ không vào"- ông Huy nói.
PGS-TS Trần Đình Thiên phát biểu
PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đánh giá có một điểm rất rõ trong phát triển của vùng ĐBSH là phát triển không đồng đều giữa các tỉnh. Vùng cũng chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, tầm vóc, vai về và sự quan tâm đầu tư của đất nước.
"Nếu vẫn cứ hài lòng hoặc tạm hài lòng với sự phát triển của ĐBSH thì đất nước khó phát triển vì "sứ mệnh" của vùng còn giúp các vùng không thuận lợi khác phát triển. Việc đánh giá một cách nghiêm túc, với tầm nhìn đúng đắn sẽ là cơ sở để xây dựng cấu trúc kinh tế - xã hội trong tương lai của vùng ĐBSH"- ông Thiên nhấn mạnh.
Theo ông Thiên, cơ chế Hội đồng vùng hiện nay không hiệu quả.
"Tôi họp nhiều cuộc rồi vui vẻ, thoải mái lắm nhưng hiệu quả không nhiều. Ẩn bên trong vẫn là xung đột trong phát triển. Chúng ta thiết kế mọi thứ trên tinh thần tỉnh, lợi ích tỉnh nên tỉnh nào lo tỉnh ấy dẫn đến xung đột"- ông Thiên thẳng thắn góp ý và cho rằng bản chất quyền lực vùng không thể như UBND tỉnh mà là quyền lực của Trung ương để giúp điều hành phát triển vùng.
"Trong bối cảnh chưa thể đủ hành lang pháp lý, chủ trương thì cơ quan điều hành vùng phải như một cơ quan tham mưu, giúp việc cho Chính phủ, Thủ tướng"- ông Thiên đề xuất.
PGS-TS Nguyễn Quang Hồng
PGS-TS Nguyễn Quang Hồng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho rằng quy hoạch logistics ĐBSH chưa gắn với quy hoạch kinh tế - xã hội. Theo ông, cần một Ban chỉ đạo Logistics quốc gia làm đầu mối chứ không thể nói “Nam Định làm cái này, Thái Bình làm cái kia đi”.
Hội đồng vùng phải tư vấn cho Thủ tướng, Chính phủ và phải nằm ở Văn phòng Chính phủ do Phó Thủ tướng đứng đầu, còn Chủ tịch UBND tỉnh là thành viên, nếu để các tỉnh thay nhau làm thì “gặp nhau họp rồi về quên mất hết”.
“Chủ tịch tỉnh này không tuân thủ tỉnh kia đâu. Vì vậy cần có người to hơn để cầm trịch chuyện này. Hội đồng phải họp và tư vấn cho Chính phủ, Thủ tướng những vấn đề liên quan đến vùng”- ông Hồng nhấn mạnh như vậy thì mới hiệu quả, còn như hiện nay thì chưa hiệu quả.
Ông Lê Quang Trung, Phó Tổng giám đốc Vinalines, cho rằng kết nối đường sắt đến các cảng và trung tâm logistics là rất quan trọng nhưng Việt Nam lại rất yếu khâu này. Trong khi nhu cầu lại rất lớn, đặc biệt là kết nối với các trung tâm logistics của Trung Quốc như Vân Nam, Côn Minh.
Đồng tình với PGS-TS Nguyễn Quang Hồng, ông Trung đề nghị thành lập Ủy ban Quốc gia về Logistics để làm đầu mối quản lý, chỉ đạo phát triển lĩnh vực này.
Trước nhiều ý kiến đề xuất có mô hình điều hành vùng ĐBSH, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng đề nghị các chuyên gia góp ý mô hình điều hành cụ thể.
TS Cấn Văn Lực mong muốn Trung ương làm rõ liên kết vùng trong lĩnh vực nào (GTVT, Y tế, kinh tế…) và mô hình vận hành liên kết vùng. Ông Lực đề xuất thí điểm thành lập Ban Chỉ đạo vùng, hoạt động quyết liệt trong một thời gian và cấp kinh phí hoạt động cho mô hình này.
TS Trần Đình Thiên đặt vấn đề mô hình điều hành liên kết vùng là phải làm rõ quyền lực và nguồn lực để bảo thực thi quyền lực. Xuất phát từ nhu cầu bức xúc hiện nay giữa các tỉnh trong một vùng như phân tán nguồn lực, cạnh tranh… giữa các địa phương thì quyền lực vùng phải ngăn được xung đột, cạnh tranh không lành mạnh hay phân tán nguồn lực. 3 thể chế vùng phải có.
Ông Thiên kiến nghị 3 vấn đề cho mô hình điều hành liên kết vùng. Thứ nhất là quyền lực thực hiện quy hoạch vùng để thiết kế lợi ích phát triển của vùng ưu tiên hơn so với quyền lợi của từng tỉnh thành. Thứ hai phải có thể chế giám sát và có giải pháp tối ưu cho phát triển kinh tế - xã hội tác động lợi ích chung cả vùng. Thứ ba có nguồn lực thực thi các dự án cấp vùng.
"Bản chất quyền lực của vùng không thể như UBND tỉnh mà là quyền lực của Trung ương để giúp điều hành phát triển vùng. Trong bối cảnh chưa thể đủ hành lang pháp lý, chủ trương thì cơ quan điều hành vùng phải như một cơ quan tham mưu, giúp việc cho Chính phủ, Thủ tướng"- ông Thiên góp ý.
Phó Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng
Kết luận hội thảo, Phó Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp tại hội thảo đề tổng kết báo cáo Bộ Chính trị. Ban Thường trực Ban Chỉ đạo 54 sẽ có báo cáo cụ thể, có đột phá để trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết mới đáp ứng nhu cầu phát triển và tạo điều kiện cho vùng ĐBSH phát triển trong thời gian tới.
"Phải tạo ra được cơ chế liên kết nội vùng ĐBSH giữa 11 địa phương trong vùng và với 5 vùng khác trong cả nước hiệu quả. Liên kết phải đồng bộ quy hoạch, tạo ra tính liên kết chặt chẽ, tạo ra đột phát kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng GTVT. Đồng thời, khai thác tiềm năng rất lớn của kinh tế biển của cả vùng ĐBSH"- ông Nguyễn Duy Hưng kết luận và cho rằng, ĐBSH phải tạo ra sức tăng trưởng cao hơn mặt bằng trung của cả nước để kéo các vùng không thuận lợi khác.
và quét mã QR
Bình luận (0)