Gặp vấn đề này khi nói, coi chừng căn bệnh nguy hiểm

Phân tích trên chuyên san The Conversation, hai nhà khoa học Claire Lancaster và Alice Stanton từ Đại học Sussex (Anh) chỉ ra rằng tốc độ nói của một người bỗng dưng chậm lại có thể là dấu hiệu sớm của một trong những căn bệnh nan y làm giới y khoa đau đầu nhất.

Cụ thể hơn, điều đó có thể báo hiệu những thay đổi trong não phù hợp với giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh Alzheimer, trước khi các triệu chứng cơ bản xuất hiện.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nhóm bệnh mất trí nhớ - sa sút trí tuệ, trong đó phổ biến nhất là Alzheimer, là nguyên nhân gây tử vong sớm hàng thứ 7 trên thế giới.

Có rất nhiều nghiên cứu nhằm tìm ra phương thuốc điều trị Alzheimer, nhưng chỉ có vài liệu pháp được chấp nhận gần đây với hiệu quả hạn chế ở bệnh nhân giai đoạn đầu.

Do vậy, các cách thức nhằm phát hiện sớm căn bệnh, từ đó có các biện pháp can thiệp lối sống kịp thời, là điều nhiều nhóm nghiên cứu hướng tới.

Theo các nhà nghiên cứu Lancaster và Stanton, phân tích sự thay đổi trong cách nói của một người có thể là một trong những cách thức đó.

Việc gặp khó khăn trong tìm từ ngữ là một trong những dấu hiệu tiềm năng. Nhưng các phát hiện mới cho thấy sử dụng tốc độ nói làm thước đo sẽ hữu ích hơn.

Hai nhà khoa học Anh dẫn chứng một nghiên cứu gần đây, dẫn đầu bởi Đại học Torronto (Canada), dựa trên 125 tình nguyện viên từ 18-90 tuổi.

Nhóm người này được yêu cầu mô tả chi tiết một cảnh. Lời mô tả được phân tích bằng các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đánh giá nhiều yếu tố bao gồm tốc độ nói, thời gian dừng giữa các từ và số lượng từ được sử dụng.

Họ cũng hoàn thành các bài kiểm tra đo lường sự tập trung, tốc độ suy nghĩ, khả năng lập kế hoạch và thực hiện nhiệm vụ.

Kết quả cho thấy sự suy giảm trong khả năng điều hành giọng nói phản ánh phổ quát hơn thông qua tốc độ nói, chứ không chỉ việc họ tìm từ.

Khó khăn khi tìm từ ngữ chỉ là một trong các lý do khiến tốc độ nói bị chậm lại. Tốc độ nói còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như việc nhận diện hình ảnh trước khi chuyển nó thành lời nói, việc não bộ hướng dẫn miệng phát âm...

Các nhiệm vụ đánh giá khả năng nói trôi chảy, yêu cầu người tham gia tạo ra càng nhiều từ càng tốt từ một danh mục nhất định, cũng cho thấy điều tương tự.

Dấu hiệu cảnh báo sớm còn thể hiện qua "hiện tượng đầu lưỡi", ám chỉ tình trạng tạm thời không thể nhớ lại hoàn toàn một từ nào đó trong trí nhớ, mặc dù có nhớ một phần và có cảm giác từ đó đã quen thuộc.

Các nhà nghiên cứu hy vọng điều này có thể giúp tạo nên một công cụ mới dễ tiếp cận, hữu ích trong cuộc chiến toàn cầu nhằm chống lại căn bệnh nan y đang gia tăng nhanh này.