Ở nơi “Công đoàn là số 1”

Tôi nói với ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn (CĐ) Công ty Pou Yuen Việt Nam, rằng nếu không tận mắt chứng kiến thì không ai có thể tin một bữa cơm trưa cho công nhân (CN) phải dùng đến 12 tấn gạo! Rau củ, thịt cá cũng phải tính bằng tấn và chở bằng xe tải. Chưa hết, để đủ chỗ ăn trưa cho cùng lúc hơn 73.000 CN, công ty phải xây dựng 12 nhà ăn, mỗi nhà ăn 5 tầng. Ông Nghiệp nói vui: "Ở Pou Yuen không quy định suất ăn bao nhiêu tiền nhưng phải bảo đảm ngon, bổ, đủ năng lượng để CN làm việc và vui chơi".

Từ không đến có

Cách đây hơn 20 năm, khu đất rộng hơn 60 ha dọc Quốc lộ 1 thuộc quận Bình Tân, TP HCM mà công ty tọa lạc bây giờ vẫn còn là một vùng đất thưa thớt bóng người. Tháng 2-1996, Công ty Pou Yuen Việt Nam được thành lập và gần 1 năm rưỡi sau bắt đầu hoạt động với ngành nghề sản xuất giày thể thao cho những nhãn hàng nổi tiếng thế giới như Adidas, Reebok, Puma...

Công nhân Công ty Pou Yuen vui chơi hết mình trong các hoạt động do Công đoàn tổ chức Ảnh: Hồng Vân

Bà Jane Wu, giám đốc quan hệ lao động của công ty, cho biết tháng 1-1997, công ty bắt đầu tuyển dụng 500 CN để đào tạo; đến tháng 7-1997 chính thức sản xuất. Từ đó đến nay, công ty liên tục phát triển, số CN tăng dần qua từng năm và đến năm 2017 đã hơn 73.000 người, đưa Pou Yuen Việt Nam thành doanh nghiệp có đông lao động nhất nước hiện nay. Nhiều người đã hỏi lãnh đạo công ty và CĐ làm cách nào để quản lý, điều hành chừng ấy lao động một cách trơn tru, êm thấm, câu trả lời là: "Thiện chí, hiểu biết, tôn trọng pháp luật và các bên cùng có lợi".

Tôi nhớ lần đầu tiên tiếp xúc với lãnh đạo Công ty Pou Yuen Việt Nam là khi nhận được đơn khiếu nại của một CN "vô cớ bị xử lý kỷ luật sa thải" vào khoảng cuối năm 1997. Ngay sau khi biết tin, ông Trần Vĩnh Hòa, trưởng phòng nhân sự, đã tổ chức cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo công ty với báo chí, cơ quan quản lý lao động TP HCM và người lao động để giải quyết. Công ty đã đưa ra chứng cứ cho thấy anh CN ấy đã không chấp hành quy định trong việc tiêu hủy sản phẩm bị lỗi; thay vì tiêu hủy, anh đã lấy trộm những đôi giày hư hỏng đem bán ra ngoài. 

Hành vi này vi phạm nghiêm trọng nội quy lao động, làm thiệt hại uy tín của công ty với đối tác và khách hàng. Đến lúc ấy, anh CN đã nhận lỗi và bằng lòng với hình thức xử lý của công ty. Ông Hòa nói: "Công ty đông CN nên chúng tôi rất thận trọng trong xử lý, nếu không rất dễ gây bất ổn". Đó cũng là lý do ông Hòa không bao giờ vắng mặt trong các buổi tập huấn, hội thảo, báo cáo chuyên đề... về pháp luật lao động do các cơ quan chức năng TP tổ chức. Ông nói phải đi nghe để biết và học hỏi kinh nghiệm. "Cũng may là CĐ công ty rất mạnh, phối hợp ăn ý với nhân sự nên mới có được sự ổn định như vậy" - ông Hòa tâm đắc.

Công nhân "mê" Công đoàn

Để xem CĐ "mạnh" như thế nào, tôi đã thử làm một cuộc khảo sát nho nhỏ. Mới đây, khi tôi đến công ty, anh bảo vệ cẩn thận bảo: "Chị đi thẳng đường này tới cuối đường thì rẽ phải, đi tới cuối đường lại rẽ phải… Ba lần như vậy thì tới phòng CĐ". Tôi đi thẳng, chốc chốc lại dừng và… hỏi thăm: "Làm ơn chỉ giùm tôi phòng CĐ". Thật đáng kinh ngạc là trong mấy chục người tôi hỏi thăm, ai cũng nhiệt tình chỉ đường cho tôi đến "phòng CĐ, chỗ bố Nghiệp", không có ai bảo rằng không biết phòng CĐ.

Điều làm tôi ngạc nhiên tiếp theo là cái "phòng CĐ" mà mấy năm qua tôi không có dịp ghé lại thăm đã trở thành một khu nhà hoành tráng, có phòng làm việc, phòng học, hội trường, căng-tin, siêu thị; sân bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn, bi-da; phòng tập văn nghệ, thể dục thẩm mỹ, võ thuật; phòng cắt tóc miễn phí cho CN…

Hôm đó, CĐ tổ chức hiến máu nhân đạo nên tôi có dịp gặp gỡ rất nhiều CN. Bà Lê Thị Ngọc Lan, làm việc từ ngày đầu thành lập công ty ở bộ phận bếp, vừa nghe tôi hỏi đến hoạt động CĐ đã nói ngay: "CĐ là số 1". Rồi bà khoe với tôi chiếc áo ấm, quà sinh nhật của CĐ: "Thấy đẹp ghê chưa? Năm nay mưa bão nhiều nên CĐ tặng quà sinh nhật là áo ấm. Lần trước thì tặng va-li để CN đựng đồ đạc về quê. Mai mốt tôi nghỉ hưu, tiếc nhất là không còn được sinh hoạt CĐ". Tôi tưởng vài hôm nữa bà nghỉ hưu nhưng bà Lan cho biết còn… 5 năm nữa và cười thật to, không quên khoe con gái đang dạy aerobic cho CN của công ty.

15-12-1997 là ngày CĐ Công ty Pou Yuen được thành lập. Lúc đầu có 5 CN xin gia nhập CĐ, đến lúc ra mắt ban chấp hành CĐ lâm thời thì kết nạp thêm 50 đoàn viên. Ông Củ Phát Nghiệp, chủ tịch ban chấp hành CĐ lâm thời, đã bén duyên với "nghiệp" CĐ từ đó. Ông làm CĐ từ khi mái tóc còn xanh, đến nay đã lấm tấm nhiều sợi bạc, CĐ công ty bao nhiêu tuổi thì ông làm chủ tịch bấy nhiêu năm. Tôi hỏi đùa: "Anh làm cách nào mà cả CN lẫn ban giám đốc đều mê anh như vậy?". Ông cười: "Không phải mê tôi mà là mê CĐ. Đơn giản là vì CĐ hoạt động thiết thực, hiệu quả; CĐ thật sự quan tâm chăm lo mọi mặt cho CN, gánh vác cùng công ty mọi trách nhiệm để công ty ổn định, phát triển. Ở đây CN được ký hợp đồng là đòi vô CĐ ngay. Hiện nay CĐ Pou Yuen có 73.078 đoàn viên/73.363 CN, sinh hoạt ở 843 tổ CĐ. Ban chấp hành khi mới thành lập có 5 người, giờ là 19 người, trong đó có 7 cán bộ chuyên trách. CĐ thì lớn mạnh, còn tôi thì… già đi". Nói xong ông lại cười sảng khoái.

Bí quyết thu hút công nhân

Gặp tôi mới đây, CN Võ Thị Thanh Hằng khoe: "Công ty và CĐ đã công bố lương, thưởng Tết cả tháng nay rồi. Ngoài thưởng Tết, công ty còn tổ chức xe đưa CN về quê, những người nhà xa còn được về sớm". Thanh Hằng đã làm việc ở Pou Yuen 15 năm và cho biết ở công ty rất nhiều người đã làm việc, gắn bó lâu như vậy.

Tết này, công ty thưởng bình quân mỗi người 1 tháng lương (gồm lương cơ bản và tất cả các khoản trợ cấp), người được thưởng cao nhất là 2,2 tháng lương. Theo tính toán, CN giỏi, tay nghề cao có thể nhận mức thưởng đến 40 triệu đồng. 

Ông Dương Sỹ Kiệt, một trong những cán bộ CĐ kỳ cựu của Pou Yuen Việt Nam cho biết năm nay CĐ và công ty sẽ tổ chức 63 xe đưa CN quê từ Phú Yên trở ra Bắc về ăn Tết với gia đình. Giám đốc hỗ trợ 30% vé xe và lì xì thêm 100.000 đồng. Bắt đầu từ 25 tháng chạp, những chuyến xe đầu tiên sẽ khởi hành đưa các CN ở xa về quê. Đích thân giám đốc sẽ đến lì xì và chúc CN lên đường bình an, đón Xuân ấm áp bên gia đình. 

Ngoài ra, CĐ và công ty sẽ tổ chức Tết cho CN ở lại, Tết cho con CN ở Trường Mầm non Mặt Trời Nhỏ của công ty, lo Tết cho CN khuyết tật, phối hợp với LĐLĐ quận Bình Tân chăm lo Tết cho CN bệnh hiểm nghèo... "Năm nào cũng vậy, mấy tháng trước Tết là cán bộ CĐ trắng dờ con mắt vì lo cho CN" - ông Kiệt nói vui.

Ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch LĐLĐ quận Bình Tân, nhìn nhận: "Ở Pou Yuen Việt Nam, mọi quyền lợi của người lao động theo luật định đều được bảo đảm. Ngoài ra công ty có rất nhiều phúc lợi cho CN như xe đưa đón đi làm, hỗ trợ con CN dưới 6 tuổi hằng tháng. Công ty còn lo nhà ở, nhà trẻ, phòng y tế để chăm sóc sức khỏe cho CN. Và còn rất nhiều hoạt động chăm lo khác mà tôi không thể kể ra hết. Có được điều đó chính là nhờ CĐ công ty có được đội ngũ cán bộ CĐ vừa giỏi vừa nhiệt huyết; có một thủ lĩnh CĐ hết lòng, hết sức vì người lao động và biết cách hoạt động. Đặc biệt, chúng tôi ghi nhận sự quan tâm, hỗ trợ đầy thiện chí của ban lãnh đạo công ty. Từ khi thành lập đến nay, lãnh đạo công ty luôn tạo điều kiện thời gian, kinh phí, cơ sở vật chất cho CĐ và các tổ chức đoàn thể hoạt động".

Hơn 20 năm làm chủ tịch CĐ với ông Củ Phát Nghiệp là một chặng đường hết sức ý nghĩa của cuộc đời. Có những lúc rất hài lòng với công việc, cũng có lúc rất căng thẳng, như khi phải đứng vai trò trung gian suy xét, cân nhắc, giải quyết những vấn đề liên quan đến lợi ích của CN và công ty. "Chén bát trong chạn còn khua thì làm sao một tập thể hơn 73.000 lao động không có vấn đề? Nhưng chúng tôi kiên trì quan điểm thượng tôn pháp luật; bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động để giải quyết. Kết quả là mọi việc đều tốt đẹp" - ông Nghiệp nói.