Ngăn nhập cảnh lậu bằng camera AI

Đường biên giới trên bộ của Việt Nam dài tới 4.550 km tiếp giáp nhiều nước với nhiều đường mòn, lối mở; nhiều khu vực miền Bắc và miền Trung núi rừng hiểm trở nên việc tuần tra, kiểm soát về an ninh - quốc phòng, kinh tế rất khó khăn. Giải pháp khả thi được nhiều chuyên gia kiến nghị là khai thác thế mạnh của những thiết bị chuyên dụng công nghệ cao để hỗ trợ cho lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ các đường biên giới. Đây cũng chính là giải pháp mà nhiều nước trên thế giới ứng dụng.

Giám sát xuất nhập cảnh bằng camera

Trước đây, việc kiểm soát tuyến biên giới được lực lượng chức năng tuần tra để bảo đảm về an ninh - quốc phòng hay kinh tế thì hiện còn mối lo về nguy cơ dịch bệnh từ nước ngoài xâm nhập. Và thực tế đã xảy ra là vụ một nhóm người Việt mới đây nhập cảnh lậu từ vùng biên giới Tây Nam, trong đó có tới 3 người được phát hiện dương tính với SARS-CoV-2.

Tại hội nghị trực tuyến giữa Chính phủ với các địa phương ngày 29-12-2020, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nhấn mạnh trung bình mỗi ngày Việt Nam có hàng trăm người xuất nhập cảnh trái phép. "Chúng tôi đang phải quản lý vấn đề này rất vất vả, nếu không có biện pháp hữu hiệu thì sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác phòng chống dịch, bảo đảm an ninh, an toàn, phát triển kinh tế - xã hội; nhất là thời điểm Tết Tân Sửu đang đến gần, nhu cầu người Việt Nam ở nước ngoài về nước rất lớn" - Bộ trưởng Tô Lâm nói. Cuối tháng 12-2020, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel phối hợp với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) trang bị hệ thống camera quan sát và giám sát các hoạt động xuất nhập cảnh trái phép trên biên giới, kết hợp với các thiết bị để bảo vệ biên giới. Thiếu tướng Lê Quang Đạo - Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng BĐBP - cho rằng việc trang bị hệ thống camera quan sát và giám sát các hoạt động xuất nhập cảnh trái phép trên biên giới, kết hợp với các thiết bị để bảo vệ biên giới sẽ giúp giảm bớt quân số và khắc phục những hạn chế về thời gian và sức lực của lực lượng.

Bộ đội Biên phòng Đồng Tháp kiểm soát phòng dịch Covid-19 vùng biên giới Ảnh: TÂM MINH

Theo đó, hiện việc ứng dụng camera an ninh đang được triển khai tại một số đồn biên phòng cửa khẩu trọng điểm và một số đồn biên phòng cửa khẩu nơi có những điều kiện về thiết bị truyền dẫn. Một số đơn vị ở vùng sâu, vùng xa cũng đang tiến hành khảo sát, nghiên cứu triển khai lắp đặt camera trong thời gian tới. BĐBP tỉnh Tây Ninh, khu vực có tuyến biên giới giáp Campuchia, đã tiên phong trong việc sử dụng camera an ninh. Trao đổi với báo giới ngày 2-1, đại tá Lê Hồng Vương, Chỉ huy trưởng BĐBP Tây Ninh, cho biết trước tình hình người xuất nhập cảnh trái phép sẽ gia tăng vào dịp Tết Tân Sửu, nguy cơ nhập dịch bệnh từ nước ngoài, trước mắt đơn vị đã đề xuất gắn camera an ninh tại những cửa khẩu chính, cửa khẩu quốc tế, nơi cao điểm xuất nhập cảnh.

Nhận diện nhanh kẻ tình nghi

Theo website Military & Aerospace Electronics, Bộ An ninh nội địa Mỹ từ lâu đã dựa vào nhiều loại camera điện quang, laser, máy dò hóa chất, tia X và các cảm biến để kiểm soát sự xâm nhập của người nhập cư bất hợp pháp, buôn lậu ma túy và các loại hàng lậu khác.

Hiện biên giới và đường bờ biển của Mỹ đang được giám sát liên tục từ vệ tinh và các phương tiện bay không người lái (UAV), máy bay không người lái, máy bay có người lái, tàu thuyền và các phương tiện mặt đất. Để đáp ứng nhu cầu ngăn chặn kẻ xấu xâm nhập lậu ngày càng tăng nhanh, nhiều loại cảm biến và nền tảng đang được sử dụng. Các cơ quan địa phương, tiểu bang và liên bang có liên quan cũng tăng nhu cầu chia sẻ thông tin ở tất cả cấp độ, thông qua các hệ thống mạng thời gian thực, hệ thống liên lạc tiên tiến và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Công nghệ được ứng dụng vào bảo vệ biên giới bao gồm thiết bị phần cứng (camera lắp đặt tại chỗ, trên máy bay hay drone, tàu xe tuần tra) và thuật toán phần mềm. Các giải pháp và hệ thống được phát triển theo hướng bảo đảm chặt chẽ, thông suốt, cho phép người, hàng hóa, xe cộ qua lại hợp pháp, đồng thời giám sát và nhận diện những kẻ tình nghi, tội phạm đang mưu toan qua biên giới.

Vài tháng trước, Bkav - một trong những nhà sản xuất, nghiên cứu phát triển các loại camera an ninh AI View (khả năng giám sát cao hơn hẳn camera bình thường) - đã xuất những lô sản phẩm đầu tiên sang Ấn Độ và Mỹ. Ông Nguyễn Tử Quảng, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Bkav, thông báo hiện đơn vị đang nỗ lực đưa camera AI View đến các vùng biên giới, hỗ trợ BĐBP ngăn chặn tình trạng nhập cảnh trái phép.

Việc ứng dụng công nghệ cao vào bảo vệ biên giới ngày nay có nhiều thuận lợi hơn. Các thiết bị giám sát không chỉ nhìn thấy mà còn có thể cảm nhận được các đối tượng, nhanh chóng truyền dữ liệu về các trung tâm điều khiển để phân tích bằng điện toán. Các công nghệ và hệ thống kết nối mạng được phủ rộng khắp với chất lượng và tốc độ cao. Công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data), các loại cảm biến, kết hợp với các hệ thống máy tính hiệu năng cao giúp cho việc nhận diện kẻ xấu dễ dàng hơn bội lần. Nhà nước có thể đầu tư tập trung ở các vùng biên giới và các cơ quan chức năng có thể đặt hàng các doanh nghiệp công nghệ để nghiên cứu phát triển các thiết bị chuyên dụng. Quan trọng nhất vẫn là cần xây dựng các giải pháp đồng bộ, có tính tương thích và liên thông cao. Việc sử dụng tổng hợp nhiều thiết bị và công nghệ càng giúp cho việc bảo vệ biên giới càng hữu hiệu hơn.