Thăm bảo tàng mèo ở Aichi

Khác với quan niệm của người Việt Nam “mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”, văn hóa của xứ anh đào lại xem mèo là biểu tượng của phúc lành và thịnh vượng.

Từ truyền thuyết đẹp

Đến Nhật lần này, tôi mới hiểu những chú “mèo vẫy tay” không đơn thuần là một linh vật may mắn hay món đồ chơi ngộ nghĩnh mà đằng sau sự tôn vinh đó là những truyền thuyết lâu đời cùng mối quan hệ khăng khít của mèo với xã hội Nhật. Có lẽ không người dân Nhật nào lại không biết câu chuyện liên quan đến mèo của lãnh chúa Hikone. Một hôm, khi ông đang trú mưa dưới một tán cây trước cổng đền Gotokuji tại Edo (thủ đô Tokyo ngày nay) thì nhìn thấy một chú mèo đang “vẫy tay” như gọi ông. Lấy làm lạ, ông quyết định theo chú mèo bước vào đền thì ngay tức khắc, một tia chớp giáng xuống gốc cây ông vừa rời khỏi. Cảm kích ơn cứu mạng ấy, vị lãnh chúa trở thành mạnh thường quân bảo trợ hào phóng cho ngôi đền thiêng. Còn về phần chú mèo “vẫy tay” ấy, sau khi qua đời, đã được vị lãnh chúa xứ Hikone cho dựng tượng trong đền để tưởng nhớ. Câu chuyện lan truyền nhanh chóng nên những du khách đến thăm đền bắt đầu quyên tặng những bức tượng sứ hình chú mèo để cầu may hoặc để tưởng nhớ các chú mèo cưng đã qua đời.

Theo văn hóa của xứ anh đào, mèo là biểu tượng của phúc lành và thịnh vượng. Ảnh: The Maneki-neko MUSEUM

Bên cạnh truyền thuyết đầy cao đẹp đó, xã hội Nhật còn lưu truyền một câu chuyện đời thường khác: Có ông chủ một cửa tiệm nghèo nhìn thấy chú mèo sắp chết đói nên thương xót nhận chú về nuôi. Để báo ơn, mỗi ngày chú mèo ngồi trước cửa hiệu vẫy tay mời khách vào mua. Chẳng mấy chốc, cửa hiệu buôn bán rất phát đạt. Từ đó, những bức tượng mèo vẫy tay bằng sứ bầu bĩnh ra đời và trở thành biểu tượng may mắn của những người buôn bán nhỏ.

Đến bảo tàng mèo

Không chỉ được tôn vinh trong các cửa hiệu buôn mà “mèo vẫy tay” maneki neko còn được ưu ái dành cho cả một bảo tàng ở thành phố Seto tỉnh Aichi - thành phố chuyên về gốm nổi tiếng nhất Nhật Bản với truyền thống trên 1.000 năm. Đầy tự hào, đại diện Cục Du lịch tỉnh Aichi đưa chúng tôi đến bảo tàng mèo với lời hứa hẹn: Chắc chắn các bạn sẽ thích thú và không muốn rời bảo tàng đâu!

Quả thật, chúng tôi đến bảo tàng khi thời tiết mùa thu khá lạnh lẽo nhưng sự tiếp đón nồng nhiệt của người quản lý ở đây đã làm lòng chúng tôi như ấm lên. “Thủ tục đầu tiên” cho mỗi du khách là một chiếc mũ giấy in hình mèo cách điệu rất dễ thương. Không ai bảo ai, tất cả đều nhanh chóng đội lên đầu và selfie vội vã trước khi nghe thuyết minh. Theo lời gia chủ thì “mèo vẫy tay” Maneki Neko là một trong ba vật may mắn ở Nhật Bản, bên cạnh Daruma Dolls và Fukusuke Dolls; được làm từ gốm sứ cao cấp với nhiều hoa văn và màu sắc nổi bật từ 150 năm trước. Theo thời gian, các nghệ sĩ và nhà thiết kế đã sáng tạo càng nhiều tác phẩm mèo vẫy tay thật đa dạng phong phú. Những chú mèo này đã không nằm trong phạm vi xứ sở phù tang mà đang vươn ra mọi nơi trên thế giới.

Trang trí cho mèo Maneki neko. Ảnh: The Maneki-Neko Museum

Chúng tôi tham quan bảo tàng và khám phá no mắt hơn 5.000 mẫu mèo các loại. Maneki neko thường được trang trí nhiều thứ xung quanh cổ, như khăn quàng, vòng cổ, chuông và yếm, tái hiện những vật trang trí của chú mèo trong các gia đình giàu có thời kỳ Edo. Quả là một bộ sưu tầm đầy công phu, rất giá trị. Maneki Neko đã trở thành một phần không thể tách rời của nền văn hóa Nhật. Không phân biệt kích cỡ, chất liệu tạo thành, dù đơn giản hay tinh xảo, những chú mèo này đều có dáng vẻ chung là luôn tươi cười, hiếu khách với 1 hay cả 2 chân giơ lên như muốn níu giữ trái tim du khách. Thật sự, trái tim chúng tôi đã gửi lại bảo tàng mèo này mất rồi!