Ở những nơi này, có tình trạng người sử dụng lao động (NSDLĐ) thuê nhân công ở tỉnh xa, nuôi ăn, ở tại chỗ và trả lương từng năm một. Khi người lao động (NLĐ) gặp khó khăn đột xuất, xin nghỉ việc giữa chừng thì chủ quỵt luôn tiền công, dẫn đến tranh chấp”- bà Nguyễn Minh Hiền, hòa giải viên lao động quận Tân Bình, TPHCM, cho biết như vậy tại hội thảo về nợ lương và trả thưởng cho NLĐ tại các doanh nghiệp (DN) do LĐLĐ TPHCM tổ chức cuối tuần qua.
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đình công
Bà Nguyễn Minh Hiền: "Nhiều cơ sở trả lương mỗi năm có một lần
Tình hình tại quận Tân Bình có thể xem là bức tranh thu nhỏ thực trạng nợ lương NLĐ đang diễn ra ngày càng gay gắt trong các DN trên địa bàn TPHCM. Tại quận Gò Vấp, từ năm 2000 đến 6 tháng đầu năm 2003, có 17/18 vụ đình công liên quan đến tiền lương. Còn tại quận Bình Tân, trong số 20 vụ đình công từ năm 2003 đến nay, có 19 vụ liên quan trực tiếp đến tiền lương.
Theo thống kê của LĐLĐ TP, các nội dung tranh chấp liên quan đến lương, thưởng gồm: nợ lương, chậm trả lương, không công khai đơn giá tiền lương, thay đổi hình thức trả lương, không trả lương làm thêm giờ, trả lương thấp, không nâng lương- nâng bậc, không trả thưởng hoặc chậm thông báo trả thưởng; cúp phạt tiền lương của NLĐ hoặc không trả lương ngừng việc.
Một cách giảm chi phí? !
Ông Nguyễn Hoàng Kháng, Trưởng Phòng Lao động- Tiền lương - Tiền công Sở LĐ-TB-XH TPHCM, cho rằng việc NSDLĐ không trả lương, trả thưởng đúng quy định của pháp luật lao động, hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và quy chế đã đăng ký là nguyên nhân gây tranh chấp. Nhiều NSDLĐ tìm cách giảm chi phí bằng cách trả mức lương tối thiểu hoặc đề ra định mức lao động quá cao; tiền lương làm thêm, lương ngừng việc được trả một cách tùy tiện. Về tiền thưởng, dù luật đã quy định, nhưng không ít DN làm ăn hiệu quả vẫn trả thưởng thấp, thậm chí không trả thưởng cho NLĐ.
Bán sức lao động đổi nợ khó đòi!
Nhiều đại biểu đã đồng tình với ý kiến của luật sư Trương Thị Hòa: Vi phạm còn nhiều là do việc thực thi pháp luật về trả lương, thưởng chưa nghiêm; các chế tài đối với người vi phạm còn quá nhẹ. Luật sư Hòa nói: “Thật bất công khi NLĐ đã bán sức lao động nhưng tiền lương lại trở thành món nợ khó đòi. Mặt khác, không có NSDLĐ nào đền bù cho NLĐ khi chậm trả lương như quy định”. Cụ thể: Tại huyện Hóc Môn, nhiều DN chậm trả lương NLĐ đến 3 tháng. Còn ở quận Tân Bình, hiện đã là tháng 6 nhưng nhiều DN vẫn chưa trả lương tháng 4 cho NLĐ.
Ông Phùng Văn Hùng, Trưởng Phòng Quản lý Lao động các Khu chế xuất và Công nghiệp TPHCM, bổ sung: “Việc chậm lương, nợ lương, trả lương cho NLĐ không đúng, còn có nguyên nhân do Công đoàn cơ sở chưa làm tốt vai trò giám sát, kiểm tra; chưa chủ động đề xuất, tham mưu cho DN thực hiện các quy định của pháp luật về lương, thưởng”.
Công tác lập pháp chưa nhận thức hậu quả của chiếm dụng lương
Luật sư Trương Thị Hòa khá bức xúc: “Tiền lương là nguồn sinh sống chủ yếu của NLĐ và gia đình họ. Vì bị chậm lương, nhiều người đã phải vay tín dụng đen với lãi suất cao. Lẽ ra, đây là món nợ mà chủ DN phải vay để trả lương cho NLĐ, nhưng họ lại trút gánh nặng đó lên vai NLĐ vốn đã gặp quá nhiều khó khăn với đồng lương ít ỏi. Luật chưa chế tài nghiêm hành vi chiếm dụng tiền lương là do chưa nhận thức được hậu quả nghiêm trọng của hành vi này. Tôi đề nghị, nếu DN nợ lương, gây hậu quả nghiêm trọng phải xử lý hình sự. Đồng thời phải công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng”.
Đồng tình với ý kiến này, các ông Nguyễn Hoàng Kháng, Phùng Văn Hùng đề nghị thêm: Nhà nước nên quy định tiền lương thống nhất giữa các khu vực kinh tế theo nguyên tắc: Công việc như nhau, tiền lương ngang nhau. Việc trả lương, thưởng phải đưa vào thỏa ước lao động tập thể. DN cũng cần phải công khai định mức lao động, đơn giá tiền lương, quy chế trả lương, trả thưởng.
Ghi nhận các ý kiến đóng góp của các đại biểu, ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch LĐLĐ TPHCM, cho biết: Nợ lương, chậm lương, không trả thưởng... là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp lao động, đình công. Để hạn chế tranh chấp, đình công từ gốc, phải tập trung giải quyết vấn đề trả lương, thưởng. LĐLĐ và Sở LĐ-TB-XH TP sẽ đề xuất Bộ LĐ-TB-XH và Tổng LĐLĐ VN kiến nghị Chính phủ ban hành quy định cụ thể, khả thi trong thực hiện các quy định về lương, thưởng. Trước mắt, LĐLĐ TP sẽ phối hợp Sở LĐ-TB-XH hướng dẫn DN thực hiện việc trả lương, thưởng; tăng cường giám sát nhằm kịp thời phát hiện các sai phạm để chấn chỉnh, ngăn ngừa tranh chấp.
Bài và ảnh: Lệ Thủy
-------------------------------------------------
Quý I/2004: Có đến 15/18 vụ đình công để đòi lương, thưởng
- Từ năm 2000 đến quý I/2004, TPHCM xảy ra 183 vụ tranh chấp tập thể, đình công; trong đó có 146 vụ liên quan đến lương, thưởng (79,8%).
- Năm 2003, TP có 61 vụ đình công thì 46 vụ liên quan đến tiền lương, thưởng (75,4%). Tỉ lệ này tăng cao vào quý I/2004: Có đến
15/18 vụ đình công để đòi tiền lương, thưởng (83%).
(Nguồn: LĐLĐ TPHCM)
và quét mã QR
Bình luận (0)