Dừng thu phí đã lâu, 3 trạm BOT trên Quốc lộ 51 vẫn án ngữ

Tuyến Quốc lộ 51 là trục giao thông huyết mạch nối TP HCM với Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), từng được đầu tư mở rộng theo hình thức BOT do Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (BVEC) làm chủ đầu tư. Từ năm 2009, trên tuyến đường dài 72 km này, BVEC đã đặt 3 trạm thu phí BOT là T1, T2 và T3.

Theo hợp đồng dự án, dự kiến thời gian thu phí khoảng 20 năm 6 tháng 11 ngày (từ ngày 1-7-2009 đến hết ngày 12-1-2030, bao gồm 4 năm thu phí tạo lợi nhuận). Tuy nhiên, do lưu lượng thực tế xe qua trạm cao hơn so với phương án tính toán trước đây, thời gian thu phí hoàn vốn dự án đã kết thúc sớm hơn. Tháng 1-2023, cả 3 trạm thu phí trên Quốc lộ 51 chính thức dừng thu phí theo chỉ đạo của Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng). Dù vậy, đến tháng 8-2025, toàn bộ kết cấu của các trạm vẫn còn nguyên hiện trạng. Các cabin thu phí bỏ không, barie được cố định mở, nhưng những dãy làn thu phí, dải phân cách, ụ bê-tông… vẫn hiện diện giữa quốc lộ, buộc phương tiện phải giảm tốc độ, chuyển làn hoặc né tránh khi đi qua khu vực trạm.

Ghi nhận tại trạm BOT T3 nằm trên địa bàn TP HCM (trước đây là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), nhiều hạng mục đã xuống cấp, xuất hiện vết nứt, bong tróc, hoen rỉ. Tuy không còn rào chắn hay nhân viên làm việc, nhưng toàn bộ công trình vẫn "án ngữ" giữa đường, gây cản trở tầm nhìn và ảnh hưởng đến dòng phương tiện, nhất là vào giờ cao điểm. Ông Lê Văn Trung, đại diện một doanh nghiệp vận tải tại TP HCM, phản ánh: "Xe chúng tôi mỗi ngày đều đi qua tuyến này. Trạm không còn thu phí nhưng lại không tháo dỡ, khiến xe phải giảm tốc độ đột ngột, gây nguy cơ tai nạn và ảnh hưởng đến tiến độ vận chuyển. Đây là điều vô lý".

Không chỉ gây bất tiện, các công trình BOT bỏ hoang còn tạo cảm giác nhếch nhác, mất mỹ quan và làm giảm hiệu quả khai thác tuyến giao thông quốc gia quan trọng. Tình trạng này kéo dài khiến chính quyền địa phương, cử tri và người dân nhiều lần kiến nghị sớm tháo dỡ, khôi phục mặt đường thông thoáng. Năm 2024, trả lời ý kiến cử tri, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng), cho rằng việc tháo dỡ trạm chưa thể thực hiện do dự án BOT mở rộng Quốc lộ 51 chưa hoàn tất thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản dự án. Mặc dù các bên đã dừng thu phí nhưng chưa thống nhất được phương án chấm dứt hợp đồng BOT trước thời hạn để chuyển giao tài sản theo quy định của Nghị định 29/2018/NĐ-CP của Chính phủ.