Đà Nẵng tăng tốc khu thương mại tự do, tạo cú hích mới

Từ kinh nghiệm quốc tế đến khát vọng nội lực, TP Đà Nẵng đang định hình một mô hình khu thương mại tự do (FTZ) hiện đại, thông minh, linh hoạt, đặt doanh nghiệp (DN) làm trung tâm và cam kết đồng hành lâu dài.

Cam kết tạo mọi thuận lợi

Cuối tháng 8 này, tại chân núi Bà Nà thuộc xã Bà Nà, UBND TP Đà Nẵng sẽ phối hợp với Tập đoàn Sun Group tổ chức khởi động dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu chức năng vị trí số 5 thuộc FTZ. Vị trí số 5 có tổng diện tích khoảng 90 ha, là một trong 7 vị trí quy hoạch FTZ Đà Nẵng. Đây là vị trí được khởi động đầu tiên, đánh dấu sự mở đầu của FTZ Đà Nẵng. Tập đoàn Sun Group dự kiến xây dựng tại đây các khu resort cao cấp, biệt thự nghỉ dưỡng, trung tâm mua sắm miễn thuế và dịch vụ thương mại đẳng cấp quốc tế, góp phần đưa Đà Nẵng thành trung tâm du lịch hạng sang của khu vực.

Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng Ban Quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp, cho biết FTZ được quy hoạch 1.881 ha tại 7 địa điểm, gồm các phân khu sản xuất - logistics, dịch vụ - tài chính, thương mại - triển lãm, công nghệ số và khu nhà ở chuyên gia. "FTZ Đà Nẵng không chỉ là hạ tầng mà là một hệ sinh thái xanh - thông minh - linh hoạt với chính sách ưu đãi vượt trội và sự đồng hành cùng DN ngay từ giai đoạn chuẩn bị" - ông Hùng nói.

Cùng quan điểm, ông Lương Thạch Vỹ, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Đà Nẵng, nhấn mạnh việc phát triển đồng bộ hạ tầng kết nối đa phương thức là yếu tố then chốt. Quy hoạch FTZ gắn chặt với đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không, đặc biệt liên kết cảng Liên Chiểu và tuyến cao tốc Chu Lai - Đà Nẵng. "Chúng tôi cam kết triển khai quyết liệt, bảo đảm tiến độ và tạo nền tảng bứt phá" - ông Vỹ khẳng định.

Ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, cho biết với vị trí chiến lược, hạ tầng ngày càng đồng bộ, nguồn nhân lực trẻ, cùng môi trường chính sách cởi mở, Đà Nẵng tự tin trở thành điểm đến hàng đầu của dòng vốn chất lượng cao. "Với phương châm "thành công của nhà đầu tư là thành công của thành phố", Đà Nẵng sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các dự án triển khai nhanh chóng, hiệu quả, bền vững" - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cam kết.

Ông Trần Chí Cường nói thêm FTZ không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm mà còn là bước đi chiến lược, giúp Đà Nẵng tiên phong trong phát triển đô thị thông minh, kinh tế số và tăng trưởng xanh. Với sự chung tay của chính quyền và DN, FTZ hứa hẹn sẽ là biểu tượng của một Đà Nẵng đổi mới và hội nhập sâu rộng vào kinh tế toàn cầu.

Lấy doanh nghiệp làm trung tâm

Theo bà Lê Minh Nguyệt, đại diện Viện Kiến trúc quốc gia, FTZ Đà Nẵng cần được xây dựng với tầm nhìn hiện đại và bản sắc riêng, đóng vai trò cửa ngõ giao thương quốc tế và nâng tầm thành phố trở thành đô thị có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Bài học từ các nước, thành phố như Singapore, Dubai, Thâm Quyến hay Copenhagen cho thấy thành công không chỉ ở quy hoạch hạ tầng mà còn phụ thuộc vào đột phá thể chế, quản trị linh hoạt và định hướng phát triển bền vững. Đà Nẵng có thể học hỏi để định hình một FTZ xanh - thông minh - linh hoạt nhưng vẫn mang dấu ấn riêng, đồng thời tránh rơi vào tình trạng lệ thuộc một ngành hay phát triển mất cân bằng xã hội - môi trường.

Bà Nguyệt cho hay định hướng chiến lược của TP Đà Nẵng là xây dựng một FTZ đa ngành, đa kết nối, minh bạch và số hóa, trong đó khu tài chính quốc tế đóng vai trò then chốt. Đây sẽ là nơi quy tụ các định chế tài chính, ngân hàng số, công nghệ tài chính và tài chính xanh, qua đó hình thành hệ sinh thái dịch vụ tài chính hiện đại, tạo nhiều cơ hội việc làm cho lao động trẻ.

Bà nhấn mạnh việc điều chỉnh linh hoạt thay vì sao chép nguyên bản là yếu tố sống còn để bảo đảm hiệu quả.

Từ góc nhìn DN, ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Shinec, khẳng định Trung tâm tài chính quốc tế và FTZ Đà Nẵng không chỉ là động lực kinh tế mà còn là mô hình thể chế có sức lan tỏa trên toàn quốc.

Ông đề xuất cần có một nghị định riêng cho 2 khu vực này, hình thành vùng thể chế đổi mới với cơ chế "một cửa - một luật", hệ thống pháp lý song ngữ Anh - Việt cùng trọng tài thương mại - tài chính độc lập. Theo ông Điệp, một ban quản lý đặc khu trực thuộc chủ tịch UBND thành phố cần được thành lập với quyền hạn cấp phép đầu tư, điều phối thuế và tài chính, bổ nhiệm nhân sự. Mô hình quản lý này giúp bộ máy tinh gọn và chuyển từ tư duy kiểm soát sang hỗ trợ, nhấn mạnh thông điệp "DN là trung tâm của đặc khu mới".

Để nâng cao sức cạnh tranh với Singapore hay Dubai, ông Điệp kiến nghị gói ưu đãi lớn gồm thuế thu nhập DN 5% trong 15 năm, miễn thuế nhập khẩu và thuế GTGT nội khu, visa cư trú dài hạn cho chuyên gia và nhà đầu tư, cùng chính sách thuê đất 50 - 70 năm với cơ chế sở hữu ảo. Toàn bộ thủ tục sẽ được số hóa, xử lý trong 24 - 72 giờ.