Năm học chuyển mình cho đổi mới

Phóng viên: Trước 9 nhóm nhiệm vụ và 5 giải pháp trọng tâm, bộ trưởng có thể cho biết nhiệm vụ nào sẽ được ưu tiên thực hiện trong năm học này?

Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ

- Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Năm học 2018-2019, nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục là quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục từ mầm non cho đến ĐH, sắp xếp, quy hoạch các điểm trường một cách hợp lý, chú trọng đến tính khoa học, hợp lý trong bố trí giáo viên cũng như cơ sở vật chất, tránh tình trạng làm cơ học.

Đối với việc quy hoạch các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, đây là trách nhiệm của từng địa phương, chúng tôi đã quy định các chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn cách tổ chức triển khai quy hoạch, theo đó các địa phương tham khảo.

Chúng tôi coi phát triển đội ngũ quyết định sự thành bại của đổi mới giáo dục. Trong năm học 2018-2019, chúng tôi vẫn tiếp tục coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) sẽ xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo lại đội ngũ này, chú trọng kết hợp giữa đào tạo trực tuyến và trực tiếp.

Niềm vui của cô và trò Trường Mầm non Họa Mi (quận Tân Bình, TP HCM) trong ngày khánh thành trường theo chuẩn quốc gia được UBND quận Tân Bình tổ chức ngày 4-9 Ảnh: Tấn Thạnh

Một nhiệm vụ cũng sẽ được quan tâm trong năm học này là tiếp tục chỉ đạo các địa phương kiên cố hóa trường lớp, cơ sở vật chất chuẩn bị cho triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tập trung thực hiện nâng cao trình độ ngoại ngữ, đặc biệt tiếng Anh theo hướng không chỉ giáo dục trong nhà trường mà còn ngoài nhà trường.

Với giáo dục ĐH, nhiệm vụ chúng tôi sẽ tập trung thực hiện trong năm học này là đẩy mạnh tự chủ.

Chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ triển khai từ năm học 2019-2020. Đến thời điểm này, còn có những khó khăn gì có thể làm ảnh hưởng đến lộ trình triển khai, thưa ông?

- Triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới là một trong những nhiệm vụ rất trọng tâm đã được ngành giáo dục thực hiện công phu từ nhiều năm nay chương trình tổng thể, chương trình các môn học và hoạt động giáo dục sẽ sớm được ban hành.

Tuy nhiên, 2 điều kiện rất quan trọng để triển khai chương trình là đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất trường lớp vẫn là vấn đề cần phải quan tâm. Chương trình có tốt đến mấy nhưng người thực hiện là đội ngũ giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất không đáp ứng được yêu cầu cũng khó thành công.

Lần đổi mới này có khác biệt là chuyển từ chú trọng truyền thụ kiến thức sang phát triển phẩm chất, năng lực, vì vậy, đội ngũ giáo viên cũng phải chuyển mình. Nếu giáo viên không được bồi dưỡng kiến thức, không được chuẩn bị sẵn sàng về tâm thế, rủi ro sẽ rất cao.

Về cơ sở vật chất trường lớp, nhất là với lớp 1 phải bảo đảm dạy và học được 2 buổi/ngày mới giảm tải được. Nhưng hiện nay vẫn còn khoảng 1/3 địa phương chưa bảo đảm 2 buổi/ngày. Đây cũng là một khó khăn.

Vậy ngành giáo dục đưa ra giải pháp gì để giải quyết những khó khăn này?

- Trên thực tế, 2 điều kiện là đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất, Bộ GD-ĐT đều không quyết định trực tiếp được.

Về giáo viên, Bộ GD-ĐT phải làm việc với Bộ Nội vụ. Hiện nay như tôi đã nêu, tình trạng thiếu thừa giáo viên chưa được giải quyết, cộng thêm chế độ đãi ngộ với giáo viên còn hạn chế nên động lực để các thầy cô đổi mới rất khó khăn. Điều này Chính phủ cũng biết và chúng ta sẽ phải đợi trong Đề án cải cách chính sách tiền lương tới đây.

Về cơ sở vật chất, phần nhiều phụ thuộc vào Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Bộ GD-ĐT đang cùng các bộ liên quan tìm phương án giải quyết, tuy nhiên theo phân cấp, thực hiện đầu tư cơ sở vật chất lại là các địa phương, nên rất cần cả sự đồng thuận và vào cuộc của các địa phương.

Chúng tôi đang cố gắng đẩy nhanh tiến độ trong thời gian Quốc hội cho phép nhưng quan trọng phải bảo đảm chất lượng. Đến thời điểm này, tiến độ thực hiện chương trình hoàn toàn phụ thuộc vào quá trình chuẩn bị đội ngũ và cơ sở vật chất trường lớp. Tinh thần chung là phải làm chắc chắn.

Ông gửi gắm gì tới đội ngũ nhà giáo nhân ngày khai giảng?

- Tôi mong muốn cũng như tin tưởng bằng tâm huyết, trách nhiệm của mình, các thầy cô sẽ thực hiện tốt nhất nhiệm vụ năm học mới. Trước khó khăn, thách thức của đổi mới, các thầy cô hết sức bình tĩnh để cùng toàn ngành vượt qua. Tôi tin rằng các thầy cô với sự nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm sẽ thực hiện rất tốt nhiệm vụ của mình.