Dạy nghề bài bản để nâng tầm ngành bán lẻ

Việc chủ động triển khai chương trình đào tạo bán lẻ là bước đi chiến lược của Saigon Co.op nhằm phát triển nguồn nhân lực gắn liền thực tiễn, giúp người lao động có việc làm bền vững và sẵn sàng thích ứng với thị trường bán lẻ đang chuyển động nhanh.

Ngành bán lẻ Việt Nam đang trải qua giai đoạn tăng trưởng nhanh và chuyển đổi mạnh mẽ. Sự phát triển vượt bậc của thị trường tiêu dùng, cộng với quá trình chuyển đổi số, đã tạo ra hàng trăm ngàn cơ hội việc làm nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về nhân lực.

Tăng trưởng mạnh, khát nhân lực

Theo Cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2024 ước đạt khoảng 6,4 triệu tỉ đồng, tăng gần 9% so với cùng kỳ năm trước. Riêng doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 4,9 triệu tỉ đồng (tương đương hơn 193 tỉ USD), cho thấy sức mua nội địa tiếp tục hồi phục tích cực sau đại dịch COVID-19. Dự báo trong năm 2025, tốc độ tăng trưởng toàn ngành bán lẻ có thể đạt 11% - 12%, nhờ tầng lớp trung lưu gia tăng, thu nhập bình quân đầu người cải thiện và xu hướng tiêu dùng hiện đại lan rộng.

Cùng với đà tăng trưởng này, nhu cầu về nguồn nhân lực trong ngành bán lẻ tăng mạnh. Báo cáo từ ManpowerGroup chỉ ra rằng ngành bán lẻ tiếp tục nằm trong nhóm có nhu cầu tuyển dụng cao nhất, với chỉ số triển vọng việc làm ròng đạt +22%. Tuy nhiên, tỉ lệ nghỉ việc trong ngành cũng rất cao, ở mức 25% - 28%, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp trong việc tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân sự.

Không chỉ thiếu nhân lực về số lượng, ngành bán lẻ hiện còn thiếu hụt nghiêm trọng nhân sự có kỹ năng phù hợp. Đặc biệt, các kỹ năng gắn với quá trình chuyển đổi số đang rất được quan tâm như: quản lý chuỗi cung ứng và logistics, bán hàng đa kênh, chăm sóc khách hàng, tiếp thị kỹ thuật số, xây dựng thương hiệu, tài chính - kế toán, quản lý cửa hàng và kỹ năng lãnh đạo. Khảo sát cho thấy chỉ khoảng 55% lao động trong ngành cảm thấy tự tin vào kỹ năng nghề hiện có. Dự báo trong vài năm tới, nếu không có giải pháp đào tạo chuyên sâu, ngành thương mại điện tử sẽ đối mặt với rào cản lớn về nguồn lực.

Trước thực trạng này, thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển nhân lực ngành bán lẻ, trong đó có việc kết nối hệ thống 31 trường thuộc bộ (gồm 22 trường cao đẳng, 9 trường đại học) với doanh nghiệp bán lẻ lớn để tổ chức chương trình đào tạo, thực hành, hỗ trợ sinh viên có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, để thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo và thực tế, sự vào cuộc trực tiếp của các doanh nghiệp bán lẻ là yếu tố then chốt.

Saigon Co.op tiên phong đào tạo nghề bán lẻ từ gốc

Trước bối cảnh ngành bán lẻ đang cần nhân lực chất lượng cao, Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) - nhà bán lẻ hàng tiêu dùng hàng đầu Việt Nam - đã tiên phong bước vào lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp với cách tiếp cận thiết thực: đào tạo gắn liền với thực tiễn.

Mới đây, Saigon Co.op chính thức triển khai chương trình đào tạo trình độ sơ cấp 2 nghề: Thu ngân siêu thị và Bán hàng trong siêu thị. Đây là bước đi mang tính chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực cho chính hệ thống Saigon Co.op nói riêng và toàn ngành bán lẻ nói chung.

Theo đại diện Saigon Co.op, các chương trình đào tạo này được thiết kế dựa trên kinh nghiệm thực tiễn từ quá trình vận hành hàng trăm siêu thị Co.opmart trên toàn quốc, kết hợp với đội ngũ giảng viên và chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bán lẻ. Đặc biệt, thời lượng thực hành chiếm tới 80% khóa học, giúp học viên hình thành kỹ năng nghề ngay trong quá trình học. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo 3 tháng, học viên sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp. Học viên xuất sắc sẽ được ưu tiên tuyển dụng làm việc tại các hệ thống bán lẻ của Saigon Co.op trên toàn quốc.

Điểm nổi bật của chương trình là mô hình "2 trong 1": học lý thuyết tại Trung tâm Huấn luyện nghiệp vụ Saigon Co.op (TP HCM) và thực hành trực tiếp tại các siêu thị Co.opmart. Nhờ đó, học viên không chỉ học kiến thức nền mà còn được tiếp xúc, xử lý các tình huống thực tế tại nơi làm việc, gia tăng khả năng thích nghi và rút ngắn thời gian đào tạo so với mô hình truyền thống.

Chương trình tuyển sinh năm 2025 của Saigon Co.op dự kiến mở 2 lớp nghề với 50 học viên mỗi nghề, bắt đầu nhận hồ sơ từ ngày 8-7 và khai giảng vào tháng 9-2025. Đối tượng học viên hướng đến là những người tốt nghiệp THCS, lao động phổ thông, bộ đội xuất ngũ, người cần học nghề để ổn định cuộc sống hoặc chuyển hướng nghề nghiệp.

Một điểm đáng chú ý là mức học phí khá hợp lý - chỉ 3 triệu đồng/khóa cùng với các chính sách miễn giảm từ 10% đến 100% học phí dành cho cán bộ, nhân viên Saigon Co.op, người có công, bộ đội xuất ngũ, thân nhân người lao động và doanh nghiệp đăng ký nhóm.

Với mô hình đào tạo thực tiễn, linh hoạt và sát với nhu cầu thị trường, chương trình của Saigon Co.op được kỳ vọng không chỉ giải quyết bài toán nhân sự cho hệ thống siêu thị của mình mà còn góp phần bổ sung lực lượng lao động chất lượng cho ngành bán lẻ Việt Nam. Đây là một ví dụ tiêu biểu cho sự chủ động của doanh nghiệp trong việc "nuôi dưỡng" nhân lực từ gốc, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào đào tạo bên ngoài.