Dự trữ phương tiện đặc chủng để cứu nạn

Đại biểu Quốc hội đề nghị quy định cụ thể về phân định vùng dự trữ quốc gia, dự trữ phương tiện đặc chủng cứu hộ - cứu nạn để ứng phó kịp thời khi có tình huống thiên tai

Ngày 26-11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thảo luận về dự thảo Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Các ĐB cơ bản tán thành sự cần thiết ban hành luật này bởi trong bối cảnh tình hình kinh tế - chính trị thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường; biến đổi khí hậu, dịch bệnh và rủi ro an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, cần xây dựng được năng lực ứng phó linh hoạt, bảo đảm an ninh kinh tế, an sinh xã hội và ổn định vĩ mô.

Cần phân quyền mạnh hơn

Thảo luận, ĐB Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) đề nghị bổ sung cụm từ "gói hàng hóa" vào dự thảo. Hiện luật quy định dự trữ quốc gia là dự trữ vật tư, thiết bị, hàng hóa, tài nguyên, khoáng sản quan trọng, sản phẩm công nghệ cao do Nhà nước quản lý để thực hiện mục tiêu dự trữ quốc gia. Theo ĐB Cảnh, khi xảy ra sự cố, tình huống khẩn cấp, người dân cần được hỗ trợ gói hàng hóa, không riêng một loại hàng hóa nào. Do đó, việc bổ sung gói hàng hóa vào quy định nêu trên sẽ giúp Chính phủ có căn cứ triển khai gói hàng hóa cứu trợ cá nhân.

"Như đợt mưa lũ vừa qua, gói cứu trợ cá nhân có thể gồm đồ ăn, nước uống, thuốc sơ cứu, phao cứu sinh, đồ vệ sinh cá nhân. Từng gói hàng hóa sẽ được sắp xếp phù hợp cho từng nhóm phụ nữ, trẻ em, người già. Khi đó, thời gian chuyển hàng cứu trợ đến người dân sẽ nhanh chóng hơn, nâng cao hiệu quả công tác cứu trợ" - ĐB Cảnh nói.

ĐB Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) nhấn mạnh dự trữ quốc gia có vai trò đặc biệt quan trọng, nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách, đột xuất. Các đợt mưa lũ, thiên tai vừa qua, nếu không làm tốt công tác dự trữ quốc gia sẽ khó đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Vì vậy, trong sửa đổi luật lần này, ĐB Mai kiến nghị có quy định cụ thể về phân định vùng dự trữ quốc gia, đặt cơ sở dự trữ quốc gia để ứng phó kịp thời các điều kiện thời tiết bất thường như thời gian qua.

"Việc phân định vùng dự trữ quốc gia sẽ góp phần cung cấp lương thực, thực phẩm, thuốc men, nhu yếu phẩm cho các vùng bị thiên tai, dịch bệnh khi cần" - ĐB Mai nói.

Trong khi đó, ĐB Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đề nghị phân quyền mạnh hơn cho địa phương khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Cụ thể, theo ông Đồng, cần cho phép chủ tịch UBND tỉnh quyết định tạm xuất hàng dự trữ trong hạn mức nhất định, báo cáo Bộ Tài chính trong 24 giờ; đồng thời ban hành ngưỡng định lượng lương thực, vật tư cứu hộ mà địa phương được tự quyết khi có bão lũ, sạt lở, dịch bệnh quy mô lớn.

Đặc biệt, ĐB Đồng đề nghị phải bổ sung thành một điều riêng trong luật quy định về dự trữ phương tiện đặc chủng cứu hộ - cứu nạn, có danh mục cụ thể, tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế bảo dưỡng - luân chuyển - điều động nhanh. Đồng thời, cần cho phép tỉnh được quyền điều động trong tình huống tối khẩn cấp và báo cáo lại sau.

Bên cạnh đó, xây dựng hệ thống dữ liệu dự trữ quốc gia thời gian thực, gắn mã định danh từng lô hàng, từng phương tiện, tích hợp GPS theo dõi, cảnh báo chất lượng và thời hạn, cũng là góp ý được ĐB Hà Sỹ Đồng đưa ra. "Khi thiên tai xảy ra, chỉ cần một lệnh điều động là biết ngay phương tiện và hàng ở đâu để xuất ngay trong giờ đầu" - ông nói, đồng thời nêu đề nghị hoàn thiện dự luật theo hướng "phân quyền - hiện đại hóa - chủ động ứng phó - tăng dự trữ phương tiện đặc chủng - giảm phụ thuộc tự phát trong cứu nạn", để luật sẽ đi vào đời sống, bảo vệ được tính mạng và tài sản nhân dân.

Thông qua Luật Dẫn độ

Sáng cùng ngày, với đa số ĐB tham gia biểu quyết tán thành, QH đã thông qua 4 dự luật, gồm: Dẫn độ; Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Tương trợ tư pháp về dân sự; Tương trợ tư pháp về hình sự.

Theo đó, Luật Dẫn độ gồm 4 chương, 45 điều, quy định nguyên tắc, thẩm quyền, điều kiện, trình tự, thủ tục thực hiện dẫn độ giữa Việt Nam với nước ngoài; trách nhiệm của các cơ quan nhà nước Việt Nam trong dẫn độ. Luật được áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài có liên quan đến dẫn độ giữa Việt Nam với nước ngoài.

Dẫn độ được thực hiện trên cơ sở các nguyên tắc: Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và các bên cùng có lợi; phù hợp với Hiến pháp, pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Trường hợp Việt Nam và nước ngoài không cùng là thành viên của điều ước quốc tế về dẫn độ thì việc dẫn độ được thực hiện theo nguyên tắc có đi có lại nhưng không trái pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật quốc tế và tập quán quốc tế. Bộ Công an là cơ quan trung ương của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam về dẫn độ.

Các trường hợp có thể bị dẫn độ, đó là người có hành vi phạm tội mà pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài quy định hình phạt tù có thời hạn từ 1 năm trở lên, tù chung thân hoặc tử hình hoặc đã bị tòa án của nước yêu cầu dẫn độ xử phạt tù mà thời hạn chấp hành hình phạt tù đối với người đó còn lại ít nhất 6 tháng.

Trường hợp nước ngoài yêu cầu dẫn độ liên quan người có nhiều hành vi phạm tội, trong đó mỗi hành vi cấu thành một tội phạm theo pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài và có ít nhất một hành vi đáp ứng được các điều kiện quy định tại khoản 1 của điều này thì Việt Nam có thể đồng ý dẫn độ người đó. Trường hợp Việt Nam là nước yêu cầu dẫn độ, Bộ Công an đề nghị cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài đồng ý dẫn độ với các trường hợp tương tự.

Trường hợp hành vi phạm tội của người được quy định tại khoản 1 điều này xảy ra ngoài lãnh thổ của Việt Nam thì việc dẫn độ người đó có thể được thực hiện nếu pháp luật Việt Nam quy định hành vi đó là hành vi phạm tội. Luật cũng có điều riêng quy định về giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu dẫn độ.