Chính trường Hàn Quốc thêm rối ren

Quốc hội Hàn Quốc hôm 27-12 bỏ phiếu thông qua kiến nghị luận tội quyền Tổng thống Han Duck-soo, chưa đầy 2 tuần sau khi ông tiếp nhận nhiệm vụ từ Tổng thống Yoon Suk-yeol. Diễn biến này đánh dấu lần đầu tiên một quyền tổng thống bị quốc hội luận tội ở Hàn Quốc.

Đảng Dân chủ (DP) đối lập chính, chiếm 170/300 ghế tại quốc hội, đã đưa ra kiến nghị luận tội ông Han hôm 26-12 sau khi ông từ chối bổ nhiệm các vị trí thẩm phán còn trống tại Tòa án Hiến pháp. 

DP cũng nêu các lý do cho việc luận tội ông Han, như việc ông tham gia áp đặt thiết quân luật và từ chối ban hành hai dự luật đặc biệt nhằm điều tra ông Yoon và đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee. 

Phản ứng sau cuộc bỏ phiếu, ông Han khẳng định ông tôn trọng quyết định của quốc hội, sẽ đình chỉ nhiệm vụ của mình theo đúng các luật liên quan, đồng thời chờ đợi phán quyết từ Tòa án Hiến pháp. Tòa này sẽ quyết định liệu có khôi phục chức vụ hoặc bãi nhiệm ông hay không trong tiến trình dự kiến kéo dài vài tháng.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc cả tổng thống và quyền tổng thống đều bị luận tội cùng lúc. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok sẽ thay ông Han đảm nhiệm cả hai vai trò quyền tổng thống và quyền thủ tướng. 

Theo Yonhap, sự chuyển giao này khiến ông Choi phải đảm nhận ba vai trò đầy thử thách cùng lúc giữa lúc Quốc hội ngày càng chia rẽ và sự gia tăng của các thách thức kinh tế, ngoại giao.

Trong phát biểu đầu tiên sau khi trở thành quyền tổng thống, ông Choi Sang-mok hôm 27-12 khẳng định chính phủ sẽ nỗ lực tập trung ổn định công việc quốc gia trong bối cảnh bất ổn chính trị kéo dài. 

Ngoài ra, quyền tổng thống mới khẳng định mối quan hệ liên minh mạnh mẽ giữa Seoul và Washington trong cuộc điện đàm với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ. 

Ông Choi cũng chỉ đạo Bộ trưởng Ngoại giao Cho Tae-yul duy trì các kênh liên lạc chặt chẽ với các quốc gia đối tác. Ông nhấn mạnh chính sách đối ngoại của Hàn Quốc không thay đổi và các trao đổi quốc tế cùng thương mại không bị gián đoạn.

Thời gian làm quyền tổng thống của ông Choi dự kiến gặp thách thức từ Quốc hội do phe đối lập kiểm soát. DP đã yêu cầu ông Choi nhanh chóng bổ nhiệm 3 thẩm phán còn thiếu của Tòa án Hiến pháp. Đây là vấn đề quan trọng đối với các đảng đối lập vì việc Tòa án Hiến pháp có đầy đủ 9 thẩm phán làm tăng khả năng ông Yoon bị bãi nhiệm. 

Tòa này cần sự chấp thuận của ít nhất 6 thẩm phán để giữ nguyên việc luận tội tổng thống. DP và các đảng liên minh đang nắm tổng cộng 192/300 ghế quốc hội, Vì thế, DP có thể luận tội ông Choi nếu ông này cũng từ chối bổ nhiệm các thẩm phán Tòa án Hiến pháp.

Nếu ông Choi và 4 thành viên nội các nữa cũng bị luận tội và đình chỉ nhiệm vụ, nội các sẽ không thể đáp ứng được yêu cầu tối thiểu là 11 thành viên để triệu tập cuộc họp chính thức. Trong trường hợp đó, mọi dự luật được quốc hội thông qua sẽ tự động trở thành luật và có hiệu lực sau thời gian quy định do không có quy trình ban hành chúng hoặc yêu cầu quốc hội xem xét lại.

Bộ trưởng tiếp theo đảm nhận nhiệm vụ quyền tổng thống nếu ông Choi bị luận tội là Bộ trưởng Giáo dục Lee Ju-ho, tiếp theo là Bộ trưởng Khoa học Yoo Sang-im, Bộ trưởng Ngoại giao Cho Tae-yul và Bộ trưởng Thống nhất Kim Yung-ho.