Dự án cấp bách, phòng chống thiên tai nhưng làm… lai rai!

Liên quan bài viết "Dự án cấp bách nhưng làm… đủng đỉnh" mà Báo Người Lao Động đã đăng tải, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn (gọi tắt là Ban A) tỉnh Đắk Lắk vừa có văn bản cung cấp thông tin cho báo chí và báo cáo cơ quan chức năng.

Hàng chục tỉ đồng tạm ứng chưa thu hồi

Theo Ban A, ngày 9-5, Báo Người Lao Động có bài viết về dự án kè chống sạt lở bờ sông Krông Pách và đê bao ngăn lũ xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắk. Ban đã xem xét bài viết và báo cáo Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội - HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Sở Kế hoạch - Đầu tư.

Theo báo cáo, đây là dự án đa mục tiêu, là 1 trong những công trình phòng chống thiên tai. Quy mô dự án gồm 2.600 m bờ kè đoạn qua thôn 5 và thôn 13, xã Vụ Bổn; 3.000 m đê bao ngăn lũ tiểu mãn cánh đồng Thanh Niên, xã Vụ Bổn. Dự án có tổng mức đầu tư 128 tỉ đồng, thời gian thực hiện hợp đồng đến hết ngày 31-12-2023.

Về tiến độ, tổng giá trị hoàn thành nghiệm thu chỉ đạt hơn 13 tỉ đồng (tương đương 12%). Trong khi đó, các nhà thầu đã được tạm ứng hơn 25 tỉ đồng nhưng chưa được thu hồi.

Nguyên nhân chậm tiến độ, Ban A cho rằng trình tự thực hiện hạng mục đầu tư cấp bách theo mức vốn dự phòng ngân sách trung ương năm 2019 khi chưa có chủ trương đầu tư có sự khác biệt so với các dự án đầu tư công trên địa bàn. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng có sự thay đổi về chính sách. Đất đắp công trình vướng mắc theo luật khoáng sản; vật liệu đá, cát khan hiếm, điều kiện thi công bất lợi.

Một nguyên nhân nữa là Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Krông Pắk chưa tích cực trong việc thực hiện hợp đồng đã ký kết. Lý do, đơn vị này đề nghị Ban A phải chuyển tiền bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án đường liên xã Ea Phê - Ea Kly (dự án trước đó) thì mới thực hiện.

Việc khái toán chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng không sát với thực tế hiện trạng sử dụng đất, phát sinh tăng chi phí giải phóng mặt bằng gấp 5 lần.

Hồ sơ thiết kế còn tồn tại một số nội dung chưa phù hợp, dẫn đến phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án. Trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi, các đơn vị tư vấn chưa kịp thời phát hiện tồn tại, hạn chế của dự án.

Công tác quản lý khai thác khoáng sản trong phạm vi dự án chưa chặt chẽ; tình trạng hút cát lòng sông, khai thác đất làm gạch dẫn đến làm thay đổi địa hình bờ sông đoạn kè thôn 5.

Đề xuất cắt giảm 922m bờ kè nhưng... giữ tổng mức đầu tư

Dù là dự án phòng chống thiên tai nhưng theo Ban A, đây không phải là dự án cấp bách. Ban này cũng cho biết hạng mục cần thiết thực hiện trước theo mức vốn 25 tỉ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2019 thuộc danh mục các dự án cấp bách được Thủ tướng Chính phủ bố trí vốn tại Quyết định 107/QĐ-TTg năm 2019.

Đối với nội dung có dấu hiệu lãng phí nếu không được điều chỉnh, Ban A viện dẫn các nguyên nhân chậm tiến độ; đồng thời cho biết chi phí đất đắp và giải phóng mặt bằng làm vượt tổng mức đầu tư, dẫn đến phải điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Sau khi làm việc với các sở, ngành liên quan, Ban A rà soát đề xuất điều chỉnh giảm quy mô đầu tư dự án nhưng giữ nguyên tổng mức đầu tư đã phê duyệt. Theo đó, đề xuất tạm thời chưa đầu tư đoạn kè thôn 5 dài 922m. Ban A cho rằng việc đề xuất điều chỉnh giảm đoạn kè này không làm thay đổi mục tiêu của dự án. 

Về tính hiệu quả của tuyến đê bao ngăn lũ, Ban A cho biết Công ty CP tư vấn xây dựng Thủy lợi 3 đã nghiên cứu, tính toán trong giai đoạn lập báo cáo, được Sở NN-PTNT thẩm định. Ban A đã yêu cầu đơn vị tư vấn rà soát, cập nhật tính hiệu quả đầu tư dự án theo nội dung, quy mô đầu tư, đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Kè chống sạt lở bờ sông cách xa mép sông

Như Báo Người Lao Động đã phản ánh, dù đã quá thời hạn thi công nhưng dự án còn ngổn ngang, chỉ thực hiện được một khối lượng nhỏ.

Tại dự án bờ kè, nhiều đoạn được thiết kế nằm cách bờ sông hàng trăm mét. Có những đoạn dài từ mép sông lên đến bờ kè đã được khai thác đất làm gạch, làm ruộng, độ cao đã được hạ thấp. Trong khi đó, ở mép sông cây cối mọc um tùm, rất khó xảy ra sạt lở.

Đối với gói thầu đê bao ngăn lũ, sau thời gian dài xây dựng hiện chỉ mới làm được 1 cống tiêu ở cuối tuyến và đắp 1 đoạn đất dài hơn 200m. Trong khi đó, cánh đồng bạt ngàn bên kia sông không được xây dựng đê bao nên chặn bên này, nước sẽ tràn qua bên kia.

Sau gần 2 năm khởi công, chủ đầu tư cùng đơn vị tư vấn rà soát, đánh giá lại và đề nghị cắt giảm đoạn kè dài 922 m do thấy chưa hoặc không cần thiết nhưng... giữ nguyên tổng mức đầu tư ban đầu.

UBND tỉnh Đắk Lắk cũng vừa yêu cầu Sở NN-PTNT khẩn trương, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo rà soát lại dự án và báo cáo trong tháng 7-2024.