Kiến nghị xử lý hình sự vi phạm về BHXH

Theo đó,  việc BHXH và các ngành chức năng sử dụng cụm từ “nợ BHXH” hoặc “nợ đọng BHXH kéo dài” là chưa chính xác. Bởi lẽ, vay nợ là quan hệ dân sự có thỏa thuận (phải có người cho vay thì mới có người được nợ). Nhà nước giao quyền cho người sử dụng lao động (NSDLĐ) trích 6% tiền lương tháng của người lao động (NLĐ) để đóng BHXH, mà NSDLĐ “bỏ túi” thì không có nghĩa là đã được NLĐ đồng ý cho vay. Cơ quan BHXH khi không nhận được tiền BHXH từ NSDLĐ sẽ không chi trả chế độ cho NLĐ nên cũng không có quyền cho NSDLĐ nợ BHXH. Như vậy, khi NSDLĐ không đóng BHXH cho NLĐ chỉ có thể hiểu là “chiếm đoạt BHXH” chứ không thể coi là “nợ BHXH”.

Theo ông Danh, hiện chưa có các biện pháp ngăn chặn hành vi chiếm đoạt BHXH, khi xảy ra vi phạm thì chế tài chưa đủ sức răn đe, thậm chí còn bị vô hiệu hóa. Vì vậy, đề nghị bổ sung quy định mức phạt tương ứng 10% số tiền trốn đóng  BHXH, cao nhất là 500 triệu đồng. Việc trốn đóng BHXH có hành vi “Công nhiên chiếm đoạt tài sản” vì tiền lương là thu nhập hợp pháp nên cần xử lý hình sự với hành vi trốn đóng hoặc chiếm đoạt BHXH. Đề nghị bổ sung  quy định giao Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm thực hiện yêu cầu của Thanh tra LĐ-TB-XH về việc buộc các ngân hàng thương mại rà soát tài khoản của doanh nghiệp bị xử phạt để trích tiền nộp phạt và nộp BHXH. Khi cơ quan BHXH khởi kiện đòi nợ BHXH (thực chất là để bảo vệ quyền hưởng BHXH cho số đông NLĐ) thì không phải nộp tạm ứng án phí hoặc phí phá sản (giống như tổ chức Công đoàn). Đề nghị TAND TPHCM có hướng dẫn thống nhất quy trình và hồ sơ vụ án yêu cầu phá sản để Công đoàn cũng như BHXH và TAND các quận, huyện thống nhất thực hiện, sớm đưa các vụ án ra xét xử.