Giải "cơn khát" vàng nguyên liệu

Cuối ngày 21-3, giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn bất ngờ lao dốc mạnh. Giá vàng miếng SJC được các doanh nghiệp (DN) giao dịch mua vào 94,7 triệu đồng/lượng, bán ra 97,7 triệu đồng/lượng, giảm hơn 2 triệu đồng/lượng so với hôm trước. Giá vàng nhẫn trơn cũng "bốc hơi" 2,5 triệu đồng, chiều bán ra còn 97,4 triệu đồng/lượng.

Hệ lụy của giá vàng "nhảy múa"

Ông Trần Hữu Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Vàng bạc Đá quý AJC (TP Hà Nội), cho biết chỉ trong 1 ngày, giá vàng trong nước đã bất ngờ đảo chiều. Nếu ngày 20-3, người dân mất rất nhiều thời gian xếp hàng mua vàng thì đến sáng 21-3, nhiều người đã ồ ạt bán ra do lo ngại giá vàng thế giới đi xuống, sẽ kéo giá vàng trong nước giảm theo. Giá vàng thế giới giảm khoảng 20 USD/ounce trong phiên giao dịch từ mốc đỉnh mọi thời đại, về quanh 3.030 USD/ounce vào cuối ngày (theo giờ Việt Nam).

Tại TP HCM, nhiều chủ tiệm vàng ở khu vực chợ Bà Chiểu, Gò Vấp… cho biết khách bán vàng áp đảo khách mua, khiến giá vàng nhẫn giảm chóng mặt. Một số tiệm vàng duy trì quy định mỗi khách hàng chỉ được mua 1 chỉ vàng nhẫn và mua online 1 lượng vàng miếng SJC.

Nguyên nhân sâu xa khiến giá vàng biến động mạnh trong những ngày qua có liên quan đến sự thiếu hụt vàng nguyên liệu.

Thực tế cho thấy hơn 10 năm qua, DN không được nhập khẩu vàng nên không có nguyên liệu để sản xuất vàng nhẫn, vàng nữ trang. Gần đây, các tiệm vàng, DN buộc phải mua vàng miếng SJC bị lỗi để sản xuất vàng nhẫn, chế tác nữ trang khiến giá của các sản phẩm này tăng lên ngang bằng, thậm chí có lúc cao hơn giá vàng miếng SJC.

Tuy nhiên, do việc sản xuất có phần hạn chế nên khi sức mua tăng đột biến, người dân hạn chế bán ra thì các đơn vị kinh doanh không có đủ hàng để bán. Điều này khiến thị trường vàng trong nước có lúc khan hiếm vàng nhẫn và vàng miếng SJC.

Khan hiếm nguyên liệu chế tác vàng trang sức đang ảnh hưởng tới tình hình kinh doanh của nhiều DN. Bà Bùi Hồng Tâm, Tổng Giám đốc Công ty CP Ancarat Việt Nam, cho biết doanh thu từ kinh doanh vàng trang sức của công ty ước tính trong quý I/2025 chỉ bằng 1/3 so với cùng kỳ năm trước, nguyên nhân là do thiếu vàng nguyên liệu.

Cân nhắc nhập khẩu, cho đấu thầu

Chia sẻ tại tọa đàm "Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân" do Báo Người Lao Động vừa tổ chức, ông Lê Trí Thông, Tổng Giám đốc Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ), cho rằng cần có sự phân tách rõ ràng giữa vàng trang sức và vàng miếng. "Ngành sản xuất vàng trang sức của Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn dù có tiềm năng rất lớn. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ ngành vàng trang sức, tránh việc gom chung vàng nguyên liệu và vàng miếng vào một nhóm. Cần tạo điều kiện để xuất khẩu sản phẩm vàng trang sức, thu về ngoại tệ cho đất nước" - ông Thông kiến nghị.

Bà Bùi Hồng Tâm cũng góp ý cần phân rõ hạn ngạch nhập vàng miếng riêng, vàng nguyên liệu dành cho chế tác trang sức riêng. Nhà nước có thể kiểm soát tình hình nhập khẩu, kinh doanh vàng trang sức dựa trên doanh số kinh doanh ở cơ quan thuế.

Để giải "cơn khát" vàng nguyên liệu, lãnh đạo một công ty kinh doanh vàng hàng đầu ở TP Hà Nội đề xuất Ngân hàng Nhà nước có thể gia tăng nguồn cung vàng miếng SJC, chọn thời điểm thích hợp để nhập khẩu vàng nguyên liệu rồi tổ chức đấu thầu bán. Khi đó, DN sẽ có nguyên liệu để sản xuất các sản phẩm vàng. Thậm chí, nếu thị trường thuận lợi, các DN cũng sẽ xuất khẩu vàng nữ trang, thu về ngoại tệ nhằm bù đắp cho số tiền nhập khẩu vàng. Ông Trần Hữu Đang nói: "Nếu nhà nước nhập khẩu vàng và bán lại cho DN thì trước mắt, công ty tôi sẽ đăng ký mua vài chục ký để sản xuất vàng nhẫn, nữ trang… đáp ứng nhu cầu của người dân".

TS Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế, cũng cho rằng cần có biện pháp tạo điều kiện cho các DN có đủ điều điều kiện kinh doanh xuất nhập khẩu nhập khẩu vàng nguyên liệu và nhà nước kiểm soát thị trường nội địa thông qua công cụ thuế, hải quan. Từ đó, Ngân hàng Nhà nước có thể giám sát chính sách xuất nhập khẩu, mua bán vàng trên thị trường có minh bạch hay không.