Xuân Đa Mi đợi khách

Đa Mi là xã vùng cao huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận, có diện tích hơn gấp đôi huyện Côn Đảo (145,4km2/ 76km2), thành lập năm 2001.

Cơ duyên

Cuối năm 2005, tôi đưa đoàn Presstrip khai trương Rocky Garden resort ở Hàm Thuận Nam. 

Chủ nhân Hoàng Quang Vinh, kỹ sư thủy điện, từng tham gia khảo sát, làm quy hoạch vùng, rủ tôi lên Đa Mi. Đầu năm 2006, Lửa Việt tổ chức Famtrip Đa Mi, từ TP HCM đi Bảo Lộc, qua đêm ở công viên Đá Ngọc Châu. Anh Vinh và Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Bình Thuận từ Phan Thiết lên, hội quân ở ngã ba Thủy điện. 

Đoàn tự nấu ăn, cắm trại trên đồi Sân Bay và tắm hồ Đa Mi. Cảnh quan đẹp như trời Âu. Trời đêm se lạnh và không có muỗi. Hôm sau, đoàn dậy đón bình minh, chuẩn bị bữa trưa dã chiến, chinh phục thác Sương Mù.

Xe dừng ngoài quốc lộ 55, trekking qua thác Chín Tầng; len lỏi các vườn cây, luồn lách theo lối mòn hẹp, có nơi chỉ vài tấc rộng, băng rừng nguyên sinh, rừng đặc dụng, các suối và thác nhỏ, men triền dốc đứng. 12km đầy thử thách. Phải dừng nghỉ hàng chục lần, ăn cơm cạnh suối. Nước mang theo không đủ, đành dùng thêm nước suối thiên nhiên, trong và mát rợn người.

Anh Hòa, hướng dẫn rừng, vốn là tay săn trầm, trộm gỗ có tiếng, nay bỏ nghề, chí thú làm vườn và giữ rừng. Anh đi khỏe và nhảy tựa sóc; các thành viên vắt kiệt mồ hôi, thở ra cả tai lẫn mắt. Bù lại, cảnh trí quá trữ tình. Nghe tiếng thác rì rào, đi nửa giờ chưa tới. Đất ẩm, lá khô, dốc đứng. Anh Hòa dìu mấy bạn trẻ mạo hiểm xuống chân thác. Còn lại ngắm thác từ xa, tiếc hùi hụi.

Lúc về quá mệt, có xe ôm, bánh xe quấn xích hỗ trợ. Đi bộ thì lết không nổi. Ngồi xe thì sợ khiếp vía. Nhiều chỗ đất lún, chỉ đủ vừa bánh xe, chênh vênh bờ vực. Lên dốc, không ôm chặt là té ngửa. Xuống dốc, phải ghì mạnh để không lộn đầu. Chân khép sát xe vẫn giật mình vì sợ va gốc cây, đá tảng hai bên đường. Có người sợ quá, xuống lết bộ, mệt còn đỡ hơn sợ.

Lửa Việt tổ chức được mấy đoàn đi thác Sương Mù, có cả khách nước ngoài, mang theo dây thừng xuống thác. Vì quá vất vả, kén cả khách lẫn hướng dẫn viên nên tour dừng hẳn. Sau này, vài lần tôi đi từ thiện các vùng Đa Mi, La Dạ, Đông Giang nhưng chỉ thoáng qua.

Trở lại

Tháng 5-2020, tranh thủ lúc bớt dịch COVID-19, giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Bình Thuận Ngô Minh Chính (nay đã nghỉ hưu) mời tôi trở lại Đa Mi, làm tour mới.

14 năm, Đa Mi đổi thay, nhìn không ra chốn cũ. Hồ Đa Mi xưa như sơn nữ dậy thì mê hoặc, giờ đẹp kiểu phụ nữ chớm già. Đồi Sân bay hoang dại. Bãi tắm xưa đẹp long lanh, giờ chen chúc nhà xưởng, nồng mùi thức ăn cá. Hơn 14.000m 2 với các hồ nuôi cá tầm, nhìn từ xa ngỡ lá bông súng vua. 50 ha pin điện mặt trời, như vết nám khổng lồ trên khuôn mặt diễm kiều người yêu cũ.

Mặt hồ Đa Mi đầy pin điện mặt trời và bể bơi cá tầm

Xưa, Đa Mi quá đẹp nên chẳng màng Hàm Thuận. Giờ, ngắm kỹ, Hàm Thuận cũng đầy hấp lực. Du thuyền vòng quanh hồ, bất ngờ với hàng chục đảo lạ, hư ảo bồng bềnh trắng, ngỡ khói sương nhưng "Không phải khói, chẳng sương rơi. Chỉ là mây lạc, xuống chơi, thôi mà".

Đường nông thôn mới đi thác Chín Tầng khoảng 7km, xe 45 chỗ vào tận nơi. Thác đẹp, tương đối dễ leo, mỗi tầng thác có hồ nhỏ, có thể tắm hoặc trượt nước. Chỉ tiếc là rác hơi nhiều vì không ai quản lý. Hôm sau đi thác Sương Mù, trekking gần 6km, đỡ vất vả hơn xưa nhưng xuống thác vẫn khó. Phải có dây chuyên dụng.

Giám đốc Sở dặn "Anh phải ghé chùa Núi nha, hay lắm". Dò hỏi mãi, mới biết là chùa Quan Âm. Bất ngờ vì chùa nhỏ, độ cao 864 m, khiêm tốn nhìn ra hồ Hàm Thuận, cảnh đẹp hơn tranh với nhiều "kỳ hoa dị thảo". Cả nhóm dùng cơm chay và nghỉ đêm đúng dịp Phật Đản siêu trăng 2020.

Tháng 7-2020, Lửa Việt tổ chức Presstrip "Lên rừng xuống biển", khám phá Đa Mi và trải nghiệm lội biển qua hải đăng Kê Gà. Đoàn nghỉ đêm trong chùa Quan Âm. Chùa được đặt thêm nhiều tên mới như: Thiên Mai vì có hơn 5.000 gốc mai; Chùa Mở vì không có cổng, không có cửa, chỉ có mái, vách sau…; Chùa Ngàn Thông vì có gần 10.000 gốc thông; Chùa Ngàn Sao vì Lửa Việt gởi chùa 1.000 gốc sao đen một tuổi. Tôi gọi là chùa Tiên vì cảnh đẹp.

Trẻ quê chơi trò trượt thác ở tầng 4 thác Chín Tầng

Từ tháng 5-2020 tới nay, tôi lên Đa Mi vài chục lần từ khảo sát đến làm hướng dẫn viên. Tôi và nhà báo Duy Anh đã vào thác Mây Bay. Chưa có đường đi, cứ ngược dòng thác mà lội, té lên trợt xuống mấy lần, hai U70 cũng tới được tầng chính. Nghe nói tầng trên cùng hùng vĩ hơn nhưng để dành lần sau. Cả hai đặt tên là thác Tè Trong. Ý nghĩa thế nào, sẽ nói cho những ai dám "vượt qua chính mình", chinh phục thác.

Kỳ vọng

Sau nhiều lần khảo sát, cân nhắc, tôi quyết định cùng các bạn trẻ tại chỗ, mong ước xây dựng Đa Mi thành trọng điểm du lich sinh thái đúng nghĩa của Nam bộ, xem đó là đóng góp với quê hương Bình Thuận. Quá nửa đời gắn bó du lịch, đi khắp đất nước, khám phá nhiều vùng đất mới, nhưng chỉ đến rồi đi; lần này, chọn Đa Mi làm điểm dừng, như đứa con tinh thần tâm huyết.

Cá tầm chiên giòn và canh chua măng, lá bép

Ý tưởng được Sở VH-TT-DL Bình Thuận hết lòng ủng hộ. Giám đốc Bùi Thế Nhân chủ động mời Sở ngành liên quan và lãnh đạo Hàm Thuân Bắc họp, bàn việc hỗ trợ công ty CP Dịch vụ Du lịch Đa Mi triển khai kế hoạch. Các dự án bao gồm - Du lịch cộng đồng chuẩn Asean - Viet Training Center (Trung tâm huấn luyện), các hoạt động giáo dục, rèn luyện, thử thách ngoài trời với sự hỗ trợ của Trung tâm Huấn luyện Hoàng gia Thái Lan tại các thác Sương Mù, Chín Tầng, Mây Bay – Du thuyền trên hồ Hàm Thuận và các đảo, trải nghiệm sản vật địa phương – Khu Kumagai retreat.

Nhà hàng Đa Mi Lữ Quán 200 chỗ vừa nâng cấp, có thể phục vụ khách du Xuân với trải nghiệm cà phê độc bản. Homestay 2 tầng giữa vườn với 28 chỗ ngủ chuẩn bị khai trương. Cả nhà hàng và homestay đều nhìn ra hồ Hàm Thuận, làm bằng tre và những vật liệu tại chỗ, thân thiện, tiết kiệm, sáng tạo; chưa đâu có.

Với chương trình hỗ trợ vật dụng thanh lý từ các resort 5 sao của Hiệp Hội Du lịch Bình Thuận, du lịch cộng đồng tỉnh nhà, kỳ vọng những đột phá mới. Ẩm thực Đa Mi với cá tầm, cá lăng, các loại cá hồ, gà vườn đi bộ, lá bép (rau nhíp), salad bơ, các món chay ở chùa Thiên Mai, trái cây vườn nhà… đầy hấp dẫn.

Chuối sen ở chùa Thiên Mai

Xuân này lên Đa Mi, du khách thoát cảnh suốt ngày máy lạnh mà khoan thai vãn cảnh chùa Thiên Mai rực rỡ sắc vàng, tĩnh lặng, chân mộc, thuần Phật; trải nghiệm thuyền trên hồ Hàm Thuận; đạp xe quanh bờ hồ, ghé xóm đạo La Dày; thử sức chinh phục tam thác; thưởng thức các món ngon Đa Mi và trải nghiệm cà phê sạch, thuần Việt, chuẩn EU; nghỉ đêm Gardenstay Tre độc đáo…