Điểm nóng xung đột ngày 2-3: Mỹ cũng chịu thiệt sau cuộc “đấu khẩu” ở Nhà Trắng?

Đó là nhận định của nhà phân tích chính trị và an ninh toàn cầu Jonathan Eyal trên tờ Straits Times sau màn đấu khẩu nảy lửa giữa ông chủ Nhà Trắng và tổng thống Ukraine tại Washington hôm 28-2 (giờ Mỹ).

Căng thẳng lên tới đỉnh điểm khi "Tổng thống Donald Trump mời người đồng cấp Zelensky rời khỏi Phòng Bầu dục". 

Đã không có bất cứ thoả thuận nào được ký giữa lãnh đạo Mỹ và Ukraine, ngay cả cuộc họp báo chung vốn được lên kế hoạch trước cũng bị huỷ bỏ.

Liệu nhà lãnh Ukraine có thiếu kiềm chế?

Trong khi nhiều người Ukraine và một số nhà chính trị châu Âu cho rằng ông Zelensky nên kiềm chế hơn thì chuyên gia Jonathan Eyal cho rằng tổng thống Ukraine đã "rất kiềm chế" trước nhà lãnh đạo Mỹ trong phòng Bầu dục. Khi đó, Tổng thống Donald Trump và phó tướng JD Vance giận dữ chỉ trích ông "vô ơn" và "thiếu tôn trọng".

Nhà lãnh đạo Ukraine cũng chỉ ngồi im lặng khi Tổng thống Donald Trump nói Mỹ đã viện trợ cho Ukraine 300 tỉ USD, dù con số thực tế là 119,2 tỉ USD kể từ khi nổ ra xung đột. 

Tổng thống Zelensky cũng không phản ứng khi tổng thống Mỹ hàm ý rằng xung đột chỉ đơn thuần là do hiềm khích cá nhân giữa các nhà lãnh đạo Ukraine và Nga hoặc lẽ ra "không bao giờ nên để xảy ra cuộc xung đột này".

Vấn đề nằm ở thái độ của Tổng thống Donald Trump?

Nhà phân tích Jonathan Eyal cho rằng nhìn từ châu Âu, cuộc gặp "mất kiểm soát" tại Nhà Trắng chủ yếu do thái độ của Tổng thống Donald Trump.

Chủ nhân Nhà Trắng có ý xem nhẹ nhà lãnh đạo Ukraine khi nói rằng ông Zelensky "có rất ít quân bài" để chơi.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng ca ngợi mối quan hệ của mình với Tổng thống Nga Vladimir Putin và tuyên bố họ đã "cùng nhau trải qua rất nhiều khó khăn" khi phản đối những cáo buộc cho rằng Nga tác động đến kết quả của các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ trước đây.

Đối với Ukraine và châu Âu, cuộc đấu khẩu tại Phòng Bầu dục là một thảm họa, làm dấy lên viễn cảnh Mỹ sẽ cắt đứt hoàn toàn viện trợ cho Ukraine và áp dụng một thỏa thuận an ninh riêng với Nga.

Mỹ cũng bị phản đòn?

"Những gì ông đang làm là rất thiếu tôn trọng nước Mỹ" – Tổng thống Donald Trump phàn nàn với người đồng cấp Zelensky vào cuối cuộc gặp thảm họa giữa họ.

Tuy nhiên, trong lịch sử ngoại giao hiện đại, hiếm khi nào xảy việc một nguyên thủ quốc gia khi đến thăm nước khác lại bị đối xử một cách xem thường một cách công khai như vậy.

"Cuối cùng, sự việc phản ánh Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Vance thiếu tôn trọng vị thế toàn cầu của Mỹ cũng như danh tiếng về phép lịch sự cơ bản trong ngoại giao" – nhà phân tích Jonathan Eyal kết luận.