Điểm nóng xung đột ngày 22-3: Nhược điểm an ninh lâu đời của châu Âu

Chính vì vậy, điểm yếu an ninh của châu Âu là vấn đề được hình thành từ nhiều thập kỷ trước.

Trong 30 năm qua, các quốc gia chủ chốt trong NATO tại châu Âu đã giảm gần 50% số lượng binh sĩ tại ngũ, bao gồm cả đội ngũ sĩ quan cấp cao, các chuyên gia hoạch định chiến lược và các nhà tư duy quân sự hàng đầu.

Sự trở lại của ông Donald Trump với vai trò tổng thống Mỹ và việc ông gần đây quyết định tạm ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine đã khiến châu Âu phải gấp rút điều chỉnh chiến lược quốc phòng. 

Hiện tại, Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận về gói vay 150 tỉ euro để tái vũ trang và nới lỏng hạn chế để các nước thành viên mạnh tay tăng chi ngân sách quốc phòng.

EU đã sẵn sàng cho việc Mỹ có thể chuyển trọng tâm khỏi châu Âu - ông Giuseppe Cavo Dragone, người vừa tiếp quản vị trí Chủ tịch Ủy ban Quân sự của NATO vào tháng trước, nói với Bloomberg.

"Hiện có sự mất cân bằng, vì vậy chúng ta cần điều chỉnh lại" - vị đô đốc nhận định. Nhưng ông khẳng định quan điểm châu Âu không thể tự bảo vệ mình là điều "phi lý".

Tuy nhiên, bài toán đặt ra không chỉ là tài chính mà còn là khả năng tự chủ chiến lược trong dài hạn. Dù ba năm xung đột đã trôi qua ở châu Âu, khối này vẫn thiếu hụt những thành tố cơ bản như năng lực sản xuất thuốc súng. Điều đó đồng nghĩa với việc tiến trình tái vũ trang vẫn chủ yếu dựa vào nguồn cung từ Mỹ.

Một quan chức NATO nhận định dù Washington có thể không rút hoàn toàn khỏi châu Âu, ngay cả việc giảm 20% lực lượng binh sĩ Mỹ cũng sẽ tác động mạnh đến cán cân an ninh khu vực. 

Đặc biệt, việc thay thế vai trò của Washington trong các lĩnh vực như tình báo, hậu cần và triển khai quân đội sẽ mất ít nhất 5 năm để hoàn thiện.

Khả năng huy động và triển khai lực lượng của châu Âu vẫn còn nhiều hạn chế. Việc di chuyển khí tài quân sự giữa các nước gặp khó khăn do hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, ví dụ như hệ thống đường sắt ở các nước Baltic vẫn sử dụng chuẩn khổ đường ray từ thời Liên Xô.