Lấy chồng ngoại: Khó bảo vệ mình!

Theo đánh giá của Sở Tư pháp TPHCM, TP là địa phương có số người kết hôn có yếu tố nước ngoài cao nhất nước. Trong đó, một con số được đúc kết trong 5 năm qua (2003-2008) làm chúng ta phải suy ngẫm là “gần 90% phụ nữ TP khi lấy chồng ngoại đều không có việc làm mà ở nhà nội trợ”.

Không biết Hàn Quốc ở châu lục nào!?

Bà Trịnh Thị Bích, Trưởng Phòng hộ tịch, lý lịch, tư pháp, quốc tịch (Sở Tư pháp), kể trong một lần phỏng vấn xem thử người làm hồ sơ kết hôn có biết Hàn Quốc- nơi ở của “bạn đời” mình- ở châu lục nào, cán bộ phỏng vấn không khỏi ngạc nhiên khi cô gái trả lời tỉnh bơ: “Em không biết!”. Theo bà Bích, đây không phải là trường hợp hiếm hoi thiếu kiến thức xã hội cũng như thông tin về người bạn đời mà mình sắp kết hôn. Bởi thực tế, hầu hết phụ nữ lấy chồng ngoại có trình độ thấp, ở nhà nội trợ nên khó có điều kiện tiếp cận kiến thức về hôn nhân và gia đình. “Những trường hợp này buộc chúng tôi phải xem xét lại trước khi nhận hồ sơ vì việc kết hôn sẽ khó bảo đảm yếu tố bền vững và dài lâu”- bà Bích nói. Bà Bích cho biết thêm cách đây vài năm có một vài trường hợp lấy chồng ở đảo Bành Hổ (Đài Loan). Khi xem trên bản đồ, đảo này nằm cách xa... tít tắp với TP Đài Bắc, Đài Trung và thiếu thốn phương tiện liên lạc. Do đó, cán bộ tiếp nhận hồ sơ khuyên các cô gái có ý định lấy chồng ở đây nên tìm hiểu kỹ để lỡ nếu có “trục trặc” thì còn tìm đường về quê nhà.

Không chỉ hầu hết phụ nữ TP ở nhà nội trợ khi lấy chồng ngoại, khảo sát của Sở Tư pháp cũng cho thấy 83% người Trung Quốc, Đài Loan kết hôn với phụ nữ Việt Nam cũng là nông dân, công nhân và người làm thuê.

Xe duyên với người hơn 20-30 tuổi

Một buổi chiều giữa tháng 8, tại phòng tiếp nhận hồ sơ đăng ký kết hôn của Sở Tư pháp TP, cô gái trẻ chừng 20 tuổi thấp thỏm ngồi chờ đến lượt gọi nộp hồ sơ. Trong vai cùng cảnh lấy chồng ngoại, tôi hỏi cô lấy chồng xứ nào. Cô đáp: “Em lấy chồng Đài Loan”. Sau hồi hàn huyên, cô gái này xưng tên Mai, 18 tuổi, ở quận 10. Mai kể: “Thông qua người cô họ mai mối nên em quen anh ấy. Anh ấy 40 tuổi, hơn em gần hai con giáp. Nghe nói ảnh làm nghề xây dựng nên em cũng yên tâm!”. Nghiên cứu nhiều hồ sơ xin kết hôn của Sở Tư pháp, cho thấy duyên cớ lấy chồng ngoại của hầu hết các cô gái TP là “từ người quen giới thiệu”. Chẳng hạn như trong biên bản phỏng vấn kết hôn của cô L.T.T.M ở quận Bình Thạnh và anh L.N. P (quốc tịch Hoa Kỳ) có ghi hoàn cảnh quen nhau: “Qua giới thiệu của dì Tám anh P.”.

Cũng theo Sở Tư pháp, qua số trường hợp phụ nữ TP kết hôn với người nước ngoài hay Việt kiều trong 5 năm (2003-2008), nổi lên hiện tượng là kết hôn vì mục đích kinh tế và kết hôn theo phong trào chiếm đa số. Trong đó, thể hiện rõ nhất của kiểu kết hôn vì mục đích kinh tế là các trường hợp kết hôn với người Đài Loan và Hàn Quốc. “Nhiều phụ nữ vì hoàn cảnh khó khăn nên đã chấp nhận xe duyên với người lớn hơn mình 20-30 tuổi, thậm chí cả với người khuyết tật”, một cán bộ tiếp nhận hồ sơ kết hôn Sở Tư pháp cho biết.

Nên qua trung tâm hỗ trợ kết hôn

Ngoài Trung tâm Hỗ trợ kết hôn của Hội Liên hiệp Phụ nữ TP hoạt động hợp pháp, hiện nay các trung tâm môi giới kết hôn khác đều hoạt động chui nên khó kiểm soát. Sau hơn 4 năm mở cửa hoạt động (tháng 10-2003), Trung tâm Hỗ trợ kết hôn đã tư vấn và tổ chức kết hôn cho gần 200 trường hợp. Trong đó, chú rể hầu hết là người Hàn Quốc. Bà Lê Thanh Xuân, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ kết hôn, cho biết để giúp các cô gái Việt Nam sớm hòa nhập cuộc sống nơi xứ lạ và tạo lập hôn nhân bền vững, trung tâm đã tư vấn, hướng dẫn kỹ năng làm vợ, làm mẹ, tư vấn phong tục, kết hôn với người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Trong số này trong thời gian qua, không có cô dâu Việt Nam nào bị chồng bạo hành mà chỉ có vài trường hợp ly hôn do một số nguyên nhân. Trong đó có nguyên nhân không hòa hợp và thích nghi được với phong tục của người Hàn Quốc. Theo bà Bích, phụ nữ Việt Nam trước khi lấy chồng nước ngoài cần được tư vấn về kiến thức xã hội, phong tục tập quán của xứ người là rất cần thiết.