Người “đục đẽo”

Những ai có dịp đến Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp chắc chắn sẽ phải dừng lại ngắm nhìn tượng đài “Mẹ Tổ quốc” sừng sững, uy nghiêm. Hình ảnh người mẹ quấn khăn rằn, cao vút như bức tường thành ôm chặt vào lòng những đứa con vừa gần gũi vừa thiêng liêng cao quý. Nhà điêu khắc Phan Gia Hương chính là tác giả của tượng đài ấy.

Đam mê nghệ thuật

Xuất thân trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, từ nhỏ, Phan Gia Hương rất mê vẽ và nặn. Mỗi khi đi chơi thấy đá là bà mang về tự mày mò làm những tác phẩm nghệ thuật trang trí quanh nhà. Thấy người cháu ruột có khiếu về điêu khắc, ông Phan Trọng Tuệ, bấy giờ là cán bộ lãnh đạo cấp cao của Bộ GTVT, đã khuyên gia đình cho bà theo học mỹ thuật. Bà kể: “Tôi vào học tại Trường Mỹ thuật Hà Nội với tất cả niềm đam mê. Sau những buổi học, tôi thường tận dụng đá, đất quanh nhà để làm nên những tác phẩm nghệ thuật. Nhưng vui nhất là khi tôi chuyển sang học chuyên ngành điêu khắc. Thấy tôi là nữ duy nhất trong số 7 sinh viên chọn điêu khắc, thầy Phạm Mười rất lo ngại cho tương lai của tôi. Thầy cho tôi một tuần để suy nghĩ nhưng tôi đã trả lời thầy ngay là chọn theo học điêu khắc”.

Tạo nên sự khác biệt

“Nghệ thuật muôn hình muôn vẻ nhưng người nghệ sĩ muốn tác phẩm tồn tại phải thể hiện sự độc đáo của từng tác phẩm”- điêu khắc gia Phan Gia Hương tâm sự khi dẫn tôi đi xem những tác phẩm của bà. Trong khu vườn rộng, những tác phẩm: Mẹ Tổ quốc, Dòng thời gian, Đàn, Đàn ông và đàn bà, Thiền, Âm dương… được đặt khắp nơi càng làm cho khu vườn thêm sinh động. Đưa tôi đến tượng đài Nguyễn Trung Trực cao 8,5 m đang trong giai đoạn thực hiện, bà cho biết: Tượng đài khắc họa lại chân dung vị anh hùng đánh Pháp trên vàm Nhựt Tảo. Khi hoàn thành, tượng sẽ được đặt ở xã An Thạnh, huyện Bến Lức, tỉnh Long An, nơi sinh ra người anh hùng hết lòng vì dân tộc”. Nhìn vào tượng đài, tôi đã thấy cái hồn trong ánh mắt cũng như cánh tay chỉ dứt khoát của vị anh hùng mà bà cố công thể hiện cho tác phẩm.

Điêu khắc gia Phan Gia Hương cho rằng thông qua mỗi tác phẩm sẽ thể hiện được bản chất của mỗi con người. Bởi tác giả hiểu biết và cảm nhận về cuộc sống như thế nào sẽ tạo nên những hình tượng mang nét đặc trưng thế ấy. Bà chia sẻ: “Nét độc đáo trong nghệ thuật của mỗi người bị chi phối bởi nhiều yếu tố: tri thức, vốn sống, sự hiểu biết về xã hội, triết học… thông qua sự trải nghiệm của chính bản thân tác giả”. Chính vì thế, những tác phẩm của bà không chỉ có hồn mà còn luôn mới mẻ, sáng tạo.

Đến nay, tác phẩm của bà đã có mặt khắp nơi trong cả nước và còn được nhiều nhà sưu tầm mua và mang sang các nơi như Ý, Pháp, Đài Loan… Đặc biệt, mới đây, bà cũng vinh dự được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Long An mời thực hiện tượng đài Nghĩa sĩ Cần Giuộc, khắc họa lại chân dung 27 nghĩa sĩ nông dân đã đánh Tây ở trận đánh đồn Tây Dương. “Đây là một niềm vinh dự, tự hào rất lớn đối với tôi” - bà chia sẻ.