Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 - phiên thứ nhất (*): Vượt thách thức để tăng trưởng trên 8%

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 - Phiên thứ nhất với chủ đề: Giải pháp đột phá để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 13-3, chuyên gia kinh tế, TS Trần Du Lịch nhấn mạnh chưa bao giờ Việt Nam có được một bầu không khí và niềm tin mạnh mẽ như hiện nay, kể từ khi Trung ương phát đi thông điệp bước vào kỷ nguyên mới. Đây là một thuận lợi rất lớn cho sự phát triển của đất nước.

Khát vọng của cả dân tộc

TS Trần Du Lịch cho rằng mục tiêu tăng trưởng hai con số trong năm nay không chỉ là một con số đơn thuần mà là khát vọng của cả dân tộc. Nếu không thực hiện được, chúng ta sẽ mất cơ hội trở thành quốc gia phát triển ngang tầm thế giới. "Tăng trưởng năm nay phụ thuộc rất lớn vào dòng vốn tín dụng. Ngân hàng (NH) Nhà nước dự kiến tăng 16% tổng dư nợ tín dụng, tương đương khoảng 2,5 triệu tỉ đồng. Lượng tiền này bơm vào nền kinh tế sẽ tạo ra sức bật lớn cho tổng cầu. Tuy nhiên, nếu vốn không được đưa vào sản xuất, kinh doanh mà chảy vào chứng khoán hay bất động sản thì nguy cơ rơi vào tình trạng tăng trưởng ảo, bong bóng tài chính như năm 2016 là rất lớn" - TS Trần Du Lịch lưu ý.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NH Nhà nước Chi nhánh khu vực 2, cho biết đang triển khai các giải pháp điều hành để bảo đảm các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP HCM tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và thực hiện đúng chính sách. 

"Chúng tôi cũng trực tiếp làm việc với các sở, ngành và DN để tháo gỡ khó khăn, đồng thời đẩy mạnh kết nối giữa NH và DN thông qua việc triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho các lĩnh vực trọng điểm như nông - lâm - sản, nhà ở xã hội… 

Đặc biệt, chương trình kết nối NH và DN trong năm nay sẽ có những đổi mới. Thay vì các cấp quận, huyện chủ trì như ba năm qua, năm nay các tổ chức tín dụng sẽ trực tiếp kết nối với DN, nhất là các DN thuộc các lĩnh vực động lực tăng trưởng" - ông Lệnh thông tin.

PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, có cùng nhận định khi cho rằng kinh tế tăng trưởng 8% trong năm 2025 là câu chuyện không hề đơn giản. Đặc biệt, với TP HCM, để tăng trên 2 con số cần phải chuyển đổi sang hệ sinh thái công nghiệp mới theo hướng tiếp cận với các nhà đầu tư nước ngoài, ưu tiên cao đối với những tập đoàn công nghệ lớn. Tuy nhiên, TP HCM không thể chỉ dựa vào DN nước ngoài mà cần chủ động phát triển các DN nội địa. Để làm được, đòi hỏi sự kết nối chặt chẽ giữa các DN lớn và vừa, nhằm tạo ra một hệ sinh thái vững chắc, đủ sức thu hút đầu tư và nhân tài.

Cũng liên quan tới DN, nhiều ý kiến đề xuất cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn nữa để DN mạnh dạn bung vốn làm ăn. Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội DN TP HCM (HUBA), cho biết một trong những điểm nghẽn quan trọng mà DN mong muốn được tháo gỡ là vấn đề thủ tục hành chính. 

Trong thời gian tới, cần có sự điều chỉnh về quy trình và cách thức thực hiện. Bởi như hiện tại, khi có một vấn đề cần giải quyết, DN phải lấy ý kiến của nhiều sở, ngành, có khi lên đến hơn mười đơn vị và phải chờ đợi phản hồi. Sau đó, hồ sơ tiếp tục được trình qua UBND TP HCM, lại phải lấy thêm ý kiến từ nhiều đơn vị khác. Mỗi khâu xử lý mất khoảng một tuần, thậm chí từ 10 đến 15 ngày, khiến quy trình trở nên rườm rà và kéo dài. 

"Cần nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan. Cơ quan được giao chủ trì không nên chờ đợi đầy đủ ý kiến từ các sở, ngành để ra quyết định. Nếu đến thời hạn quy định mà vẫn chưa nhận được đủ ý kiến, cơ quan chủ trì cần được quyền ra quyết định dựa trên thông tin và phân tích sẵn có. Những điều chỉnh này không quá khó nhưng có ý nghĩa lớn đối với cộng đồng DN về tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh" - ông Nguyễn Ngọc Hòa nói.

Đẩy mạnh thương mại và xuất khẩu

Ở góc độ DN, các ý kiến đều cho rằng để tăng trưởng GRDP 10% và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng GDP cả nước từ 8% trở lên, trước hết cần phát triển cộng đồng DN vững mạnh. Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM, cho hay toàn thành phố hiện có hơn 500.000 DN nhưng chỉ khoảng 230.000 DN có sản xuất thực tế và có phát sinh doanh thu. 

Trong khi đó, 400.000 hộ kinh doanh cá thể lại hoạt động ổn định, phát triển bền vững, đây cũng là lực lượng ít giải thể nhất. Vì vậy, bà Kim Chi kiến nghị thành phố tiếp tục có chính sách khuyến khích hộ kinh doanh cá thể chuyển lên mô hình DN. "Việc này không chỉ giúp mở rộng quy mô nền kinh tế mà còn chính thức hóa khu vực kinh tế tư nhân, tăng thu ngân sách và nâng cao năng lực cạnh tranh" - bà Kim Chi nêu quan điểm.

Về thương mại nội địa, ông Nguyễn Anh Đức - Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) - cho biết thương mại bán lẻ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cơ cấu tăng trưởng chung của nền kinh tế. 

Hiện nay, thương mại dịch vụ và bán lẻ đóng góp khoảng 55% - 60% vào GDP của cả nước, riêng TP HCM con số này lên tới trên 65%. Vì vậy, nếu đặt mục tiêu tăng trưởng GDP chung của cả nước là 8% thì thương mại bán lẻ cần tăng trưởng ít nhất 12% mới có thể đóng góp hiệu quả vào mục tiêu chung.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM, cũng cho rằng để tăng trưởng 2 con số, đòi hỏi thương mại và công nghiệp phải có đóng góp cao hơn. Theo ông, thế mạnh của TP HCM là thương mại dịch vụ nên sẽ tập trung các giải pháp cho thương mại. Chính vì vậy, chương trình bình ổn thị trường năm nay phải thiết kế để giúp cho việc kích cầu vì sức mua của thị trường quyết định sản xuất rất lớn. 

"Một trong những điểm nhấn của chương trình bình ổn thị trường năm nay sẽ tập trung ưu tiên đến công nhân lao động, người thu nhập trung bình - thấp. Sở đã phối hợp với LĐLĐ thành phố để thống nhất các mục tiêu chính, trên cơ sở đó báo cáo UBND thành phố cho chủ trương. Sau đó 2 bên cùng nhau thiết kế các giải pháp, kế hoạch chi tiết, cụ thể để thực hiện" - ông Phương thông tin.

Theo ông Phương, giải pháp chính là phối hợp với NH, các chủ thể liên quan có tiềm lực, công cụ nhằm đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng một cách nhanh nhất với giá rẻ nhất. Song song đó là có giải pháp cung cấp nguồn tài chính các đối tượng này mua sắm. 

Một giải pháp nữa là xây dựng kênh bán hàng bình ổn online, đưa hàng bình ổn thị trường với các chương trình giảm giá hấp dẫn nhất đến đối tượng khách hàng thu nhập trung bình và thấp. Với những giải pháp này, TP HCM không chỉ bình ổn thị trường mà còn hỗ trợ DN phát triển sản xuất, qua đó có giá thành tốt, sản lượng ổn định để cung cấp cho người tiêu dùng, công nhân lao động.

Trong lĩnh vực dệt may, ông Trần Như Tùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), Chủ tịch HĐQT Công ty Dệt may, đầu tư và Thương mại Thành Công - cho biết năm 2025, toàn ngành dệt may đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu khoảng 48 tỉ USD, tăng 10% so với năm 2024. Bản thân Công ty Thành Công đặt mục tiêu tăng trưởng 20%. 

Ông Tùng nhìn nhận mục tiêu này là thách thức lớn nhưng DN sẽ nỗ lực tìm giải pháp để hiện thực hóa. "Xuất khẩu vào Mỹ chiếm đến 40% kim ngạch. Do đó, các DN đang hồi hộp chờ chính sách điều hành mới của Tổng thống Donald Trump. Nếu Việt Nam không bị áp thuế, hàng may mặc sẽ có cơ hội tăng trưởng xuất khẩu cao hơn" - ông Tùng nói. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 14-3