Để kiều bào một lòng hướng về quê hương

Kiều hối năm 2023 ước đạt 16 tỉ USD, riêng TP HCM là gần 9,5 tỉ USD. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Bà Trần Kim Yến - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP HCM - đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động về những giải pháp để tận dụng và phát huy tối đa sự đóng góp quý báu này.

* Phóng viên: Bà đánh giá như thế nào về những đóng góp của kiều bào đối với sự phát triển chung của đất nước, trong đó có TP HCM?

- Bà TRẦN KIM YẾN: Hiện có khoảng 6 triệu người Việt sinh sống, làm việc, học tập ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Cùng với quá trình hội nhập quốc tế và giao lưu văn hóa, trong những năm gần đây, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã có những chuyển động và bước phát triển mới. Trong đó có việc gia tăng số lượng người Việt Nam xuất cảnh theo các hình thức định cư, đoàn tụ gia đình, đi học, đi làm ăn, lao động xuất khẩu theo hợp đồng, kết hôn...

Bên cạnh đó, kiều bào trẻ có xu hướng trở về quê hương lập nghiệp, đầu tư, tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao trong nước. Đội ngũ trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đã và đang tăng cường tính liên kết, tập hợp trong những hội, mạng lưới trí thức. Sự kết nối này đang tạo ra các cơ chế làm việc, hợp tác ngày càng linh hoạt và nhận được sự hưởng ứng của các chuyên gia, nhà khoa học...

Ngoài ra, cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp quan trọng đối với việc xúc tiến thương mại, kết nối giao thương; quảng bá hình ảnh, ẩm thực, ngôn ngữ Việt Nam đến toàn thế giới; tích cực tham gia các chương trình từ thiện, nhân đạo, an sinh xã hội nhất là khi đất nước xảy ra thiên tai, dịch bệnh.

Riêng tại TP HCM, có khoảng 2,9 triệu kiều bào, 80% trong số đó đang sinh sống ở các nước phát triển. Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được đánh giá sẽ tiếp tục phát triển với số lượng trí thức lớn, có trình độ, chuyên môn cao. Do vậy, còn rất nhiều dư địa để TP HCM tiếp tục triển khai công tác thu hút nguồn lực kiều bào tham gia phát triển thành phố.

* Vì sao dù ở xa nhưng kiều bào lại luôn hướng về quê hương, thưa bà?

- Không ít người Việt Nam đang ở nước ngoài dù không nói ra nhưng đều ấp ủ ước mơ được làm điều gì đó để xây dựng quê hương. Dù ở đâu, làm gì, bà con cũng luôn một lòng hướng về đất nước. Tất cả xuất phát từ sự yêu thương, mong nhớ của những người con xa xứ dành cho gia đình, người thân, bạn bè trong nước. Và quan trọng hơn hết là lòng yêu nước, yêu quê hương luôn chất chứa trong tim mỗi người dân Việt Nam ở nước ngoài.

Bên cạnh đó, thời gian qua, chính sách của Đảng, Nhà nước dành cho kiều bào có nhiều đổi mới, tạo điều kiện cho bà con đóng góp công sức xây dựng quê hương. Bà con cũng vui mừng khi nhìn thấy sự đổi thay không ngừng của đất nước, của thành phố. Truyền thống trọng tình, hiếu khách của người dân ta vẫn duy trì, gìn giữ. Những yếu tố trên đã thôi thúc bà con ở nước ngoài ngày càng mong muốn trở về quê hương, mang theo hoài bão, ước mơ được đóng góp vào sự phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của đất nước, của thành phố.

Nhiều người gốc Việt từng về nước nhiều lần hoặc mới về một vài lần đều phấn khởi với các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đã ngày càng cởi mở, thông thoáng hơn. Thân nhân kiều bào tại TP HCM cũng là một bộ phận quan trọng, là cầu nối tuyên truyền, vận động kiều bào trở về nước đóng góp vào sự phát triển của thành phố; chấp hành tốt luật pháp và các quy định của địa phương; hòa nhập, thân thiện với xóm giềng; tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, an sinh xã hội…

* Thời gian qua, Ủy ban MTTQ TP HCM đã có những chủ trương, chương trình, giải pháp gì để tập hợp tình cảm, trí tuệ của kiều bào dành cho thành phố?

- Ủy ban MTTQ TP HCM đã chủ động ký kết chương trình phối hợp với Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP HCM, phối hợp chặt chẽ với Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài TP HCM trong thực hiện công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài.

Các nội dung về công tác người Việt Nam ở nước ngoài đã được Ủy ban MTTQ TP HCM thực hiện như: nghiên cứu, tham mưu xây dựng chủ trương, chính sách, pháp luật cũng như tuyên truyền phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước tới người Việt Nam ở nước ngoài; đẩy mạnh công tác bảo hộ công dân và bảo vệ những quyền lợi chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài; thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động và thu hút sự đóng góp về nhân lực, trí lực và tài lực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; phát huy vai trò người Việt Nam ở nước ngoài, hội người Việt Nam ở nước ngoài.

Ủy ban MTTQ TP HCM cũng phối hợp để duy trì tổ chức chương trình họp mặt mừng xuân với người Việt Nam ở nước ngoài nhân dịp Tết Nguyên đán. Qua đó lắng nghe những ý kiến, nguyện vọng của kiều bào nhằm tạo điều kiện tốt nhất để kiều bào có thể về nước đầu tư, kinh doanh; vận động kiều bào, người Việt Nam tiêu biểu ở nước ngoài tham gia vào Ủy ban MTTQ các cấp để phát huy vai trò cầu nối trong công tác người Việt Nam ở nước ngoài; quan tâm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài...

Ủy ban MTTQ TP HCM còn tổ chức Hội nghị chuyên đề "Trí thức, kiều bào góp ý, hiến kế để xây dựng và phát triển TP HCM" nhằm gặp gỡ, lắng nghe những đề xuất giải pháp thực hiện các đề án, chương trình trọng điểm của thành phố; giải pháp thực hiện nhanh chuyển đổi số, hoàn thiện chính quyền số, xây dựng thành phố trở thành thành phố thông minh; giới thiệu, đề xuất khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân tiêu biểu, có nhiều thành tích cống hiến trong công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển thành phố.

* Chúng ta cần làm gì để thu hút hơn nữa sự đóng góp của kiều bào trong xây dựng quê hương, đất nước?

- Để thu hút trí thức, kiều bào về nước đóng góp xây dựng quê hương, trước tiên những người làm chính sách phải hiểu được suy nghĩ, nguyện vọng của họ để có những chính sách phù hợp, hướng đến lòng yêu nước và tinh thần cống hiến. Cần có đãi ngộ tương xứng, đặc biệt là đối với các trí thức trẻ, có trình độ, chuyên môn cao, có mong muốn được cống hiến cho đất nước.

Đảng và Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện pháp lý nhằm bảo hộ và tạo điều kiện cho doanh nhân, trí thức kiều bào về nước làm việc, đầu tư kinh doanh. Đa dạng hóa các hoạt động thiết thực, thu hút đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, như thành lập các câu lạc bộ trí thức kiều bào, các hiệp hội doanh nhân kiều bào; tích cực hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định và phát triển, giữ gìn bản sắc dân tộc thông qua việc mở rộng các hoạt động giao lưu trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, thể thao, từ thiện... giữa cộng đồng người Việt Nam ở trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, cần tăng cường nghiên cứu đánh giá cụ thể tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tại từng quốc gia, từng khu vực; thúc đẩy công tác thông tin, khen thưởng nhằm động viên khuyến khích các tập thể, cá nhân tích cực trong xây dựng cộng đồng và có nhiều đóng góp với đất nước.