Hến ngọt sau mùa mặn

Tôi nghe bán tín bán nghi, nhánh sông đó tôi đâu có lạ gì, hồi nhỏ suốt ngày theo ngoại bơi xuồng đi bán gạo. Và trong ký ức, ở đó chỉ có cá chứ không hề có hến. Vậy mà năm nay hến ở đâu về nhung nhúc.

Quê tôi ở xã Tân Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Năm nay xâm nhập mặn khốc liệt khiến mấy vườn sầu riêng, chôm chôm xơ xác, nông dân buồn hiu. Có lẽ để bù lại nên sau đợt mặn, hến ở đâu về sinh sôi nảy nở đầy dưới sông. Ngoại kể có hôm người ta lặn xúc đông đen cả một khúc sông. Lúc tôi về thì đã qua đợt rộ nhưng lặn hụp một lát cũng được hơn 10 lon hến.

Lần đầu tiên tôi xúc hến ở con sông quê ngoại

Sau khi chà sạch hến trong cái rổ tre, ngoại đổ vào thau, chắt nước vo gạo cho ngập rồi sai tôi rắc thêm nhúm muối để hến nhanh nhả sình đất, cho cái ruột trắng phau phau. Ngâm độ 1 giờ thì vớt hến ra, rửa lại cho sạch rồi bỏ vào nồi nước sôi luộc để trút lấy ruột. Để hến nhanh bung vỏ và ruột nổi lên trên, bí quyết của ngoại là cho thêm vào nồi chút muối và bột ngọt. "Nếu không nó chìm hết xuống đáy nồi, lựa cực lắm" - ngoại bày.

Nồi nước sôi sùng sục, con hến đang khép miệng cứng ngắt vừa cho vào vài chục giây sau đã bật tung miệng và chẳng mấy chốc ruột hến nổi lên, con nào con nấy to bằng ngón tay út, căng mọng, trắng phau.

Con hến mập ú tươi roi rói

Nước luộc hến sẽ được để yên trong tầm 10 phút cho lắng để lấy nấu canh. Lúc này, tôi cùng ngoại ra vườn hái mấy đọt mùng tơi, cắt mấy nhánh bồ ngót và kèm thêm trái mướp hương. Chỉ vậy thôi mà loáng một cái ngoại đã bưng tô canh rau nấu bằng nước hến xanh mát dọn lên mâm.

Thịt hến được làm rất nhiều món như bánh canh hến, bánh xèo hến, cháo hến, hến kho nước cốt dừa, gỏi hến... Nhưng trong đủ thứ món cầu kỳ đó, tôi ưng nhất món hến chấm nước mắm trong dầm ớt thật cay, vừa đơn giản vừa giữ được hương vị nguyên sơ. Gắp con hến to ú trắng mướt chấm vào chén nước mắm thơm nức, cắn một miếng, nghe cái vị ngọt lịm thấm vào vị giác, thiệt đã! Con hến nhỏ nên ăn kiểu này cứ phải gắp lia gắp lịa, vừa ăn vừa hít hà, thích thú làm sao! Ngoại không kiên nhẫn như tôi nên xúc hẳn một muỗng cho vào chén, chan chút nước mắm rồi và với cơm.

Trưa hè, gió từ sông thổi lên phần phật, hai bà cháu nhẩn nha ăn, húp thêm chén canh rau nấu nước hến nghe mát từ trong ruột mát ra…