Đạo diễn TRẦN ANH HÙNG: Ấp ủ dự án phim Việt

Phim "Muôn vị nhân gian" của đạo diễn Trần Anh Hùng ra rạp Việt từ ngày 22-3. Tác phẩm đã từng mang lại cho đạo diễn Trần Anh Hùng chiến thắng hạng mục "Đạo diễn xuất sắc nhất" tại Liên hoan Phim (LHP) Cannes 2023. Phim cũng đại diện cho điện ảnh Pháp tranh tài hạng mục "Phim quốc tế hay nhất" tại Oscar 2024, vào tốp 15 đề cử của hạng mục.

.Phóng viên: Ông nảy sinh ý tưởng làm tác phẩm điện ảnh về ẩm thực Pháp như "Muôn vị nhân gian" từ đâu và làm thế nào để cân bằng hài hòa giữa yếu tố tình yêu và ẩm thực trong phim?

- Đạo diễn TRẦN ANH HÙNG: Những ý tưởng ban đầu của tôi về phim bắt nguồn từ quyển sách "The Life and Passion of Dodin-Bouffant, Gourmet" (1924) của Marcel Rouff - nhà văn chuyên viết về ẩm thực Pháp. Câu chuyện trong sách không hay nhưng lại có những trang các nhân vật nói về ẩm thực rất hay. Từ đó, tôi nảy sinh cảm hứng làm phim về ẩm thực Pháp và tôi phải tạo ra câu chuyện cân bằng được giữa ẩm thực và tình yêu. Tôi đặt ra mục tiêu cho mình là phải cố gắng tạo ra tác phẩm có những cảnh ẩm thực hay đến mức những người đi sau khi muốn làm phim về ẩm thực cũng thấy rất khó vượt qua phim này.

Trong phim, những cảnh nấu bếp ở phần đầu phải chuẩn bị trước vì phức tạp ở vấn đề kỹ thuật. Trong cùng một cú máy, việc quay từ cách nấu một món ăn này qua món kia món nọ đều phải đo lường, bảo đảm chính xác từng thời điểm. Để tạo cảnh quay hoàn hảo cùng sự di chuyển hợp lý của các nhân vật, bắt trọn khoảnh khắc cơ thể của họ, độ duyên dáng, tay chân đặt thế nào phù hợp… mà không bị mất nhịp là rất phức tạp, khó nhưng thú vị!

.Ông đã chuẩn bị bao lâu cho "Muôn vị nhân gian" và nguồn kinh phí làm phim đến từ đâu?

- Chúng tôi chuẩn bị trong 25 ngày, việc chuẩn bị trong 25 ngày nhưng từ ý tưởng đầu tiên về phim cho đến lúc có kịch bản và hoàn thiện tác phẩm là 7 năm.

Về kinh phí, bên Pháp có hệ thống rõ ràng và tất cả nhà sản xuất đều đi theo hệ thống đó. Nhà sản xuất không bỏ tiền ra để làm phim mà họ đi tìm kiếm nhà đầu tư để làm phim. Khi có dự án, họ đến các hãng phim lớn, nếu bị từ chối thì đến các hãng nhỏ hơn. Họ cũng đi đến những người chuyên bán phim cho quốc tế. Công việc của họ là đọc kịch bản rồi dựa vào nhận định riêng để đưa ra đề nghị rằng nếu cần số tiền đó họ sẽ bỏ ra nhưng đổi lại sẽ được quyền bán phim.Việc tìm kiếm kinh phí làm phim không phải việc của tôi nhưng nhà sản xuất vẫn cần tôi đi đến gặp những nhà đầu tư, có tiềm năng đầu tư để thuyết phục nếu có những thắc mắc về kịch bản hay cách thức làm phim.

.Ông có gặp khó khăn khi mời nữ chủ nhân tượng vàng Oscar Juliette Binoche, tài tử gạo cội Benoît Magimel đóng chính trong phim khi hai người từng là vợ chồng cũ? Bên cạnh đó, ông còn mời được đầu bếp danh tiếng 14 sao Michelin là Pierre Gagnaire làm cố vấn ẩm thực?

- Tôi rất vui vì không gặp khó khăn gì, mọi người đều đồng ý tham gia. Trong giai đoạn chuẩn bị phim, tôi làm việc với đầu bếp nổi tiếng Pierre Gagnaire. Ông là người dễ thương! Đầu tiên, chúng tôi trao đổi về thực đơn, nói về tất cả món ăn mà tôi viết trong giai đoạn viết kịch bản. Ông ấy sửa lại, đề nghị thêm này kia, chúng tôi có một thực đơn khác. Khi đã thống nhất với nhau, ông tự tay nấu cho tôi xem toàn bộ thực đơn để có thể thấy các món ăn trông như thế nào. Điều này giúp tôi biết món nào sẽ được đưa vào giai đoạn này và món nào đưa vào giai đoạn kia để người xem thấy hấp dẫn, thấy được sự phức tạp, tinh tế của việc nấu ăn.

.Cảnh quay nào trong "Muôn vị nhân gian" ông thấy khó khăn nhất?

- Đó là cảnh đầu tiên, các nhân vật làm bếp cùng nhau, 4 người di chuyển liên tục, tạo cảm giác sống động, tự nhiên. Đây là cảnh khó nhất, quay trong 3 ngày với một máy quay. Một cú máy dài sẽ tạo cảm giác chân thật, không có cảm giác cắt, dựng.

.Đạo diễn Trần Anh Hùng là cái tên quen thuộc với nhiều nhà làm phim trẻ Việt khi gắn bó nhiều năm với các hoạt động giảng dạy trong chương trình "Gặp gỡ mùa thu". Ông nhận xét gì về các nhà làm phim trẻ Việt Nam hiện nay?

- Những Phạm Thiên Ân, Phạm Ngọc Lân… rất hay, có những ý tưởng rất táo bạo, tôi nghĩ vẫn còn nhiều bạn tiềm năng khác chưa xuất hiện. Làm phim rất phức tạp, một trong những cái khó là tìm ngân sách thực hiện không dễ. Do vậy, làm phim cần phải có độ cương quyết, dũng cảm. Tôi nghĩ nhà nước cần sớm có giải pháp tài trợ phù hợp cho điện ảnh, nhằm giúp các bạn trẻ có thể làm phim hay hơn, chất lượng hơn.

.Ông có thường liên lạc, hỗ trợ các nhà làm phim trẻ Việt ngay cả khi rời Việt Nam về Pháp?

- Các bạn tự làm theo khả năng của mình. Chúng tôi vẫn có trao đổi khi cần nhưng không thường xuyên lắm.

.Ông có tham gia LHP Quốc tế TP HCM 2024 diễn ra trong thời gian sắp tới không?

- Tôi rất muốn nhưng không tham gia được do quá bận. Tôi đang ấp ủ dự án phim ở Việt Nam, viết kịch bản cùng nữ nhà văn Nguyễn Khắc Ngân Vi. Phim là câu chuyện về một nhóm phụ nữ gặp nhau mỗi tháng một lần ở những nơi khác nhau. Mỗi nơi, họ chọn có nhà bếp thật đẹp, thật lớn. Họ đi chợ, mua nguyên liệu và nấu món ăn. Mỗi người một món, hoàn tất món nào thì cùng nhau ăn món đó. Trong quá trình đó, họ trao đổi, nói chuyện về cuộc sống, về phụ nữ, về đàn ông…

.Các con của ông hiện đều yêu thích nghệ thuật và cũng tham gia nhiều hoạt động trong lĩnh vực này. Ông và vợ có sự hỗ trợ nào cho các con?

- Trước đại dịch COVID-19, con trai tôi muốn làm phi công, đã đi học lái máy bay và bay một mình trong máy bay nhỏ. Nhưng đột nhiên, dịch bệnh đến, mọi hoạt động ngừng lại. Sau dịch, con trai tôi vẫn chưa thể trở lại lớp học làm phi công, nên cháu đã phụ giúp chúng tôi (bộ phận thiết kế) thực hiện phim "Muôn vị nhân gian", rồi cả công việc ở tổ đạo diễn, tập thoại cùng nữ diễn viên và đọc thoại cho nam diễn viên. Sau trải nghiệm này, cháu cho biết "muốn làm phim".

Tôi luôn để các con tự nhiên, làm những gì mình thích. Các con sẽ phải nỗ lực đi con đường riêng, độc lập, lúc nào cần lời khuyên thì vợ chồng tôi luôn sẵn sàng.

.Làm việc cùng nhau trong nhiều dự án, vợ chồng ông có những lúc mâu thuẫn không và giải quyết thế nào?

- Chúng tôi cũng có tranh cãi vì mỗi người có quan điểm riêng cho mục đích chung là mang đến điều tốt nhất cho phim. Hẳn nhiên, chúng tôi cũng nhường nhịn nhau để đưa ra thống nhất chung và kết thúc tranh cãi.