Nam Bộ - chiến trường sau lưng địch

Sáng 5-5, Trung tâm Khoa  học Xã hội và Nhân văn  TPHCM, Bảo tàng TPHCM, Hội Khoa học Lịch sử TPHCM, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM, Trường ĐH Sư phạm TPHCM và Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương phối hợp tổ chức hội thảo “Chiến thắng Điện Biên Phủ và chiến trường Nam Bộ”. Hội thảo đã nhận được 120 tham luận của các nhà nghiên cứu lịch sử.

Tiêu hao, kìm chân địch

Trong cuộc tái xâm lược Đông Dương sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, thực dân Pháp chọn Nam Bộ làm bàn đạp, hậu phương cho cuộc chiến. Theo PGS-TS Ngô Văn Lệ, ở Nam Bộ từ đầu năm 1947 đến giữa năm 1953 đã diễn ra một số trận đánh chủ lực, như Tầm Vu, La Ngà, Sóc Xoài..., lối đánh đặc công và biệt động đã xuất hiện như một sáng tạo mới ở chiến trường Nam Bộ. Để phá tan kế hoạch tập trung quân của Navarre, ngoài những chiến trường trọng điểm có các đơn vị chủ lực mạnh, hoạt động làm phân tán lực lượng cơ động của địch, chia cắt và kìm chân địch, bộ đội địa phương và du kích Nam Bộ hoạt động làm rối loạn hậu phương địch, khiến địch không thể đem quân chi viện cho các chiến trường khác. TS Lê Hữu Phước cho biết thêm: “Trong mùa khô 1953-1954, tại các vùng du kích và vùng tạm chiếm, các lực lượng vũ trang ở miền Đông Nam Bộ đã đánh 2.133 trận, tiêu diệt và bứt rút 197 đồn bót tháp canh, thu nhiều chiến lợi phẩm...”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Bộ Tổng tham mưu Quân đội VN giao: “Nam Bộ là chiến trường sau lưng địch, có nhiệm vụ tiêu hao địch, kìm chân địch, bồi dưỡng ta lớn mạnh” (22-1-1953).

Kháng chiến và xây dựng hậu phương kháng chiến

Trung tướng - TS Nguyễn Thới Bưng cho rằng, nhiệm vụ chiến lược của cả nước trong Đông Xuân 1953-1954, Nam Bộ nói chung và Phân liên khu miền Đông Nam Bộ nói riêng là chiến trường phối hợp.  Theo PGS-TS Võ Văn Sen, một trong những quy luật cơ bản quá trình phát triển của cuộc kháng chiến chống Pháp là vừa kháng chiến, vừa xây dựng hậu phương kháng chiến một cách toàn diện. Và chúng ta đã có hệ thống địa đạo Phú Thọ Hòa, An Phú Đông, có hệ thống phòng thủ hữu hiệu mà nhân dân sáng tạo ra là “hệ thống kiên cố cản” (đắp cản, rào sông, tạo chướng ngại vật không cho tàu địch tiến công căn cứ)...

Chính sự hoạt động bền bỉ, liên tục, rộng khắp này đã góp phần cô lập địch ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, tạo thêm điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành công tác chuẩn bị để mở màn trận quyết chiến chiến lược, cùng cả nước dốc sức cho Điện Biên Phủ toàn thắng.

Thiếu tướng - GS-TS Huỳnh Nghĩ khẳng định, đòn đánh ác hiểm sau lưng địch là đòn chiến lược phối hợp đã khiến Navarre rất lo sợ, buộc chúng phải để một số quân cơ động đối phó lại các cuộc tiến công của ta ở đồng bằng.