Đề xuất mô hình tổ hợp báo chí, giữ lại những tờ báo có thương hiệu lớn

Chiều 16-6, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - gặp mặt các cơ quan báo chí tại TP HCM. Tham dự buổi gặp mặt có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên.

TP HCM mới còn một báo, một đài là không phù hợp

Tại buổi gặp, ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, thông tin việc quy hoạch báo chí theo Quyết định 362/2019 của Chính phủ. Ông Phúc cho biết giảm được 58 cơ quan báo chí, khoảng 115 tạp chí giải thể hoặc chuyển cơ quan chủ quản khác.

Theo ông Phúc, khi thực hiện Nghị quyết 18 dù có băn khoăn nhưng đều đồng tình, ủng hộ phương án tinh gọn để mạnh lên. Theo Nghị quyết 18, dự kiến có 130 cơ quan báo chí trong diện phải tinh gọn, liên quan khoảng 5.000 người.

"Mô hình nào để báo chí phát triển, đặc biệt là như TP HCM" - ông Phúc đặt vấn đề, nhất là trong bối cảnh TP HCM hợp nhất với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu có khoảng 10 cơ quan báo chí với khoảng 2.400 nhân sự.

Nếu vẫn quy hoạch theo Quyết định 362 thì chỉ còn một báo và một đài. Với một đơn vị hành chính rộng lớn như vậy, nhu cầu thông tin lớn như vậy thì thực tế không phù hợp. Do đó, cần có một mô hình mới, sẽ tiến hành sơ kết quy hoạch theo Quyết định 362 để báo cáo Bộ Chính trị, kiến nghị mô hình mới để phù hợp với thực tiễn.

"Với quan điểm quy hoạch không phải cơ học giảm các cơ quan báo chí mà để phát triển tốt. Sắp tới sẽ có kiến nghị mô hình mới cho cơ quan báo chí. Ví dụ như mô hình tập đoàn báo chí hay mô hình tổ hợp báo chí" - ông Phúc thông tin.

Theo ông, mô hình này không mới vì thực tế các cơ quan báo chí chủ lực đã triển khai theo mô hình này và đã có hiệu quả rõ rệt như VTV. Mô hình như vậy cần được nhân rộng.

Quan điểm này đã được thể hiện trong quan điểm của Đảng từ 10-15 năm trước. Gần đây nhất là trong dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV. Trong văn kiện có nội dung phát triển cơ quan báo chí, tập đoàn báo chí chủ lực quốc gia có cơ chế đặc thù.

"Từ đó, chúng tôi bám vào xây dựng mô hình mới cho cơ quan báo chí, như mô hình tổ hợp báo chí. Quan điểm là không làm tràn lan mà làm có thí điểm, tích hợp tất cả các kênh cho phù hợp" - ông Phúc nói.

Ông Phúc cho hay sẽ giới hạn cơ quan báo chí chủ lực quốc gia thực hiện theo quy hoạch báo chí. Có 6 cơ quan: VTV, VOV, Thông tấn xã… thành lập 6 tổ hợp lớn quốc gia, giữ vai trò nòng cốt; sẽ có cơ chế đặc thù về lao động, tiền lương, doanh nghiệp…

Bên cạnh đó là mô hình tổ hợp báo chí của địa phương. Dự kiến, tổ hợp báo chí địa phương sẽ có các cơ quan báo chí trực thuộc, có các loại hình báo chí khác nhau. Các cơ quan báo chí trực thuộc sẽ có tôn chỉ mục đích khác nhau, có pháp nhân, có tổng biên tập.

Với mô hình này sẽ giải quyết được bài toán nhiều cơ quan báo chí vẫn giữ được thương hiệu lớn trong một tổ hợp. Mô hình tổ hợp báo chí này sẽ thuộc Thành ủy, Tỉnh ủy. Mô hình này đang được lấy ý kiến rộng rãi và bước đầu nhận được sự đồng thuận từ nhiều cơ quan báo chí, cơ quan quản lý.

Về lộ trình, ông Phúc cho hay sẽ báo cáo Chính phủ để báo cáo Thường vụ Quốc hội vào tháng 8, sau đó trình Quốc hội tại kỳ họp vào tháng 10-2025.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị cần đẩy nhanh việc nghiên cứu mô hình báo chí mới theo hướng tập đoàn báo chí hoặc tổ hợp báo chí; báo cáo Chính phủ để trình Luật Báo chí (sửa đổi) vào kỳ họp tháng 10-2025 của Quốc hội.

Ông cũng yêu cầu báo chí thành phố phải chủ động, mạnh dạn đề xuất mô hình thí điểm, nhất là trong bối cảnh mô hình chính quyền mới vận hành từ ngày 1-7.

Thời cơ vàng để kiến tạo một mô hình báo chí mới

Trước đó, ông Trương Thanh Phong, quyền Giám đốc Đài Truyền hình tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đề xuất cho thành phố thực hiện cơ chế đặc thù về thí điểm thành lập Tổ hợp truyền thông TP HCM.

Theo ông, việc thí điểm này sẽ giải quyết được 3 vấn đề cốt lõi. Thứ nhất tạo một cơ sở pháp lý ban đầu, giúp hoạt động của các đài không bị xáo trộn, đảm bảo hoạt động liền mạch trong những ngày đầu TP HCM mới đi vào hoạt động.

Thứ hai, vừa làm vừa nghiên cứu vừa tổng kết để tìm ra mô hình quản lý phù hợp nhất với thực tiễn, tránh việc áp đặt một mô hình cứng nhắc khi chưa được kiểm nghiệm thực tiễn. Thứ ba là thể hiện sự chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, đi trước một bước của ngành tuyên giáo và báo chí trong việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng.

"Đây là thời cơ vàng để kiến tạo một mô hình báo chí mới, mạnh mẽ, hiện đại, đủ sức, đủ lực về thông tin, phục vụ cho sự phát triển của siêu đô thị TP HCM mới cũng như của đất nước" - ông Phong nhìn nhận.

Trong khi đó, Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ Lê Thế Chữ kỳ vọng việc quy hoạch báo chí sắp tới cần tạo được sự ổn định, phát triển và đặc biệt là giữ lại các tờ báo mang thương hiệu lớn. Đồng thời đề xuất cơ chế đặc thù cho báo chí TP HCM, sớm làm rõ mô hình tổ hợp báo chí với cơ sở pháp lý rõ ràng, phù hợp với thực tiễn.

Phát biểu tại buổi gặp mặt, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên đã gửi lời chúc mừng, cảm ơn và tri ân sự đồng hành của báo chí trong chặng đường phát triển cùng thành phố và đất nước.

Theo Bí thư Thành ủy TP HCM, 100 năm qua, báo chí đã đi qua những chặng đường vẻ vang, mỗi chặng đường đều có thời cơ, thách thức và đã vượt qua được.

"Trong quá trình triển khai Nghị quyết 18 về tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, chúng tôi chờ đợi sự đồng hành từ báo chí. Các đồng chí là lực lượng tiên phong, đi đầu. Tôi đang trông chờ xem báo chí sẽ đi đầu trong việc thực hiện Nghị quyết 18 như thế nào - trước hết là với chính mình" - Bí thư Thành ủy TP HCM chia sẻ.

Bí thư Thành ủy TP HCM đề nghị báo chí tự định vị lại vai trò, giữ vững thương hiệu, phát huy tính chiến đấu, tính xây dựng và hành động có trách nhiệm, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố.