Ngày 29-11, Ban cán sự Đảng Bộ Ngoại giao tổ chức hội nghị chuyên đề về công tác người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) phục vụ tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 12-3-2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh (gọi tắt là Nghị quyết 23). Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN, chủ trì hội nghị.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Phạm Quang Hiệu phát biểu tại hội nghị.
Đóng góp nhiều mặt
Trình bày Báo cáo trung tâm của Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao, ông Ngô Trịnh Hà, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Nhà nước về NVNONN, nêu rõ trong 20 năm qua, cộng đồng NVNONN ngày càng lớn mạnh về số lượng và mở rộng hơn về địa bàn. Từ 2,7 triệu người năm 2003, hiện đã tăng lên khoảng hơn 5,3 triệu người sinh sống, học tập, làm việc trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 80% là các nước phát triển. Đáng chú ý, thành phần cộng đồng ngày càng đa dạng, trong đó số lượng du học sinh, lao động xuất khẩu, người Việt Nam kết hôn với người nước ngoài có xu hướng tăng. Địa vị pháp lý, điều kiện kinh tế, vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng NVNONN trong xã hội sở tại ngày càng nâng cao.
Kiều bào ngày càng gắn bó với quê hương, trở thành nguồn lực quan trọng, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tính đến hết năm 2021, có 376 dự án của kiều bào đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký hơn 1,7 tỉ USD và hàng ngàn doanh nghiệp có vốn góp của kiều bào. Nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn, mang tầm cỡ khu vực do những doanh nhân kiều bào về nước thành lập, điều hành đã góp phần tạo công ăn việc làm, chuyển giao công nghệ và phát triển kinh tế - xã hội. Kiều hối liên tục tăng, năm 2021 đạt 18,1 tỉ USD, tăng 5,2% so với năm 2020; đưa tổng kiều hối từ năm 2003 - 2021 đạt khoảng 187 tỉ USD, góp phần cải thiện cán cân thanh toán, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước.
Khi đất nước gặp khó khăn, kiều bào luôn đồng hành và sẵn sàng ủng hộ trong nước. Trong đại dịch COVID-19 vừa qua, kiều bào đã quyên góp hơn 80 tỉ đồng tiền mặt và nhiều vật phẩm y tế trị giá hàng chục triệu USD hỗ trợ công tác phòng chống dịch trong nước. Nhiều sáng kiến tập hợp, kết nối chuyên gia, trí thức người Việt tại các địa bàn đóng góp cho những vấn đề phát triển đất nước được đề xuất và triển khai. Kiều bào tham gia Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016 - 2021, được bầu làm Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ngoài ra, kiều bào còn đóng góp tích cực vào quá trình vận động chính quyền các nước ký kết các hiệp định thương mại với Việt Nam, đóng góp vào việc bảo vệ an ninh Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Gỡ những khó khăn, vướng mắc
Tuy nhiên, theo Ban cán sự Đảng Bộ Ngoại giao, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc: Cuộc sống của một bộ phận NVNONN tại một số địa bàn còn khó khăn, địa vị pháp lý chưa vững chắc. Một số tổ chức hội đoàn NVNONN gặp nhiều thách thức trong việc kiện toàn bộ máy tổ chức, kinh phí hoạt động. Tình hình phạm tội trong cộng đồng NVNONN có xu hướng gia tăng. Các tổ chức và cá nhân người Việt cực đoan ở nước ngoài tiếp tục chống phá với hình thức tinh vi hơn nhằm phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; việc bổ sung, hoàn thiện, triển khai một số cơ chế chính sách, quy định pháp luật liên quan đến NVNONN còn bất cập, nhất là vấn đề quốc tịch và thu hút đầu tư, đãi ngộ chuyên gia, trí thức là kiều bào ở nước ngoài. Công tác vận động, đại đoàn kết dân tộc đối với NVNONN gặp thách thức trong bối cảnh số lượng kiều bào thế hệ thứ hai ngày một gia tăng, ít gắn bó với quê hương Việt Nam…
Các đại biểu dự hội nghị
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu tổng hợp, Ủy ban Nhà nước về NVNONN, cho biết trong 20 năm thực hiện Nghị quyết 23, các chủ trương, đường lối của Đảng về công tác NVNONN được thể chế hóa thành các quy định pháp luật theo hướng ngày càng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho NVNONN, cơ bản xóa bỏ các rào cản phân biệt giữa đồng bào trong nước và ngoài nước, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích thiết thân của kiều bào trên tất cả các phương diện của cuộc sống, nhất là các vấn đề mà đa số kiều bào đặc biệt quan tâm như vấn đề quốc tịch, xuất nhập cảnh, đất đai, nhà ở, miễn thị thực, kinh doanh đầu tư, giáo dục, thu hút chuyên gia, trí thức là NVNONN, chế độ đãi ngộ với người có công…, tạo sự phấn khởi, tin tưởng, tăng thêm mối liên kết, gắn bó ruột thịt của kiều bào với đất nước.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực quốc tịch, hộ tịch, vấn đề nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam của NVNONN mà không phải thôi quốc tịch nước ngoài gặp nhiều vướng mắc trên thực tế do các điều kiện để nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam khó khăn và chưa có tiêu chí rõ ràng.
Về lĩnh vực đất đai-nhà ở, hiện người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang bị hạn chế quyền sử dụng đất ở ngoài các dự án phát triển nhà, dẫn đến hạn chế quyền thừa kế đất ở ngoài các dự án phát triển nhà ở, quyền xây dựng và sở hữu nhà ở trên đất ở ngoài các dự án phát triển nhà ở.
Về thu hút chuyên gia, trí thức kiều bào, chế độ đãi ngộ chủ yếu dành cho các chuyên gia đã thành danh, chưa quan tâm nhiều đến các chuyên gia trẻ tuổi (là đối tượng cần được chú trọng trong thời gian tới); môi trường hoạt động khoa học, công nghệ ở trong nước chưa phù hợp; điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị cho nghiên cứu khoa học còn hạn chế; nguồn lực tri thức của kiều bào mới hầu hết chỉ dừng lại các hoạt động kết nối. Hoạt động của các mạng lưới chuyên gia, trí thức đã tăng lên về số lượng nhưng chưa đi vào chiều sâu với những dự án hợp tác cụ thể.
Từ đó, đại diện Ủy ban Nhà nước về NVNONN đề xuất các giải pháp mang tính định hướng. Trong lĩnh vực quốc tịch, hộ tịch tạo điều kiện cho những người Việt Nam định cư ở nước ngoài có hộ chiếu Việt Nam được cấp căn cước công dân nhằm tạo điều kiện cho nhóm đối tượng này trong thực hiện các thủ tục, giao dịch trong nước (hiện nay quy định chỉ có những người có hộ khẩu được cấp căn cước công dân).
Trong lĩnh vực đất đai, nhà ở: Xem xét đưa vào dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi theo hướng bỏ hạn chế đối với NVNONN và mở rộng quyền xây dựng và sở hữu nhà ở trên đất ở ngoài các dự án phát triển nhà ở, tương tự như công dân Việt Nam trong nước và phù hợp với quy định của Luật Đất đai sửa đổi.
Trong lĩnh vực thu hút chuyên gia, trí thức kiều bào: Tiếp tục đổi mới chính sách về đầu tư, cơ chế tiền lương và tài chính cho hoạt động khoa học và công nghệ, đầu tư cơ sở hạ tầng nghiên cứu tiên tiến, tạo môi trường sống và làm việc thuận lợi cho kiều bào; xây dựng cơ sở dữ liệu về chuyên gia, trí thức là NVNONN nhằm liên kết mạng lưới cộng đồng trí thức kiều bào trên thế giới, chia sẻ thông tin về khoa học và công nghệ và là diễn đàn tăng cường kết nối tri thức Việt ở trong và ngoài nước.
và quét mã QR
Bình luận (0)