Tai bèo, mắt khóm

Các nhân vật không chỉ bị mất mặt, đổ vỡ nhiều thứ mà còn bị truy cứu về hình sự. Nhân viên một quán cà phê ở TP Vũng Tàu cho đổ rác xuống biển bị chụp ảnh và quay video gửi đăng báo. Ngay sau đó, chủ quán và những nhân viên tham gia bị nhà chức trách cơ quan chức năng địa phương xử phạt khá nặng và bị đề nghị rút cả giấy phép kinh doanh.

Cư dân mạng tự hào: Không có cộng đồng mạng thì làm sao những vụ việc như thế trong xã hội được phát hiện và bị xử lý.

Không ai có thể phủ nhận chuyện mạng xã hội (MXH) có sức mạnh giám sát xã hội. Trước đây, ở Việt Nam ta có câu "mắt dân như mắt khóm, tai dân như tai bèo". Thời 4.0, người ta phán rằng "không gì có thể thoát khỏi tai mắt của cộng đồng mạng". Hồi thời "cơ học", muốn theo dõi, giám sát vụ việc nào đó, cần có công cụ chuyên dụng hay thiết bị cồng kềnh. Ngày nay, chỉ cần có chiếc smartphone là ai cũng có thể trở thành "thám tử". Tuy nhiên, giám sát với soi mói chỉ cách nhau một tiến trình (khe hở) bàn phím.

Ngay từ đầu, MXH không phải chỉ là nơi để người ta chia sẻ cảm xúc, chuyện buồn vui, thể hiện ý kiến cá nhân mà còn để công khai những chuyện xấu xí mà cộng đồng mạng ghi nhận được. Dù có nhiều tranh cãi nhưng xét kết quả, đây lại là một mặt tích cực của MXH. Nó là nơi để người ta thể hiện tinh thần trách trách nhiệm với xã hội mà mình đang sống, góp phần chống lại cái xấu xí và độc hại, làm cho xã hội ngày càng trong lành, tốt đẹp hơn.

Nhưng bất luận thế nào, công nghệ càng phát triển tinh vi và phổ cập, cá nhân càng dễ mất sự riêng tư hơn. Bây giờ, người ta phải nhận thức được rằng mình đang phải sống trong tình cảnh "tứ bề thọ địch". Ngay cả trong phòng riêng, lỡ có thiết bị có khả năng ghi âm, ghi hình nối mạng nào quên tắt, bạn có thể bị "trực tiếp phát thanh, truyền hình" lên mạng. Hễ bước chân ra khỏi nhà, bạn phải hiểu rằng mình có thể bị lọt vào ống kính ở đâu đó, của ai đó. Cái camera an ninh gắn ở đầu hẻm có thể đã thu hình bạn. Trên đường hay ở bất cứ đâu, bạn cũng có thể đang bị ai đó quay phim một cách vô tình hay cố ý.

Việc mà bạn có thể làm là luôn giữ gìn hình ảnh, ý tứ từ lời ăn tiếng nói tới cách hành xử ở nơi công cộng. Và bạn nhận ra tính tích cực của nó: Bạn ngày càng tốt hơn lên.