Gia tộc Shinawatra, chuyện bây giờ mới kể (*): Quyền lực hậu trường

 "Anh ăn sầu riêng không?" - ông Thaksin Shinawatra hỏi phóng viên tờ Independent với nụ cười thoải mái. Bữa ăn đậm chất quê nhà trước đó của cựu thủ tướng Thái Lan - gồm thịt heo viên hấp, mì nấu nước dừa với hành tây, tôm và cà ri heo xay - dường như không thể "chuẩn vị" nếu thiếu món trái cây tráng miệng lừng danh châu Á này.

Lưu vong chuẩn tỉ phú

Sau khi gọi một trái sầu riêng, ông Thaksin tủm tỉm: "Đúng như tôi nói lâu nay, nhà hàng Thái ngon nhất Dubai chính là nhà của tôi".

Tờ báo Anh mô tả ông chủ cũ của câu lạc bộ bóng đá Manchester City "có lẽ là chính trị gia lưu vong nổi tiếng nhất thế giới". Kể từ khi rời đất nước sau cuộc đảo chính năm 2006, ông Thaksin vẫn là tỉ phú với lối sống ưa xê dịch, bay khắp thế giới trên chiếc Bombardier Global Express riêng, loại máy bay phản lực tốc độ cao chuyên chở VIP. 

Ông từng dừng chân tại đặc khu Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, Singapore, Brunei, Anh, Nicaragua, Montenegro, Campuchia, Nga…

"Tôi di chuyển hầu hết thời gian của mình, gặp gỡ bạn bè cũ, bàn bạc các ý tưởng hợp tác. (…) Chỉ có Thái Lan là tôi không đi được" - ông chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn khác với tạp chí Forbes (Mỹ) vào tháng 10-2012. 

Hộ chiếu Thái Lan của ông bị chính quyền quân sự hủy bỏ nhưng đã được khôi phục dưới thời em gái ông là nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra.

Cho đến cuối năm 2008, ông quyết định cư ngụ lâu dài ở Dubai - Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). "Trong một dinh thự tiện nghi có cả hồ nước và sân golf; đậu trên lối vào là hai chiếc xe sang Lexus LS 600h L và Jaguar đen" - theo mô tả của Independent. 

Phóng viên Forbes cũng kể rằng ông Thaksin trả lời phỏng vấn trong một khách sạn mà ông dùng cho các cuộc hẹn làm ăn và sinh sống trong một cơ ngơi sang trọng gần đó. Hai đêm trước khi gặp phóng viên Forbes, ông có mặt trong tiệc tối của sự kiện Hội nghị CEO toàn cầu của Forbes tại Dubai cùng với giới tài phiệt khắp nơi, kể cả Thái Lan.

 Vào thời điểm đó (năm 2012), Forbes xác định ông vẫn là một trong những người giàu nhất Thái Lan, với khối tài sản ước tính của gia tộc Shinawatra là 600 triệu USD, chưa bao gồm 1 tỉ USD tiền của Tập đoàn Shin Corporation mà ông nói chính phủ Thái Lan vừa trả lại cho ông khi ấy.

Điều duy nhất khiến cựu thủ tướng Thái Lan tỏ ra chùng xuống là việc ông nói các con mình thay phiên nhau đến thăm để tránh cảnh ngôi nhà trống trải lúc tất cả rời đi, nhất là sau khi ông ly dị vợ là bà Potjaman Na Pombejra vào năm 2008.

"Thaksin nghĩ, Pheu Thai làm"

Khi phóng viên Independent đến gặp ông Thaksin ở sân golf vào năm 2011, họ nhìn thấy một trợ lý mang theo một hộp nhỏ đựng 6 chiếc điện thoại di động, trong đó có hiệu BlackBerry, Nokia và iPhone. 

Vị tỉ phú có nhiều số điện thoại khác nhau, dành cho kinh doanh, chính trị cũng như người nhà; mỗi điện thoại lại cài đặt chuông reo riêng.

Chính trị dường như vẫn là đam mê bất tận của ông Thaksin. Hơn 20 năm qua, ông chưa bao giờ "vắng bóng" ở quê nhà. 

Tháng 7-2011, Đảng Pheu Thai (tiền thân là Thai Rak Thai, Quyền lực nhân dân) khởi động chiến dịch tranh cử với gương mặt ứng cử cho ghế thủ tướng khiến nhiều người bất ngờ - Yingluck Shinawatra, người em gái không hề có kinh nghiệm chính trị của ông Thaksin. 

Kết quả, bà Yingluck vượt qua đối thủ của Đảng Dân chủ - khi đó là Thủ tướng Abhisit Vejjajiva - để trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Thái Lan.

Nhiều người nói trong 3 năm bà Yingluck nắm quyền (2011-2014), thực chất ông Thaksin là người cầm tay chỉ việc. Trong cuộc phỏng vấn hồi năm 2012 với Forbes, ông kể: "Tôi nói chuyện với Yingluck vài lần một tuần, hoặc hơn. Tôi quen biết nhiều, tôi lại nắm luật và thông lệ quốc tế trong khi Yingluck là người mới. Cô ấy không cần gọi cho tôi nhưng nếu cô ấy gọi, tôi có sẵn câu trả lời tức thì".

 Thậm chí, khi nhắc đến chính sách hỗ trợ giá gạo gây nhiều tranh cãi mà chính phủ của bà Yingluck thực hiện, ông Thaksin không ngại ngần nói: "Tôi là người hoạch định. Như khẩu hiệu của chúng tôi: Thaksin nghĩ, Pheu Thai làm".

"Vì vậy mà người ta nói ông đứng sau mọi việc bà Yingluck làm?" - phóng viên Forbes liền đặt câu hỏi. Ông Thaksin đáp: "Đúng vậy, tôi là người đứng sau chính sách của đảng, bởi khi ấy Yingluck chưa bắt tay vào việc. Nhưng cô ấy dày dạn kinh nghiệm quản lý. Năm 35 tuổi, Yingluck đã làm giám đốc điều hành AIS, nhà mạng di động lớn nhất Thái Lan với 40 triệu thuê bao. Dưới quyền Yingluck có 22.000 nhân viên nên cô ấy rất giỏi cả về điều hành lẫn tài chính".

Không chỉ "ẩn mặt", từ Dubai, ông Thaksin thường chia sẻ quan điểm trên mạng xã hội Clubhouse với biệt danh "Tony Woodsome". 

Sau khi bà Yingluck bị lật đổ trong một cuộc đảo chính khác vào năm 2014 và cũng chạy sang Dubai, nhiều người cho rằng thời của nhà Shinawatra đã hết. Cho tới năm 2023, một cái tên mới nổi lên - Paetongtarn Shinawatra, con gái út của ông Thaksin.

 Cũng không có kinh nghiệm chính trường như người cô Yingluck song bà Paetongtarn được bầu làm lãnh đạo Pheu Thai hồi tháng 10 năm ngoái và hiện là phó chủ tịch Ủy ban Chiến lược quyền lực mềm của chính phủ do Thủ tướng Srettha Thavisin đứng đầu. 

Hẳn nhiên, trong mắt nhiều người, đằng sau người phụ nữ 37 tuổi này không ai khác ngoài ông Thaksin! 

(Còn tiếp)

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 4-3