Đề xuất nghiêm cấm "thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai"

Một số ý kiến đề nghị bổ sung hành vi "thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai" vào khái niệm mua bán người tại dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa thuận mua bán người khi còn đang là bào thai.

Thông tin trên được Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết tại phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi), chiều 22-10.

Cũng theo bà Lê Thị Nga, có ý kiến băn khoăn thực tiễn hiện nay đã xảy ra tình trạng thỏa thuận mua bán bào thai trong bụng mẹ nhưng để nhằm nuôi dưỡng đứa trẻ sau khi sinh thì trường hợp này có phải là mua bán người hay không?

Về các ý kiến nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nêu rõ qua rà soát quy định của pháp luật liên quan, trong một số trường hợp quyền dân sự chỉ có thể được xác lập sau khi một người được sinh ra và còn sống.

Theo quy định của Bộ Luật Hình sự, việc phạm tội đối với phụ nữ mang thai chỉ bị coi là tình tiết tăng nặng mà không bị coi là phạm tội đối với nhiều người. Như vậy, về mặt pháp lý chỉ được coi là người khi được sinh ra và còn sống.

Mặt khác theo khoa học, bào thai cũng chưa được xác định là con người. "Dự thảo luật quy định khái niệm về mua bán người, trong khi bào thai chưa được xác định là con người như trên đã phân tích, nên UBTVQH cho rằng việc quy định mua bán bào thai trong khái niệm mua bán người là không phù hợp"- Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nói.

Tuy nhiên, đại biểu Lê Thị Nga nêu rõ những năm qua, tình trạng mua bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra đang là thực tế đáng lo ngại. Việc thỏa thuận mua bán này thực chất là tiền đề của hành vi mua bán người (mua bán người từ giai đoạn còn đang là bào thai), nhưng việc xử lý hành vi này lại chưa được pháp luật điều chỉnh.

Trước yêu cầu nâng cao hiệu quả các biện pháp phòng chống mua bán người từ sớm, từ xa, cũng như tạo cơ sở pháp lý để tiếp tục hoàn thiện pháp luật về xử lý hành vi xâm phạm liên quan đến phụ nữ, trẻ em, dự thảo Luật đã quy định hành vi nghiêm cấm "thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai".

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Thái Thị An Chung (đoàn Nghệ An) đồng tình với quy định nêu trên và nhấn mạnh mua bán bào thai là một thủ đoạn mới của tội phạm mua bán người. Theo bà Chung, các đối tượng phạm tội thường tìm đến những người phụ nữ, người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa dụ dỗ ra nước ngoài để sinh con, bán lấy tiền hoặc đổi bằng các hiện vật khác. "Việc thỏa thuận này bản chất là tiền đề của việc mua bán trẻ em"- bà Chung nhìn nhận.

Nữ đại biểu tỉnh Nghệ An cho rằng để tạo cơ sở pháp lý cho công tác phòng chống tội phạm, bảo vệ quyền lợi trẻ em, thì việc bổ sung quy định nghiêm cấm hành vi thỏa thuận muôn bán người từ khi là bào thai là hết sức cần thiết, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn.