Trả giá đắt vì lạm dụng sa thải

Tòa Phúc thẩm TAND TPHCM vừa tuyên buộc Công ty TNHH Vận tải Ngôi sao Sài Gòn phải nhận ông Lê Văn Đức trở lại làm việc và bồi thường hơn 37 triệu đồng cho những ngày ông Đức không được làm việc. Đó là cái giá mà công ty phải trả cho hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) trái luật của mình. Đáng nói, đây không phải trường hợp cá biệt.

Kéo nhau hầu tòa

Mới đây, TAND quận Tân Bình đã xét xử vụ Công ty Cổ phần Giống cây trồng Miền Nam (SSC) sa thải ông Nguyễn Khắc Quang, nhân viên phòng nghiên cứu phát triển của công ty. Lý do công ty đưa ra khi sa thải ông Quang là: Tự ý hợp tác với các tổ chức, cá nhân bên ngoài về các lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh các sản phẩm giống cây trồng cùng chủng loại với công ty, gây thiệt hại nghiêm trọng cho SSC. Ông Quang kiện ra tòa vì việc sa thải này không được quy định trong nội quy lao động của công ty.

Tương tự, anh Nguyễn Quang Nhật, công nhân (CN) Công ty Freetrend (KCX Linh Trung I- TPHCM) đã kiện công ty tại TAND quận Thủ Đức vì bị sa thải. Theo trình bày của anh Nhật, ngày 18-2, sau khi đi ăn cơm trưa về, anh Nhật thấy một đôi giày có đánh dấu mực phế ở tem (ký hiệu phải chặt bỏ). Anh Nhật đã mang đi định chặt bỏ nhưng bảo vệ giữ lại. Khi kiểm tra, đôi giày trên không có giấy quyết định xử lý chặt bỏ theo quy định của công ty. Sau đó, giám đốc đã quyết định sa thải anh Nhật vì lý do “phá hoại tài sản của công ty”.

Ông Liêu Quang Vinh, Chủ tịch CĐ và bà Ngô Lợi Lợi, phụ trách nhân sự Công ty Freetrend, đều cho rằng: Theo nội quy của công ty, hành động của anh Nhật chỉ đáng bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương. Thế nhưng, công ty không thay đổi quyết định.

Trả đũa công nhân

Gần đây, nổi lên một hiện tượng đáng lo ngại là doanh nghiệp (DN) sa thải CN vì họ tham gia ngừng việc tập thể. Cách đây không lâu, CN Công ty Allied Việt Nam (100% vốn Singapore quận 9- TPHCM) ngừng việc tập thể đòi tăng lương; công khai danh sách những người tham gia BHXH, BHYT; tăng cường công tác an toàn lao động, giám sát khẩu phần ăn. Đây là đòi hỏi chính đáng của CN. Thế nhưng, sau đó công ty đã đơn phương chấm dứt HĐLĐ với hơn 10 lao động mà không nêu lý do. Các CN sau đó đã khởi kiện công ty. Hậu quả, công ty phải bồi thường cho mỗi người từ 5 đến 8 tháng lương vì hành vi trái luật của mình.

Tương tự, tại Công ty V.T.J (quận 9- TPHCM), chị V.T.Q đã vận động một CN khác tham gia ngừng việc tập thể. Sau đó, công ty đã sa thải chị với lý do “gây thiệt hại nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất của công ty”. Chị Q. đã gởi đơn nhờ các cơ quan chức năng can thiệp. Chị Q cho biết: “Cuộc ngừng việc tập thể đó CN đòi quyền lợi chính đáng và các cơ quan chức năng đã đề nghị công ty giải quyết thỏa đáng. Việc công ty viện lý do trên để sa thải tôi là muốn trả đũa những người tham gia ngừng việc tập thể”.

Mất tiền, mất cả uy tín

Theo luật sư Trần Văn Phước, Đoàn Luật sư TPHCM, những quyết định nóng vội, thiếu cân nhắc của DN trong việc sa thải hoặc chấm dứt HĐLĐ trái luật thường mang nhiều hậu quả xấu. Đã có những công ty phải bồi thường đến vài trăm triệu đồng vì hành vi trên. Một số tập đoàn nước ngoài có quy định rất chặt chẽ về việc thực thi pháp luật lao động đối với những công ty gia công của họ. Nếu vi phạm những quy định về pháp luật lao động, làm ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm của công ty thì họ sẽ cắt hợp đồng gia công.

Ông Trần Vũ Hùng, Trưởng Phòng LĐ–TB-XH quận Bình Tân –TPHCM, nhận định: “Thiếu am tường về luật và cố chấp nên nhiều DN đã trả giá đắt khi lạm dụng việc sa thải người lao động. Việc khắc phục hậu quả rất khó khăn bởi uy tín của DN đã bị giảm sút”.