Nhiều trường học ngồi trên núi nợ

Thầy Tạ Đăng Tuyến, Chủ tịch Công đoàn trường cũng xác nhận thông tin trên khi trao đổi về đời sống giáo viên, học sinh trong trường.
 

Theo chúng tôi được biết, Trường THCS Hoàng Thu Phố là trường thứ hai trong huyện đã có quyết định thành lập trường bán trú ngay từ đầu năm học mới nhưng chưa đủ điều kiện về nhân sự, cơ sở vật chất và kinh phí nên chưa hoạt động theo mô hình mới này. Tuy nhiên, hình thức học bán trú (xuất phát từ hình thức bán trú dân nuôi) đã được trường thực hiện từ mấy năm nay, đóng góp tích cực trong việc nâng cao tỉ lệ chuyên cần và chất lượng giáo dục vùng cao Bắc Hà.

Năm học trước, cũng như các trường học khác trong toàn huyện, học sinh là con các hộ nghèo được hưởng 140.000 đồng/tháng (9 tháng/năm) theo Quyết định 101 của Thủ tướng Chính phủ ra ngày 5-8-2009 để hỗ trợ tiền ăn, dụng cụ học tập và sinh hoạt. Học sinh không phải hộ nghèo được hỗ trợ 20.000 đồng/tháng (9 tháng học). Cùng với các nguồn lương thực, tiền ủng hộ phân bổ từ quỹ khuyến học và gia đình học sinh đóng góp, nhà trường vẫn lo đủ cho các em học sinh ở nội trú ngày ba bữa cơm để đảm bảo học tập.

 

Tuy nhiên, hỗ trợ của Quyết định 101 kết thúc vào tháng 5-2011, bước sang năm học 2011-2012, tất cả học sinh bán trú sẽ được hưởng chính sách từ Quyết định 85 của Chính phủ về hỗ trợ học sinh bán trú và trường phổ thông dân tộc bán trú. Theo đó, học sinh bán trú đang học tại các trường phổ thông dân tộc bán trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và các trường tiểu học, trường THCS công lập khác ở vùng này do nhà ở xa trường, địa hình cách trở, giao thông đi lại khó khăn, không thể đi đến trường và trở về nhà trong ngày là đối tượng được hưởng chính sách này. Học sinh bán trú mỗi tháng được hỗ trợ bằng 40% mức lương tối thiểu chung và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh; được ở trong khu bán trú của nhà trường; đối với những học sinh phải tự lo chỗ ở, mỗi tháng được hỗ trợ bằng 10% mức lương tối thiểu chung và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh.

 

Trường phổ thông dân tộc bán trú được hỗ trợ, đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị, bao gồm: Nhà ở, giường nằm, nhà bếp, phòng ăn, nhà tắm, công trình vệ sinh, công trình nước sạch và các thiết bị kèm theo cho học sinh bán trú được xây dựng theo tiêu chuẩn thiết kế trường học hiện hành. Hàng năm, nhà trường được mua sắm, bổ sung, sửa chữa dụng cụ thể dục, thể thao, nhạc cụ, ti vi, phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể dục - thể thao cho học sinh bán trú với mức 100.000 đồng/học sinh bán trú/năm học. Nhà trường lập tủ thuốc dùng chung cho khu bán trú, có các loại thuốc thông thường với cơ số thuốc đủ đáp ứng yêu cầu phòng bệnh và xử lý những trường hợp cấp cứu đột xuất với mức hỗ trợ 50.000 đồng/học sinh bán trú/năm học.

Mặc dù, Quyết định 85 có hiệu lực từ đầu năm 2011 và đã triển khai về các địa phương nhưng Trường THCS Hoàng Thu Phố chưa nhận được kinh phí từ chính sách này. Trên địa bàn huyện Bắc Hà không chỉ riêng Trường THCS Hoàng Thu Phố mà tất cả các trường có học sinh bán trú đều chưa nhận được tiền theo Quyết định 85. Chung tình trạng như vậy, Trường THCS số 1 Cốc Ly cũng đang nợ mỗi tuần vài triệu đồng để lo thực phẩm cho học sinh. Thầy giáo Đỗ Văn Kiên, phó hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: "Hiện tại, chúng tôi nợ 2 tấn gạo và khoảng 50 triệu đồng tại các chợ để lo bữa ăn cho học sinh". Với hơn 70 học sinh bán trú, để lo mỗi em 15.000 đồng/ngày rất khó khăn. Bên cạnh đó, năm học này không có chính sách thuê cấp dưỡng nên các thầy, cô giáo và nhân viên nhà trường phải đảm nhiệm luôn việc nấu ăn cho học sinh, càng gây khó khăn cho công tác của các nhà trường.

Đó là phương châm của các thầy, cô giáo trên vùng cao Bắc Hà cho dù chính sách hỗ trợ đã có hay chưa. Mỗi trường một cách làm theo sự chỉ đạo của Phòng GD-ĐT huyện, các trường bán trú dân nuôi đang cố gắng vượt qua khó khăn để giảng dạy và nâng cao tỉ lệ chuyên cần của học sinh.

 

Bà Nguyễn Thị Đông, Phó Phòng GD-ĐT huyện Bắc Hà, cho biết: "Năm học này, học sinh bán trú được hưởng chế độ theo Quyết định 85 của Chính phủ nhưng đến cuối tháng 10 vẫn chưa có tiền cấp về. Phòng GD-ĐT đã gửi tờ trình đề nghị huyện cấp tạm kinh phí dự phòng để giảm gánh nặng cho các nhà trường, nhưng chưa thực hiện được.

 
Hiện tại, các trường có học sinh bán trú đang gặp rất nhiều khó khăn cả về chỗ ở và mức chi ăn uống, bởi lượng học sinh bán trú tăng lên gấp đôi so với năm học trước. Để khắc phục tạm thời tình trạng này, phòng GD-ĐT đã chỉ đạo các trường huy động xã hội hóa, vận động phụ huynh đóng góp gạo, tiền, hoặc mua chịu thức ăn, chờ khi có kinh phí sẽ hoàn trả lại cho học sinh.

Đối với một số trường tiểu học, học sinh về trong ngày, chúng tôi vận động gia đình nấu cơm cho các em mang đi ăn. Ngoài ra, các trường còn tích cực trồng rau xanh, chăn nuôi để tăng thêm thức ăn, giảm chi phí chi tiêu trong ngày".
Cũng theo lãnh đạo Phòng GD-ĐT Bắc Hà, thủ tục thực hiện chính sách không có gì vướng mắc, nguyên nhân chính là địa phương chưa được bố trí nguồn kinh phí để kịp thời hỗ trợ cho học sinh.

Nếu tính số học sinh được hưởng chế độ 40% lương tối thiểu thì mỗi tháng, các trường học có học sinh bán trú ở Bắc Hà đã phải nợ khoảng trên dưới 1 tỉ đồng. 9 tháng trong năm học, con số này không hề nhỏ và những "con nợ" (cho dù là nợ tư thương hay nợ phụ huynh) lại chính là các nhà trường, các thầy, cô giáo vùng cao. Năm học mới đã bước sang tháng thứ 4, sự hỗ trợ càng chậm, thì hàng ngày các thầy, cô giáo ở Bắc Hà tiếp tục trở thành "con nợ" cho học sinh của mình.