Du học Singapore: Rẻ, nhưng…

Những ngày này, khi đa số học sinh (HS) cuối cấp đang ôn luyện để thi vào các trường đại học (ĐH) trong nước thì không ít HS lại “nghiên cứu” hồ sơ để ghi danh tại các trường ĐH nước ngoài.

 

Trong đó, việc du học Singapore hiện đang thu hút nhiều bạn trẻ vì nhiều lý do: học phí và sinh hoạt phí tương đối rẻ, điều kiện đi về cũng dễ dàng... Tuy nhiên thị trường này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là với dạng du học giá “bèo”.

 “Ngon, bổ, rẻ”?

Báo Phụ Nữ từng tiếp bạn đọc N.T.K.H. được Công ty TNHHTM - DV Canh Tân ký hợp đồng đưa đi du học tại trường Queensfield Business School ở Singapore với giá 98 triệu đồng, nhưng khi sang nước bạn, mới biết công ty tư vấn đã “treo đầu dê bán thịt chó” vì phải học ở một trường hoàn toàn khác.

 

Hay như trường hợp của T.H.A., được công ty tư vấn rằng, nếu muốn sang Mỹ học với chi phí rẻ, lại không cần chứng minh tài chính, khả năng Anh văn, thì đăng ký du học tại Singapore theo diện du học chuyển tiếp (học một năm tại Singapore). Thế nhưng, sau một năm, trường mà H.A. học tại Singapore đã “quên” luôn vụ chuyển tiếp, còn  trung tâm tư vấn thì coi như đã hoàn thành nhiệm vụ.

Theo thống kê chưa đầy đủ, mỗi năm có hơn 1.000 sinh viên (SV) Việt Nam sang Singapore du học, hầu hết đi theo diện tự túc, học tại các trường tư vì các trường ĐH công chỉ tuyển những SV xuất sắc. Bà Nguyễn Thị Dương - Giám đốc Công ty tư vấn du học Goldenway Education, cho biết, sở dĩ thị trường Singapore thu hút mạnh vì thời gian đào tạo được rút ngắn tối đa, học phí rẻ, đặc biệt là học các ngành về quản trị kinh doanh, quản lý nhà hàng khách sạn, tài chính, ngân hàng.

 

Cụ thể, du học sinh (DHS) chỉ mất khoảng từ 12 - 15 tháng là lấy được bằng cao đẳng (CĐ) và 18 tháng là lấy bằng CĐ nâng cao. Học phí cho khóa học một năm rẻ nhất vào khoảng 3.000 USD. Nếu tính cả chi phí ăn ở, tổng chi phí cũng chỉ khoảng  từ 5.200 - 6.000 SGD (khoảng 100 - 150 triệu đồng VN). Mức chi này rẻ hơn đi học các nước khác, thậm chí rẻ hơn cả học ở Việt Nam vì có thể đăng ký vào học dễ dàng và đi học bất kỳ thời điểm nào trong năm, có môi trường học tập mang tính quốc tế cao hơn, thời gian đào tạo được rút ngắn, SV mau ra trường và đi làm… 

Đó là chưa kể, sau khi lấy được bằng CĐ tại Singapore, DHS có thể học liên thông lấy bằng ĐH của các trường ĐH Anh, Úc (các trường tư tại Singapore không được cấp bằng ĐH mà phải liên kết với các trường ĐH nước ngoài) một cách dễ dàng.

Cũng theo bà Dương, du học Singapore đang thu hút còn vì xin đi rất dễ, không cần phỏng vấn, nhiều trường không cần xét học bạ, không cần chứng minh tài khoản hay bảo lãnh…

ThS Bùi Minh Diễm Châu - Phó tổng giám đốc, Hiệu trưởng  Trường CĐ Quốc tế Cetana PSB Intellis (trường có 100% vốn đầu tư của Singapore) cảnh báo: sự bát nháo trong giáo dục tư tại Singapore là có thật. Thấy được vấn đề này, nên kể từ tháng 5-2010, Bộ Giáo dục Singapore đã áp dụng bộ chứng nhận tiêu chuẩn edutrust đối với các trường tư nhằm đảm bảo các vấn đề về chương trình đào tạo, cơ sở vật chất và các chính sách đảm bảo quyền lợi cho SV. Chỉ những trường có chứng nhận tiêu chuẩn edutrust mới được quyền tuyển SV quốc tế. Những trường không có chứng nhận này, hoặc phải đóng cửa hoặc chỉ được đào tạo SV bản địa.

 

Tính đến cuối tháng 1-2011, mới chỉ có 17 trường tư ở Singapore đạt chứng nhận edutrust bốn năm (sau bốn năm sẽ xem xét gia hạn) và 43 trường có edutrust một năm (diện đã lỡ tuyển sinh quốc tế trước tháng 5-2010 và phải chuẩn hóa). Dù vậy, tại đảo quốc này vẫn còn khá nhiều trường tư không phép đang lén lút tuyển sinh quốc tế. Vào tháng 11-2010 vừa qua, một trong số những trường tư “lôm côm” đã bị nhà chức trách Singapore đóng cửa. Về phía các công ty môi giới tại Việt Nam, dù biết những trường không có chứng nhận edutrust, thậm chí không nằm trong Tổ chức Giáo dục tư (PEI), nhưng do chạy theo lợi nhuận nên cứ nhắm mắt đưa người học đến, vì trường càng "lôm côm" thì chi hoa hồng càng cao.

Bà Diễm Châu cho biết: luật pháp Singapore quy định, đối với những trường nằm trong tổ chức PEI và những trường có chứng nhận edutrust, khi tuyển sinh buộc phải ký hợp đồng với những điều khoản cụ thể, khách quan, đảm bảo quyền lợi cho SV. SV sẽ đóng học phí theo từng học kỳ qua ngân hàng và được bảo hiểm nên sẽ không sợ mất học phí khi trường bị đóng cửa. Còn học ở những trường không nằm trong tổ chức PEI, khi trường đóng cửa, SV sẽ không được bảo vệ quyền lợi. Được biết, Công ty Goldenway education vừa tư vấn cho một SV trở lại Singapore du học “lần hai” sau khi mất trắng 200 triệu đồng đi du học lần thứ nhất ở một công ty môi giới khác.

Theo quy định, người xin du học phải được cấp thẻ SV (student pass), hoặc ít nhất phải có thư chấp thuận của Cục Di trú (ICA), mới được vào Singapore du học. Nhưng vì lợi nhuận, một số công ty môi giới đã bất chấp quy định này, dẫn đến tình trạng nhiều SV rơi vào cảnh du học bằng con đường… du lịch, bất hợp pháp.

Nhiều công ty tư vấn du học cũng thường vẽ ra viễn cảnh hấp dẫn khi du học như vừa làm (thực tập) với mức lương tối thiểu khoảng 800 SGD/tháng (chưa tính tiền làm thêm giờ, tiền thưởng và được ăn miễn phí). Nhưng theo bà Diễm Châu, quảng cáo như thế là trái pháp luật, vì hiện nay Singapore là nước duy nhất trên thế giới cấm SV đi làm thêm. SV sẽ bị trục xuất ngay nếu vi phạm quy định này.

Cho đến nay, Singapore cũng là nước duy nhất không đặt ra điều kiện tiếng Anh đối với SV quốc tế. Quy định này vừa thuận lợi, nhưng cũng mang lại rủi ro cho không ít DHS. Ông Trần Thiện Đức - chuyên viên tư vấn du học Singapore của Trung tâm đào tạo Việt Nam Hợp Điểm, cho rằng: dù không đặt điều kiện tiếng Anh nhưng phụ huynh và HS cần phải hết sức chú ý vấn đề này. Nếu khả năng tiếng Anh không đảm bảo, SV sẽ không thể hội nhập, không thể bắt đầu khóa học ngay, mà buộc phải trải qua từ một - ba khóa tiếng Anh (mỗi khóa kéo dài 10 tuần) với học phí từ 2.000 - 2.500 SGD (tương đương khoảng 42 - 48 triệu đồng Việt Nam, chưa kể tiền ăn ở) cho mỗi khóa. Thiếu tiếng Anh, SV cũng không thể tìm hiểu và giải quyết được những vấn đề rắc rối xảy ra, nếu có.

Rủi ro thứ hai là do DHS không xác định rõ mình có thích du học hay không, thích hợp với ngành nghề gì, và các em cũng không được tư vấn kỹ lưỡng vấn đề này, dẫn đến có tâm lý chán học khi ra nước ngoài. Ông Đức lưu ý các bậc phụ huynh phải chuẩn bị thật kỹ cho con em điểm này, bởi thực tế, không ít DHS sau một năm du học, tốn rất nhiều tiền, phải trở về mà không đạt được kết quả gì.