Lo lắm thay!

Cách đây 2 tuần, có mấy người lạ đến nhà trọ của chúng tôi (ở Bình Dương), phát cho mỗi công nhân một xấp tài liệu về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Kèm theo tài liệu là một tờ khảo sát về việc làm, tiền lương, thu nhập, phúc lợi, nguyện vọng...

Đặc biệt, có một câu hỏi phụ: “Theo bạn, hoạt động Công đoàn (CĐ) tại công ty có hấp dẫn không? Nếu có một tổ chức khác giống như CĐ nhưng hoạt động hiệu quả hơn thì bạn có tham gia hay không?“. Sau khi trả lời, mỗi người được nhận 50.000 đồng.

Không biết những người khác trả lời thế nào, riêng tôi thì để trống vì không biết mục đích cuộc khảo sát là gì, những người tiến hành khảo sát là ai? Tuy vậy, tôi cũng ngờ ngợ đoán ra vì từ khi báo chí công bố thông tin về việc TPP đã được ký kết với những ràng buộc về tiêu chuẩn lao động, trong đó có quyền “tự do liên kết và công nhận hiệu quả quyền thương lượng tập thể” thì ở nhiều khu nhà trọ công nhân quanh đây đã rậm rịch người tới lui phát tờ rơi, vận động này nọ. Một số công nhân, chủ yếu là cán bộ quản lý sản xuất ở công ty, đã rỉ tai nhau về cái gọi là một tổ chức khác sẽ cạnh tranh với tổ chức CĐ hiện hữu. Thậm chí, có một số người còn kêu gọi không đóng đoàn phí... Tất cả những chuyện đó diễn ra không công khai nhưng ai cũng biết. Bản thân tôi là ủy viên ban chấp hành CĐ công ty nên thấy lo lắng về điều này.

Thế nhưng, điều lo lắng của tôi có vẻ lạc lõng bởi trong vài cuộc họp, tôi thử thăm dò ý kiến của một số cán bộ CĐ các doanh nghiệp lân cận nhưng ai cũng thờ ơ. Họ bảo chờ chỉ đạo của cấp trên chứ hiện tại không biết phải làm sao, CĐ nào cũng được miễn là bênh vực, bảo vệ quyền lợi người lao động hiệu quả. Nhưng nói thật, đến giờ vẫn không thấy CĐ cấp trên động tĩnh gì.

Thế nên, tôi xin kiến nghị, trước tiên, Tổng LĐLĐ Việt Nam phải đăng ký bảo hộ tên gọi của tổ chức mình, nếu không, đến năm 2018 khi TPP dự kiến có hiệu lực, không loại trừ khả năng những tổ chức khác lấy tên “na ná” để lừa người lao động gia nhập tổ chức của họ.

Kiến nghị thứ hai và cũng rất cấp bách là phải trang bị kiến thức về TPP cho tất cả cán bộ CĐ, chỉ cho họ thấy những thách thức phải đương đầu, những cơ hội để vượt qua sức ì cố hữu của bệnh hành chính, quan liêu đang làm giảm sức mạnh của tổ chức CĐ.

Kiến nghị thứ ba nhưng cũng quan trọng không kém là Tổng LĐLĐ Việt Nam và LĐLĐ các tỉnh, thành trực thuộc trung ương phải có đối sách để “cạnh tranh” với những tổ chức khác được phép thành lập và hoạt động với chức năng như tổ chức CĐ hiện hữu khi TPP có hiệu lực.

Và kiến nghị cuối cùng là cần tập trung thực hiện chức năng bẩm sinh của tổ chức CĐ: Đó là chức năng đại diện. Không nên phân tán nguồn lực cho các hoạt động khác bởi chỉ có làm tốt chức năng đại diện thì mới tập hợp, thu hút được người lao động; mới hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân Việt Nam đã được Hiến pháp, pháp luật thừa nhận.